Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
In Vianen zijn bij graafwerkzaamheden aan de stadsgracht zo’n twintig skeletten gevonden. De botresten zijn waarschijnlijk van mannen van 15 tot 30 jaar oud. Archeologen vermoeden dat ze tussen de middeleeuwen en de 17de en 18de eeuw hebben geleefd, maar verder onderzoek moet hierover meer duidelijkheid geven.
Hoe werken grenzen? En, bepalen grenzen het leven van mensen die in een grenszone wonen? Dit gaat een consortium onder leiding van oudhistoricus en archeoloog dr. Saskia Stevens onderzoeken dankzij een beurs van 4,1 miljoen euro vanuit de Nationale Wetenschapsagenda. Zij kijken bij de beantwoording van deze vragen naar de bekendste en wellicht oudste grens in de geschiedenis: de limes, de grens van het Romeinse Rijk die dwars door Nederland liep.
Volgens Jona Lendering heeft de archeologie naast de Eerste Hoofdwet (De neiging om alles wat je niet snapt maar religieus te duiden) nog een Tweede Hoofdwet: “Wat een archeoloog ook opgraaft, hij zal er méér van maken dan hij echt kan onderbouwen. In de media wordt er dan een vergaande conclusie gepresenteerd. Wat we niet krijgen te horen, is de wijze waarop wetenschappers tot die conclusie komen. De puzzel blijft onvermeld. De Tweede Hoofdwet van de Archeologie luidt dus: Als een archeoloog in het nieuws komt, zal hij het nooit hebben over archeologie.”
Jobbe Wijnen: “Reuvens digi sessie ‘Enabling Archaeology’ -over diversiteit en inclusiviteit – was met 700 deelnemers en flinke discussie wat ons betreft een succes!”
In heel Nederland wordt dezelfde stoeptegel gebruikt, zonder dat je ziet waar deze vandaan komt. Voor het Romeins Kwartier in Heerlen wordt onderzoek gedaan naar een speciale stoepsteen, die het Romeinse verleden van de stad laat zien. Project Supersteen wordt uitgevoerd door StudioStad, archeologen en keramisten. “Door de steen kun je niet meer door het Romeins Kwartier lopen zonder dat je ziet dat de Romeinen hier ooit waren”, vertelt Jordy Clemens. De onderzoeksfase wordt nu afgerond door een presentatie van tien prototypes. Samen wordt bepaald welke steen het beste past.
Jesper de Raad is de winnaar van de Archeologietalentprijs, die dit jaar voor het eerst is uitgereikt. Jesper onderscheidt zich niet alleen in zijn vele praktische bijdragen aan de publieksarcheologie en aan community archaeology maar ook in zijn initiatieven om jonge erfgoedprofessionals duurzaam te vernetwerken, zowel in Nederland als in het buitenland.
De prijs is op 19 november online uitgereikt tijdens de Reuvens-digi-dag. Jesper de Raad krijgt een beeldje van kunstenaar Jonat Deelstra en een persoonlijk ontwikkelingstraject ter waarde van €7.000 aangeboden door het Mondriaan Fonds.
Archeologiecentrum Huis van Hilde in Castricum is opgenomen in het Museumregister Nederland. Daarmee is het centrum nu officieel een museum. Huis van Hilde vertelt de geschiedenis van Noord-Holland aan de hand van archeologische vondsten. De grote collectie van het museum varieert van potscherven, metaalvondsten en hout tot menselijke skeletten. De museumstatus maakt het mogelijk dat bezoekers met een museumkaart straks gratis entree krijgen.
Gezamenlijk gaan professionele archeologen, amateurarcheologen en het grote publiek op zoek naar de verdwenen restanten van het Romeinse castellum vlakbij Goederee dat in de 17de eeuw ooit door de bewoners is omgedoopt tot ‘De Oude Wereld’. Waar liggen nu precies de restanten van deze verdwenen stad? Dat is en blijft de grote vraag die in deze zoektocht centraal staat. De zoektocht wordt geleid Tom Hazenberg en Jan Breimer die vanaf 2020 mei podcasts hierover maken. Zoals de makers zeggen: “Het enige archeologische radioprogramma in Nederland waarin het publiek een hoofdrol speelt.”
Archeologen van Via15 hebben in Angeren onder meer stukjes aardewerk en vuurstenen gebruiksvoorwerpen aangetroffen uit zowel de tijd van de jagers en verzamelaars als van de eerste landbouwers. De vondsten zijn ongeveer 7.000 jaar oud. Het is zelden dat resten van beide samenlevingsvormen gevonden worden op dezelfde plek. De vindplaats betekent dat archeologen nu kunnen onderzoeken, hoe onze voorouders in het Nederlandse rivierengebied de stap hebben gezet van een bestaan van jagen en verzamelen naar landbouw en veeteelt. Over de overgangsfase, waarbij onze voorouders zich voor het eerst in een gebied vestigden, is weinig bekend.
Al jaren verzamelt Fokke Kiestra (82) uit Assen slijp- en maalstenen uit de prehistorie. Afgelopen week stuitte hij tijdens opeens op de vondst van zijn leven. Met wat hulp heeft hij de 150 kilo wegende steen bij hem thuis gekregen. Kiestra: “Ik herken slijpstenen onmiddellijk. Deze stond rechtop langs de weg nota bene en zó’n grote heb ik nog nooit gezien.” Vermoedelijk heeft een boer de steen bij het ploegen van een akker omhoog getrokken en hem daarna weggelegd. Kiestra mag de vondst houden. Wel wordt de steen door het Drents Museum gedocumenteerd.
Samen met het Departement Cultuur, Jeugd en Media liet Agentschap Onroerend Erfgoed Vlaanderen een studie uitvoeren over publieksvriendelijke ontsluiting van archeologische kennis en collecties. Enerzijds was het doel om een concreet beeld krijgen van hoe archeologie vandaag in Vlaanderen toegankelijk is voor het publiek. Anderzijds wilden de twee organisaties laten onderzoeken hoe collecties en sites, verhalen en nieuwe kennis over het verleden op een kwaliteitsvolle en laagdrempelige manier nog breder toegankelijk gemaakt kunnen worden.
Waalsprong nog meer zichtbaar en beleefbaar maken in het gebied. Daarom hebben we een handboek laten maken ter inspiratie voor de verdere ontwikkelingen en visualisaties van de bijzondere historie van Nijmegen Noord.
