Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Een groepje vrijwilligers uit Hengelo konden de historische dieseltrein de Blauwe Engel 180 net op tijd redden van de sloophamer. De komende maand gaan zij de trein oplappen. Na de opknapbeurt wordt de trein een wachtruimte bij de fietsspoorbaan in Twekkelo. In de jaren 50 werd de Blauwe Engel gebouwd om de stroomtrein op de lokale spoorwegen te vervangen. In 2001 reed de trein voor het laatst door Twente.
Heemschut strijdt niet verder om het behoud van de Schoutenwerf in Muiden. De oude werf, die een herinnering vormt aan de belangrijke havenfunctie van Muiden, zal worden her-ontwikkeld. De gemeente Gooise Meren heeft op verzoek van Heemschut een klein deel van de oude kantoren van de Schoutenwerf aangewezen als monument, en ook een karakteristieke muur blijft staan. Volgens Heemschut is dat echter onvoldoende om het oude stadsgezicht van Muiden te behouden. Commissie Noord-Holland van Heemschut heeft echter geen gronden meer om hier tegen in beroep te gaan en heeft besloten de strijd te staken.
Bij Tricht is woensdag een rijksmonument tijdelijk verplaatst. Het historische gebouwtje huisvest een gemaal uit de jaren 20 van de vorige eeuw. Het oude gemaal heeft onvoldoende capaciteit om de omgeving droog genoeg te houden en wordt daarom vervangen door een nieuw gemaal. Maar het oude gebouwtje blijft en is tijdelijk verplaatst om meer werkruimte te krijgen.
Een historische stoomtram van Museumstoomtram Hoorn-Medemblik heeft vrijdag de eerste tramreis gemaakt op biokool. De tramrit komt voort uit het project ‘Groene Stoomtram’, een samenwerking tussen Stoomtrammuseum, ECN, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord en New Energy Coalition. Volgens de initiatiefnemers gaat het om een Europese primeur. Via torrefactie wordt hout of biomassa omgezet in een product dat gelijkenissen heeft met steenkool. Bij de verbranding van biokool komen echter geen schadelijke stoffen vrij zoals stikstof en zwavelverbindingen. De uitstoot van schadelijke stoffen is daarmee volgens de betrokken partijen bijna tot nul gereduceerd.
Commissie Utrecht van erfgoedvereniging Heemschut heeft vanwege sloopplannen met spoed een monumentenstatus aangevraagd voor de 19e eeuwse molenromp van de molen Van Zijl/ De Heul in Bunnik. Heemschut concludeert dat de molenromp in goede technische staat is en dat er geen bouwkundige aanleiding is deze te slopen. De molenromp is een zeldzaam organisch gegroeid complex: in de jaren 30 is de molen ontdaan van zijn wieken en later breidde het maalbedrijf zich uit met kleinschalige industriële bebouwing. Heemschut laat een onafhankelijke architectuurhistoricus een waardestelling maken.
Voor rijksmonumenten die niet primair bestemd zijn voor bewoning, zoals een kerk, molen of fabriek, kunnen eigenaren van 1 februari tot en met 31 maart 2020 instandhoudingssubsidie (Sim) aanvragen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Ook groene en archeologische monumenten vallen onder deze subsidieregeling. Het subsidiepercentage bedraagt 60%. In augustus ontvangen aanvragers een toekenning of afwijzing.
Scheepshelling Koningspoort in de Oude Haven in Rotterdam maakt voor minimaal vijf jaar een nieuwe start. De gemeente heeft een huurcontract met de nieuwe beheerder gesloten. De werf was per 1 mei 2019 gesloten, omdat de veiligheid niet meer gegarandeerd kon worden. De gemeente heeft 135 duizend euro toegezegd, zodat het noodzakelijke onderhoud kan worden uitgevoerd.
De watertoren in Assen wordt herbestemd tot een luxe loft waar maximaal zes mensen tegelijk kunnen overnachten. Vastgoedondernemer Riemer van den Berg is de toekomstige eigenaar van de toren. Met het plan ‘De Druk Eraf’ won hij een ontwerpwedstrijd. In het bassin komt een sportruimte. In de volgende halve laag een thuisbioscoop, daaropvolgend een welness-etage. Bovenin, waar er rondom ramen zijn, het loftgedeelte. Het plan is gemaakt met architectenbureau 12WAT.
De resterende gebouwen op de voormalige gaszuiveringsinstallatie (GZI) van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) gaan gesloopt worden. Er zijn plannen voor een waterstoffabriek en een zonnepark. Architectuurpunt Drenthe en Berlage Architectuurcentrum Usquert gingen met NAM in gesprek. Zij vinden dat de gebouwen prima in de toekomstplannen passen. “Minstens zo belangrijk is het behoud van dit originele en speelse gerealiseerde industrieel erfgoed. Dit is nergens anders in Nederland te vinden”, aldus de partijen. Er wordt nu gewerkt aan een cultuurhistorische waardestelling. NAM zal dit rapport meenemen in het definitieve besluit.
Een oude loods van het voormalige Werkspoor in het Werkspoorkwartier in Utrecht is door Zecc Architecten getransformeerd tot bedrijfsverzamelgebouw voor vooral de maak- en creatieve industrie. Het industriële karakter is behouden gebleven. Op de middellange termijn moet het hele Werkspoorkwartier getransformeerd worden tot een gebied met onder meer horeca, cultuurvoorzieningen en maakindustrie. “Het idee is”, vertelt Zecc, “dat het hele Werkspoorkwartier een voorbeeld wordt van een duurzame transformatie van een industrieel gebied. De komende jaren wordt hard gewerkt aan een serie initiatieven waarin wordt samengewerkt met partijen die in het gebied actief zijn.”
In de pauze opa tegenkomen die met een bekende een kopje koffie aan het drinken is. Of je moeder, zzp’end achter een bureau een paar gangen van je eigen leslokaal. Leerlingen van het Grescollege in het Limburgse Reuver kan het overkomen. Het Grescollege bevindt zich in een oude fabriek en biedt onder meer onderdak aan een bank, een restaurant en verengingen. Collegedirecteur Theunissen: “De exploitatie van een school is een nogal onrendabel concept. Met allerlei andere functies erbij kan het wel, en kun je leerlingen in de onmiddellijke omgeving in bedrijven werk- en leerervaring laten opdoen.”
Op woensdag 18 december 2019 werd de tiende Rotterdam Architectuurprijs uitgereikt. Fenix I sleepte zowel de juryprijs als de publieksprijs in de wacht. Fenix I is een gebouw als stad, constateert de jury. “Een hoogwaardig nieuw woongebouw is verrezen bovenop een versleten loods en daarmee bewijst opdrachtgever en bouwer Heijmans samen met Mei architects & planners dat voor het verdichten in de gelaagde stad geen brug te ver is.” Het publiek is verheugd dat Fenix I Rotterdams erfgoed een nieuwe toekomst biedt en tegelijk een krachtige impuls geeft aan de ontwikkeling van Katendrecht.
