Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
In de vroege Middeleeuwen werd op de Veluwe op grote schaal ijzer gewonnen. Op verschillende plekken in het landschap zijn nog stille getuigen te vinden van deze ijzerindustrie. Archeologen lokaliseerden de afgelopen decennia bijvoorbeeld ijzerkuilen, houtskoolmeilers en slakkenhopen. Het CODA Museum in Apeldoorn staat de komende maanden met een overzichtstentoonstelling stil bij de achtergrond van deze ijzerindustrie.
In de IJssel bij Deventer is een eeuwenoud zwaard gevonden. Het gaat om een Katzbalger, een kort landsknechtzwaard, waarschijnlijk uit de periode rond 1500. Amateurzoeker Frans Borgonje deed de vondst afgelopen najaar, in de droogteperiode. Een “museale vondst”, verwacht stadsarcheoloog Bart Vermeulen. Het zwaard is direct na de vondst naar het restauratielab in Heerlen gebracht.
‘Spul’, een catalogus met daarin de archeologische bijvangst van het graafwerk voor de Noord/Zuidlijn in Amsterdam, is verkozen tot mooiste boek ter wereld. Het is door een internationale jury bekroond met de Goldene Letter, een vormgevingsprijs van de Stiftung Buchkunst in Leipzig, die de prijs sinds 1963 organiseert.
De provincies Noord-Brabant, Gelderland, Utrecht, Overijssel en Zeeland hebben hun archeologisch erfgoed samengebracht op www.archeodepot.nl. De gezamenlijke databank is ontwikkeld op verzoek van de minister van OCW, zodat gegevens eenvoudiger kunnen worden aangeleverd. In de toekomst zullen meer provincies en mogelijk ook gemeenten zich aansluiten bij de gezamenlijke databank.
Archeologen van de Universiteit Leiden gaan in Zeewolde een nagebouwd huis uit de steentijd in brand steken. Er wordt onderzocht hoe het huis instort, wat er van de constructie overblijft en hoe voorwerpen worden aangetast. De archeologen willen meer inzicht krijgen in hoe verbrande resten moeten worden geïnterpreteerd.
Langs de Waal komt een Romeins masker van 6 bij 5,5 meter groot te staan. Het is een door kunstenaar Andreas Hetfeld ontworpen replica van een masker uit Museum Het Valkhof in Nijmegen. Bezoekers kunnen via een trap de binnenkant van het master beklimmen en door de ogen van het masker naar Nijmegen kijken.
Het Zwaard van Neer en de Galgenberg in Neeritter, beide in de gemeente Leudal, zijn toegevoegd aan de Limburgse ArcheoRoute. Door de vindplaatsen te markeren met een 2,2 meter hoge stalen speer en het verhaal te vertellen met behulp van moderne technieken wordt archeologie meer zichtbaar en beleefbaar voor iedereen.
De oudste vijgenpit van Zeeland komt uit de eerste eeuw en is opgegraven in Oostburg. Een bijzondere vondst, legt archeoloog Nathalie de Visser van Edufact uit: “De vijgen zijn meegekomen met de Romeinen.” De tot voor kort oudste vijgenpit van Zeeland dateerde van de elfde tot dertiende eeuw.
Onder het Gele Rijdersplein in Arnhem is een eeuwenoud deel van de Sint-Jansbeek ontdekt. Bij graafwerkzaamheden voor het vernieuwen van de riolering stuitten archeologen op een gemetseld gewelf uit de zestiende eeuw. Het gewelf is enkele tientallen meters lang, ongeveer een meter breed en zo’n tachtig centimeter hoog.
De zandbulten op Landgoed Den Treek-Henschoten zijn prehistorische grafheuvels. Dat blijkt uit archeologisch onderzoek in opdracht van de gemeente Leusden en de gemeente Utrechtse Heuvelrug. De zandbulten zijn gevonden met laser-altimetrie: een techniek waarbij een vliegtuig of helikopter met een laserstraal het aardoppervlak aftast. Uit grondboringen blijkt dat het prehistorische grafheuvels zijn. Archeoloog Damiën Duinenvoorde: “Vlekken en bandjes in het zand zijn een heel duidelijk teken van menselijke activiteit. (…) Hier zijn duidelijk lagen aarde boven op elkaar gegooid om een heuvel te maken.”
Tijdens een opgraving op de Kempkensberg in Groningen zijn delen van de Linie van Helpman teruggevonden. Op het terrein van de opgraving wordt een appartementencomplex gebouwd. De Linie van Helpman werd na het beleg van Bommen Berend in 1672 aangelegd om de vijand bij een volgend beleg verder van de stadsmuren af te houden. De verdedigingslinie bestond uit een natte en een droge gracht met een serie bastions, redoutes en bolwerken.
Archeologen hebben bij de bouw- en sloopwerkzaamheden in de Grote Kerk in Zwolle een grafkelder gevonden. De kelder ligt op een bijzondere plek midden in de kerk. Op dit moment wordt er in de archieven gezocht naar de identiteit van de persoon of personen die in de grafkelder begraven zijn. Komende week hoopt stadsarcheoloog Michael Klomp daarover duidelijkheid te krijgen. Veel tijd om de bijzondere vondst nader te inspecteren is er niet. Deze week wordt er namelijk ook al begonnen met de aanleg van de nieuwe vloer die de grote kerk in het kader van de renovatiewerkzaamheden krijgt. Deze nieuwe vloer zal de grafkelder weer voor lange tijd aan het zicht onttrekken.
