Op woensdag 28 oktober is in de Sint-Janskerk te Gouda een waarheidsgetrouwe gezichtsreconstructie onthult van een eeuwenoude Goudse straatjongen, Jacob. Het skelet van deze jongen is gevonden tijdens archeologische opgravingen in 2014 in het koor van de Kerk. Het ongebruikelijke graf vertelt een bijzonder verhaal, dat is beschreven in een publieksboekje ‘Het graf van de straatjongen’ dat vanaf 28 oktober beschikbaar is. Ook is er in de Sint Janskerk een expositie te zien over de opgravingen en het funderingsherstel van de Sint Janskerk.
Archeologisch onderzoek
Tijdens archeologisch onderzoek voorafgaand aan het funderingsherstel van het koor zijn in 2014 diverse intacte grafkelders aangetroffen, toebehorend aan de Goudse elite uit de 17e en 18e eeuw. In één van die kelders zijn de zeven skeletten van de in 1700 overleden burgemeester Van Rietveld en zijn familie nog bewaard gebleven. Een unieke vondst, omdat in Nederland zelden grafkamers worden opgegraven, laat staan dat de inhoud nog aanwezig is.
Het mysterie van het omgekeerde graf
Naast de grafkelders zijn er ook in de kooromgang diverse begravingen aangetroffen; 50 in totaal. Eén begraving trekt de bijzondere aandacht vanwege een afwijkende oriëntatie van de begraving: het hoofd ligt richting het oosten in plaats van zoals gebruikelijk richting het westen. Dit zou normaal gesproken duiden op de begrafenis van een priester. Echter in dit geval kan op basis van verder onderzoek worden uitgesloten dat dit het geval is. Het gaat namelijk om een 16-jarige jongen, met in zijn gebit twee pijpfacetten: gaten in zijn tanden die wijzen op het veelvuldig roken van een kleipijp. Uit botonderzoek valt bovendien op te maken dat hij regelmatig met ondervoeding en ziekte te maken heeft gehad. Dit alles wijst op dus een begraving van iemand uit de sociale onderklasse, en mensen uit die klasse werden normaal gesproken juist niét in de kerk begraven.
Ook uit de grafboeken van de kerk, waarin is gedocumenteerd wie wanneer in welk graf is begraven, komt deze jongeman niet voor, wat het mysterie nog groter maakt: waarom lag deze op het oog arme, naamloze jongen begraven in een rijke kerk, in een graf dat niet van hem was, en ook nog eens met zijn hoofd naar de verkeerde kant?
Publieksboekje
Op initiatief van de Sint-Janskerk is dit mysterie aangegrepen als aanknopingspunt voor een publieksboekje over de opgravingen in het algemeen en dit graf in het bijzonder. Het betreft een fictief verhaal, waarin het 18e eeuwse Gouda, de Sint-Janskerk en diverse beroemde Goudse personages een rol spelen. Daarnaast wordt ook alle feitelijke informatie over de opgravingen en de vondsten op publieksvriendelijke wijze gepresenteerd. Het publieksboekje is geschreven door de bekende archeo-kinderboekenschrijver Evert van Ginkel en is te koop bij de Sint-Janskerk.
Gezichtsreconstructie
Om ‘Jacob’ weer ‘tot leven te wekken’, is er voor gekozen om de hem een echt gezicht te geven. En daar waar het verhaal over zijn leven en zijn naam nog fictief zijn, is die gezichtsreconstructie dat zeker niet! Expert Maja d’Hollosy heeft met behulp van forensische technieken een indrukwekkende, waarheidsgetrouwe gezichtsreconstructie weten te maken, zie afbeelding. Deze reconstructie is op 28 oktober onthult en zal het middelpunt vormen van de vaste expositie over de archeologische vondsten in de kerk.