Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
De brand die in september een deel van de Sint-Urbanuskerk in Amstelveen verwoestte, heeft de oorspronkelijke kleuren van een kroonluchter onthuld. Waarschijnlijk zitten er vergulde letters verstopt onder een laag menie. De kerk is op zoek naar harde feiten: hoe zag de kroonluchter er bij de oplevering anno 1888 uit? Daarom roept de kerk iedereen die foto’s heeft van het interieur van de kerk van vóór de jaren zestig op om deze aan te leveren.
De gemeente Utrecht gaat onderzoeken of het Chinese behang kan worden verwijderd uit Oud Amelisweerd in Bunnik. Dat zou de toekomstige exploitatiemogelijkheden van het monumentale landhuis verruimen. Het behang zou dan elders, mogelijk in het Centraal Museum, moeten worden bewaard. Utrecht erkent dat de vereiste klimatologische omstandigheden een beletsel vormen voor de toekomstige exploitatiemogelijkheden. De klimaatinstallatie schept een ideaal klimaat voor de unieke behangsels, maar zorgt niet voor een aangenaam en langdurig verblijf voor museumbezoekers.
Kasteel Amerongen is in winterslaap. Tot eind maart is het hele huis ingepakt te zien. Maar de medewerkers zijn druk in de weer om alles af te stoffen en op te knappen voor een nieuw kasteelseizoen (zie video). “We proberen overal zo min mogelijk aan te zitten, want schoonmaken geeft weer slijtage.” Toch denkt adjunct-directeur Waronne Elbers de huidige collectie nog decennialang schoon te kunnen houden, omdat het schoonmaken zo voorzichtig gaat. “We zijn hier echt bezig met een verouderingsvertraging.” Haast moet je niet hebben, weet ook Josien Verdegaal. “We noemen de vrijwilligers niet voor niets engelen. Je moet engelengeduld hebben.”
Kunst en antiek van de Oranjes die miljoenen waard is, is in stilte door het Rijk gekocht. Niet om er openbaar kunstbezit van te maken, maar om te voorkomen dat de familie het verkoopt. In stilte zijn in de jaren tachtig diverse ‘paleisgebonden’ cultuurgoederen uit Huis ten Bosch en Het Loo door verkoop nationaal bezit geworden.
Jammer, jammer, jammer: veel Amsterdamse historische winkelpuien verdwenen achter rolluiken, reclameborden of werden gewoon bruut gesloopt. Maar het goede nieuws is: er is subsidie om historische puien weer zichtbaar te maken of om te restaureren. Aanvragen vóór eind februari, graag. Dank u wel. Een recente bouwhistorische inventarisatie in de Van Woustraat en in de Kinkerstraat liet zien dat daar nog tientallen puien in aanmerking komen voor een opknapbeurt. Het gaat dan om bijvoorbeeld decoratieve gevelonderdelen, stoepen, gevelstenen en historische gevelreclames, maar ook het herstel van interieuronderdelen, zoals binnenbetimmeringen en winkelkasten of gedecoreerde plafonds.
Willem Schermerhorn bezit een historisch interieur uit 1912, ontworpen door de in zijn tijd zeer bekende ontwerper Jac. van den Bosch (1868 – 1948). Het interieur staat in zijn werkplaats en is te koop. ,,Klanten vinden het prachtig, maar het moet maar net passen in je huis.’’
De Nederlandse regering schaart zich achter de status van Werelderfgoed voor het Koninklijk Eise Eisinga Planetarium. Het bestuur kreeg twee dagen terug bericht van een adviescollege van de minister, zegt Eddy Echternach van het planetarium. Binnenkort volgt een formele brief van minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, zegt Koelma.
Liefhebbers van design uit de jaren 50 en 60 kunnen hun hart ophalen op de expositie ‘Rijke eenvoud – Interieurs & objecten uit de wederopbouw’ in het Van Eesteren Museum in Amsterdam. De expositie toont gerestaureerde meubelensembles van bekende Nederlandse ontwerpers, objecten van verzamelaars en werk van hedendaagse ontwerpers zien. Daarnaast is er een randprogramma met lezingen, creatieve workshops en nachtelijke videokunst. Met de expositie schenkt het museum aandacht aan de thema’s interieur, wederopbouw en Goed Wonen uit de wederopbouwperiode, en verbindt deze aan actuele onderwerpen als duurzaamheid en hergebruik.
Hoewel men minder opkeek van een kunstenares dan van een architecte, waren rond 1960 de meeste monumentale kunstenaars man. De paar vrouwen die kunst maakten aan Utrechtse gebouwen raakten vergeten, en soms werd hun werk aan mannen toegeschreven. Dat geldt ook voor de mozaïeken van Antoinette Gispen. In 1956 werd de eerste steen gelegd voor de Centrale Lage Weide van de PEGUS (Provinciaal en Gemeentelijk Utrechts Stroomleveringsbedrijf). De ruime hal van het dienstgebouw wordt gedomineerd door een groot mozaïek van Antoinette Gispen. Haar werk toont figuren met elk een arm omhoog met een ster – als symbool voor energie (zie foto).
Er moet een beperkt aanwijzingsprogramma worden opgezet om historische interieurensembles in rijksmonumentale kerken aan te wijzen en te beschermen. Die opdracht heeft de Tweede Kamer afgelopen dinsdag (27 november) aan de regering gegeven. Een motie van ChristenUnie-Kamerlid Carla Dik-Faber werd in meerderheid gesteund. Erfgoedvereniging Heemschut is blij met het nieuws. “De motie is een belangrijke stap op weg naar erkenning van historische interieurensembles. En ook een steun in de rug naar uitbreiding in de toekomst naar andere categorieën monumenten”, aldus directeur Karel Loeff.
Het is een mooi idee. Glas-in-loodramen uit gesloopte kerken en andere gebouwen opslaan. Maar het depot bij Rolduc is nog onbekend. En een nieuwe bestemming voor het oude glas-in-lood is moeilijk te vinden. Dat het oude glas-in-lood nu doelloos wacht is jammer, vindt beheerder Peter Nouwen. Het is een trend om oude bouwmaterialen te hergebruiken. Dus waarom glas-in-loodramen niet? Om het depot uit te breiden, moet meer bekendheid worden gecreëerd. Daarnaast wil Nouwen samenwerken met het ROC in Boxtel en workshops gaan verzorgen. “Dan gaat dit depot ook leven. Nu is het een dooie boel.”
In 2008 werd onder de noemer ‘Jaar van het Religieus Erfgoed’ een begin gemaakt met het onder de aandacht brengen van de zorgelijke situatie van het religieus erfgoed. Deze situatie werd beschreven in het ‘Strategisch Plan voor het Religieus Erfgoed’. Tien jaar later kijkt de auteur van dit plan, prof. dr. Nico Nelissen, terug op wat er sindsdien is veranderd. “Het slechte nieuws is, dat inderdaad nogal wat kerken aan de eredienst zijn onttrokken, dat er meerdere zijn gesloopt en dat er heel wat leegstaan (…). Maar er is ook zeer goed nieuws. Dat is in vijf punten samen te brengen.”
