Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Teleurstelling overheerst bij Heemschuts commissie Noord-Brabant nu de sloop van een deel van het U-gebouw van het KVL-complex in Oisterwijk begint. Eén van de oudste delen van de fabriek moet plaatsmaken voor nieuwbouw. Het KVL-complex, ooit één van de grootste leerfabrieken van Europa, is recent door de provincie Noord-Brabant verkocht aan de Turkse investeringsmaatschappij Polimeks. Erfgoedvereniging Heemschut zag geen mogelijkheden meer om het U-gebouw te behouden.
Stoer, robuust, eigentijds, industrieel. Het zijn enkele termen die de welstandscommissie van de gemeente Meierijstad donderdagmiddag gebruikte om het Silotel te lauweren. Het hotel bovenop de voormalige graansilo’s van de Cehave aan de Noordkade in Veghel werd door de commissie positief ontvangen.
Er dreigt een juridisch conflict rond de Van Nellefabriek. De stichting die het iconische pand als monument in ere wil houden, zegt een schadeclaim voor te bereiden tegen de nieuwe Belgische eigenaar en de gemeente Rotterdam. De eigenaar en de gemeente menen echter dat er, ondanks pogingen hiertoe, geen enkele formele samenwerking bestaat met de stichting Werelderfgoed Van Nellefabriek.
De loopbrug op Strijp-R in Eindhoven krijgt een nieuwe bestemming. Daarmee hebben alle bouwwerken die nog herinneren aan de tijd dat Philips hier onder meer televisies maakte een herbestemming gevonden. Ontwikkelaar KRAGT Vastgoed heeft een plan voor een Bruggegebouw met vijf woningen. “We hebben bewust een heel industrieel gebouw getekend, dat past bij deze vreemde eend op Strijp-R”, vertelt Jeroen van Wezel van KRAGT Vastgoed. De loopbrug is wel toe aan renovatie. “Dat is een flinke investering, maar de loopbrug maakt het gebouw ook natuurlijk.”
Op de studiemiddag “Erfgoed met Haken en Ogen” van 14 november bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed werd het boek “Haal op die Hijs” gepresenteerd. Deze bundel gaat over de geschiedenis en behoud van kranen. Tussen de hoofdstukken staan korte intermezzo’s met verslagen over gerestaureerd of bedreigd kranenerfgoed in Nederland. De publicatie is een pleidooi om te komen tot een systematische inventarisatie van het Nederlandse kranenbestand. Daarnaast pleiten de stichting er voor om bij de monumentale waardebepaling van kranen naast de technische en historische aspecten vooral op een integrale manier te kijken naar de waarde van kranen. Het boek telt 96 pagina’s en is ruim geïllustreerd.
Het is een blikvanger in Arnhem: de 45 meter hoge schoorsteen op het terrein van de oude melkfabriek Coberco aan de Rijn. De restauratie van de schoorsteen ging maanden geleden van start en is nu bijna klaar. De hoogte van de schoorsteen is geen probleem voor uitvoerder Jaap Mars (zie video). “Maar andere mensen vinden het altijd wel heel interessant”, geeft hij toe. Volgens projectontwikkelaar BOEi gaat de schoorsteen, samen met het deel van de oude melkfabriek dat niet is gesloopt, het middelpunt van een nieuwe stadswijk vormen. Het hele terrein krijgt een circulair karakter.
Stichting Droom en Daad heeft het Chinese MAD Architects opdracht gegeven om een uitkijkplatform te ontwerpen voor de Fenix II-loods op Katendrecht in Rotterdam-Zuid. De Fenix II-loods wordt klaargestoomd voor de toekomst. Op de eerste verdieping komt een museum over de ‘landverhuizers’: de miljoenen mensen die na 1874 via Katendrecht naar New York migreerden. “De FENIX wordt een landmark voor de miljoenen mensen die Europa aan de oevers van de Maas verlieten en voor iedereen die er vandaag arriveert”, vertelt Wim Pijbes, directeur van Stichting Droom en Daad. “Het vormt een geweldige toekomst voor het Rotterdamse verleden.”
De buren Herman Zandstra en Johan Wennink willen dat de oude BATO-fabriek in Enschede zo snel mogelijk wordt gesloopt. De voormalige textielfabriek, lange tijd het onderkomen van de Nederlandse Reisopera, is “ouwe meuk” en moet plaats maken voor “frisse nieuwbouw”. De twee zien met afgrijzen toe hoe erfgoedorganisaties de voortgang van de nieuwbouwplannen lijken te willen traineren door de juridische pijlen op de bestemmingsplanprocedure te richten. “Er bestaan al jaren plannen hier iets nieuws neer te zetten. De fabriek staat niet op de monumentenlijst en nu moet er ineens van alles worden gered”, zegt Wennink.
De Commissie Gelderland van Erfgoedvereniging Heemschut heeft de gemeentelijke monumentenstatus aangevraagd voor de romp van Molen de Hoop/Reudink in Lochem. Het industrieel erfgoed wordt met sloop bedreigd. De molen uit 1832 heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de geschiedenis van de stad. De molen werd onttakeld in 1924. De romp is opgenomen in een voormalige veevoedersilo. De roodbruine silo met het achtkantige pannen dak is beeldbepalend voor de omgeving. De Commissie Gelderland is van mening dat het industrieel erfgoed een plaats verdient op de gemeentelijke monumentenlijst.
Het Nederlands Mijnmuseum verhuist naar de Heerlense binnenstad. Waarschijnlijk wordt gekozen voor het pand van het voormalige Warenhuis Kneepkens, een rijksmonument, in de Doctor Poelsstraat. Maar wethouder Jordy Clemens (Erfgoed) wil daarover nog geen uitsluitsel geven: “Er is nog geen definitieve keuze gemaakt.” Het door architect Frits Peutz ontworpen pand is groot genoeg om ‘het verhaal van de mijnstreek’ te vertellen. De ligging van het glazen pand bij het Romeins kwartier is gunstig: het Thermenmuseum en het archeologisch depot De Vondst liggen op een steenworp afstand.
Veel tegeltableaus die Utrechtse gebouwen sieren, zijn in Utrecht zelf gemaakt, schrijft Arjan den Boer. “Vooral langs de Vaartsche Rijn waren er, vanwege de aanwezige klei, eeuwenlang steen- en dakpannenfabrieken die ook wandtegels gingen produceren. Het enige gebouw dat hier nog aan herinnert is de voormalige tegelfabriek Westraven met drie tegeltableaus van eigen makelij. (…) Het eerste tegeltableau toont Mercurius, de Romeinse god van de handel. De haan die hem vergezelt staat voor waakzaamheid: in de handel moet je opletten niet bedrogen te worden. De tekst ‘Tegelfabriek van de Gebr. Ravesteijn 1845’ verwijst naar het oprichtingsjaar van de fabriek.”
