Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Vanwege het coronavirus zijn musea gesloten, concerten afgelast en evenementen uitgesteld. Ook Erfgoed Jong ondervindt hiervan de gevolgen. In deze verwarrende tijden voor de culturele en erfgoedsector wil Erfgoed Jong toch graag samen stil staan bij een bijzonder moment: in april 2020 bestaat het netwerk één jaar!
Het Coronavirus en de maatregelen daaromtrent raken ons allemaal. Zo ook de sector die wij een warm hart toedragen: de cultuursector. De gevolgen zijn ingrijpend en daarom staat het Huis voor de Kunsten in Limburg als koepel voor de kunsten en het erfgoed op frequente basis in contact me diverse belanghebbenden.
Wat stond er zoal op het menu in de Middeleeuwen? Dik Delfsma heeft zich erin verdiept en geeft vanaf 2 maart 2020 een driedelige workshop ‘middeleeuws koken’ in Uffelte. Delfsma vertelt dat je status bepaalde wat je te eten kreeg. “Als je een arme sloeber was dan at je veel graanproducten. Brood, pap en dat soort dingen.” Vlees stond eigenlijk alleen op het menu bij de adel, die onder andere bossen, rivieren en meren in zijn bezit had. Delfsma: “Vegetarisme was vrij algemeen, maar het was meer een gedwongen keuze dan een keuze zoals tegenwoordig.”
Meer dan honderd Brabantse prinsen en prinsessen carnaval hebben het kabinet opgeroepen om het volksfeest te nomineren voor de Internationale Immaterieel Erfgoedlijst van UNESCO. “Carnaval maakt al eeuwen deel uit van onze cultuur. Dankzij de diversiteit van dit feest voelt vrijwel iedereen zich vrolijk en gelukkig. Door deze diversiteit vast te leggen en breed uit te dragen, voelen meer Nederlanders zich welkom om van carnaval te genieten”, aldus prins Mienus XIV van Kaaiendonk (Oosterhout) bij Omroep Brabant. Vanwege de nominatie van het zomercarnaval en de corsocultuur door Minister van Engelshoven hebben de carnavalvierders goede hoop.
Minister Van Engelshoven nomineert de corsocultuur in Nederland én het Zomercarnaval Rotterdam voor de Internationale Immaterieel Erfgoed-lijst van UNESCO. ‘De corsocultuur en het zomercarnaval weerspiegelen de culturele diversiteit van Nederland. Immaterieel erfgoed verbindt mensen en verleent hun een gevoel van identiteit’, aldus de minister. Met de nominatie volgt ze het advies van de Raad voor Cultuur. Het is nu aan de Corsokoepel en aan de Stichting Zomercarnaval Nederland om samen met het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland en het ministerie een goed nominatiedossier samen te stellen.
Op zaterdag 25 januari 2020 is in de Gelderlandfabriek in Culemborg het ‘Verhalen Vertellen’ bijgeschreven op de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. Eigenlijk heeft het Verhalen Vertellen niet zo heel veel bescherming nodig, want het betreft geen bedreigd erfgoed. De (mondelinge) traditie van verhalen vertellen is een eeuwenoude kunst die alle nieuwe uitvindingen moeiteloos heeft doorstaan en zelfs geïncorporeerd. De Federatie Nederlandse Vertelorganisaties heeft plannen om verhalen vertellen weer een plaats te geven in het onderwijs en wil tevens nieuwe jonge vertellers op gaan leiden.
Maandag 27 januari was het 75 jaar geleden dat het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau werd bevrijd. Een conserveringsproject moet nu gebouwen in het kamp en spullen die er achterbleven beschermen tegen aftakeling. “We kunnen de tijd niet stilzetten”, zegt Lukas Lipinski van de stichting Auschwitz-Birkenau. “Als de laatste getuigen zijn overleden, is het de plek die hun verhaal moet vertellen.” Lipinski benadrukt dat het een conserverings- en geen restauratieproject is. “We willen alles precies in de staat houden waarin we het in 1945 aantroffen.”
Hoewel de Elfstedentocht al in 23 jaar niet is gereden, is het belangrijk de ‘Elfstedencultuur’ in stand te houden, vindt sporthistoricus Jurryt van de Vooren. 15 januari vierde hij voor het eerst de Dag van de Elfstedentocht in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek. Dat de tocht nog steeds leeft onder Nederlanders, komt volgens Van de Vooren omdat het behalve een sportevenement ook een belangrijk onderdeel van het Nederlands cultureel erfgoed is. “Mensen die de tocht hebben gereden zien dat vaak als één van hun meest indrukwekkende prestaties,” aldus Van de Vooren.
De Duitse regering schenkt 4 miljoen euro aan het Nationaal Holocaust Museum in Amsterdam. Met die donatie kan het museum, dat nu alleen nog bestaat uit een provisorische expositieruimte, beginnen met de verbouwing tot volwaardig museum. In totaal is er 27 miljoen euro nodig voor het verbouwen en ontwikkelen van het museum. Met de schenking van Duitsland komt de teller op 21 miljoen euro te staan. Het museum hoopt halverwege dit jaar de financiering rond te hebben.
In Nederland zijn zo’n 4000 oorlogsmonumenten als herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Achter al deze gedenktekens schuilt een verhaal. ‘Verstilde Verhalen’, een nieuwe podcast van NPO Radio 1 en Omroep Max, vertelt vanaf 22 januari het verhaal van twaalf van deze – voor de meeste mensen onbekende – monumenten. Feiten worden in een ander perspectief gezet met kleine en persoonlijke verhalen. In de eerste aflevering gaat het onder andere over het Friese monument voor het Joodse strafkamp It Petgat in Blesdijke. Joodse Isac Stibbe en een oud-kampbewaker vertellen hun verhaal.
Rijksmuseum Boerhaave treedt met ruim 25 objecten toe tot het landelijk netwerk van de Canon van Nederland. Nog niet eerder trad een museum toe met zo veel objecten tegelijk. Om dit te vieren ontving de Leidse burgemeester Henri Lenferink het allereerste Canonrouteboekje en zijn er speciale activiteiten. Voor alle bezoekers is er een gratis boekje met Canonwandeling door het museum beschikbaar. Daarnaast is er voor kinderen een speurtocht. Als kers op de taart organiseert het museum in de kerstvakantie speciale Canon-activiteiten.
Directeur-Generaal Cultuur en Media, Barbera Wolfensberger, lanceerde 12 december het e-magazine ‘Sporen van slavernij en koloniaal verleden’. Door middel van dit magazine presenteert de RCE de eerste resultaten van het onderzoek naar sporen van slavernij en koloniaal verleden in de rijkscollectie dat bij de RCE in beheer is. In de publicatie zijn 25 objecten telkens door drie verschillende auteurs beschreven. In totaal hebben 31 conservatoren, specialisten en mensen met diverse achtergronden bijgedragen. Door ruimte te bieden aan meerstemmigheid worden er betekenislagen aan het erfgoed toegevoegd.
