Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Archeologen zijn niet meer de hobbyisten die bouwers vrezen. Integendeel, ze gaan slim om met opgravingen en historisch erfgoed en vergroten daarmee de waarde van nieuwbouwwijken, stellen Peter Jongste en Wilko van Zijverden, senior KNA-archeologen en respectievelijk docent en onderzoeker verbonden aan hogeschool Saxion.
Vijf duikers van Mergor in Mosam gaan zaterdag een onderzoek doen naar resten van de Romeinse brug in Maastricht.
Tussen 10.00 en 16.00 uur zijn de duikers te zien in de buurt van het rondeel aan de Maasboulevard (in het verlengde van de Eksterstraat). Mergor in Mosam is een stichting voor amateur-onderwaterarcheologen en de duikactie wordt uitgevoerd onder regie van de gemeente Maastricht.
Op basis van opgravingen in Mexico stellen archeologen dat Amerika zo’n 30 duizend jaar geleden is betreden, meer dan 10 duizend jaar eerder dan meestal wordt aangenomen. Collega-wetenschappers reageren terughoudend.
Sinds 2016 kunnen vondsten, gedaan door metaaldetector-amateurs, worden gedocumenteerd en online gepubliceerd door het Portable Antiquities of the Netherlands (PAN), een samenwerkingsproject van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), de Universiteit Leiden (UL) en de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). Deze zomer lanceert PAN een smartphone App, zodat vondsten sneller en door meer vinders gedocumenteerd kunnen worden.
De afgelopen vier jaar zijn door 750 metaaldetector-zoekers bijna 75.000 archeologische vondsten gemeld. Dit heeft tot nieuwe historische inzichten geleid. Bijvoorbeeld over de Romeinse geschiedenis van Nederland en de invloed van het Romeinse rijk, die verder gaat dan de tot nu toe bekende grenzen.
Bij de aanleg van de nieuwbouwwijk Weespersluis in de Bloemendalerpolder bij Weesp zijn tientallen veeneiken aangetroffen uit de late prehistorie en de Romeinse tijd. In de video wordt verteld hoe veeneiken door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Sjoerd van Daalen Dendrochronologie worden onderzocht en gedateerd. De veeneiken geven een goed beeld van de bosontwikkeling in de Bloemendalerpolder tussen de 13de eeuw v.Chr. en de 4de eeuw na Chr. Het ontstaan, de groei en ondergang van het bos worden in de video geschetst tegen de achtergrond van de landschappelijke ontwikkeling van Rijn, Oer-IJ, Almere en Vlie.
Stichting Romeinse Schepen Utrecht wil dat er een Romeins schip door de wateren van de Utrechtse binnenstad gaat varen. Op dit gereconstrueerde schip zullen educatieve arrangementen worden aangeboden. De gemeente is enthousiast. “Vanuit het oogpunt van erfgoed, cultuur, toerisme en gebruik van het water staan wij positief tegenover het initiatief”, aldus wethouder Kees Diepeveen van Markten en havens. Het schip wat kan gaan varen is de replica Per Mare ad Laurium, een Romeinse rijnaak waar 36 gasten inpassen. Deze zomer worden er proefvaarten georganiseerd en daarna krijgt het schip mogelijk een vaste ligplaats in Utrecht.
In mei en juni voerde het bureau Saricon voor de gemeente Heemskerk een veldonderzoek op het kasteelterrein van Oud Haerlem uit. Het bureau scande en mat het ondergrondse kasteelterrein. Zo hoopten wij meer informatie te krijgen over het archeologisch Rijksmonument. De eerste resultaten van het bodemonderzoek zijn bekend. Wethouder Aad Schoorl: “Ik moet u zeggen, de eerste resultaten zijn sensationeel”.
Volgens de sectie prehistorie van de Faculteit Archeologie van Universiteit Leiden lijkt nieuw onderzoek de canoncommissie te zijn ontgaan. “Beide prehistorische vensters (‘Trijntje’ en ‘De hunebedden’) gaan volledig voorbij aan de lange reeks baanbrekende bevindingen van de laatste jaren op het gebied van prehistorisch dna. Zo weten we nu dat Trijntje en de bewoners van Europa uit die tijd zeer waarschijnlijk een donkere huid en blauwe ogen hadden. Archeologisch én genetisch zien we verschillende migratiegolven. De moderne Europeaan is het product van deze duizenden jaren aan migraties en veranderingen.”
60 jaar geleden heeft Professor Renaud het kasteelterrein van Oud Haerlem archeologisch onderzocht. Hij vond toen de hoofdburcht van het uit 1250 stammende kasteel. Renaud vond geen verdere aanwijzing dat er zich nog iets op het kasteelterrein zou bevinden. Tot nu! Bureau Saricon voerde afgelopen maanden het onderzoek opnieuw uit met moderne apparatuur en technieken (o.a. ElectroMagnetischeInductie) en vond een voorburcht. Oud Haerlem expert Jean “Een voorburcht is een soort voorversterking, waar de stallen, ambachtslieden en andere dienstlieden woonden. Door deze vondst is Oud Haerlem in een klap twee keer zo groot geworden ”. Komende maanden hoopt Saricon nog meer bijzondere vondsten op het kasteelterrein aan te treffen.
Bij Museum Het Valkhof in Nijmegen is binnenkort een wagengraf uit de IJzertijd te zien. De resten uit het graf werden in 2018 gevonden door amateur-archeologen met een metaaldetector. Hen hangt mogelijk vervolging boven het hoofd, schrijft de NOS. “We zijn blij dat de vondst is bekendgemaakt”, zegt Jos Bazelmans van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed in het NOS Radio 1 Journaal. “Maar we zijn minder blij met de wijze waarop dat is gegaan.” Het wagengraf werd gevonden in een vennengebied bij Nijmegen. Hobbyisten met een metaaldetector stuitten waarschijnlijk per toeval op het wagengraf.
Archeologen hebben bij graafwerkzaamheden op een terrein aan de Hanendijk in Budel sporen uit de twaalfde en dertiende eeuw gevonden.
