Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Nog altijd, inmiddels meer dan vijfenzeventig jaar na dato, is de publieke belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog groot. Een onderzoek van TNS-NIPO in opdracht van Netwerk Oorlogsbronnen wees in 2015 uit dat bijna 40% van de Nederlanders geïnteresseerd is in het onderwerp ‘Tweede Wereldoorlog’. Genoeg reden voor de interessegroep stamboomonderzoek van de grootste computerclub van de BeNeLux, de HCC, om eens aandacht te besteden aan het fenomeen oorlogsbronnen.
Met de Stelling van Amsterdam hebben veel mensen, soms zonder dat zij het weten, onvervangbaar en uniek Werelderfgoed in de achtertuin. Om voorbijgangers, bezoekers en omwonenden bekender te maken met dit Werelderfgoed heeft Natuurmonumenten een echte blikvanger ontwikkeld. Gedeputeerden Mariëtte Pennarts-Pouw (provincie Utrecht) en Joke Geldhof (provincie Noord-Holland) hebben afgelopen donderdag samen het UNESCO-icoon, een landmark in de vorm van het UNESCO-logo, onthuld op de fortgracht van Fort bij Abcoude.
Gelderland telt zeker tweehonderd ‘foute’ locaties uit de Tweede Wereldoorlog. Dat blijkt uit de lijst ‘Beladen Erfgoed’, die de Gelderlander heeft kunnen inzien. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Stichting WO2GLD samen met de Radboud Universiteit. Dat dadererfgoed op deze manier in kaart is gebracht, is voor het eerst in Nederland. Lange tijd lag dit te gevoelig. Het onderzoek moet zorgen voor meer kennis en inzicht. Daarnaast moet het een bijdrage leveren aan de maatschappelijke discussie over de omgang met beladen erfgoed.
De Raad van State heeft dinsdag een streep gezet door de plannen voor de herontwikkeling van het Hembrugterrein aan het IJ. De uitspraak is een flinke tegenvaller voor de gemeente Zaanstad, die een wijk van duizend woningen wil laten verrijzen op het voormalige defensieterrein. Een aantal bedrijven had eerder bezwaar gemaakt tegen de plannen, onder wie het Havenbedrijf Amsterdam en bedrijven op de Westpoort in Amsterdam. Het Hembrugterrein ligt binnen de geluidszone van de Westpoort. Met andere woorden: toekomstige bewoners kunnen bezwaar maken tegen geluidsoverlast en zo de bedrijven dwarsbomen.
Noordwolde heeft een ambitieus plan: een historische locomotief restaureren en voor het oude tramstation zetten. Het gaat om een Engelse invasielocomotief uit de Tweede Wereldoorlog (zie video). Tijdens D-Day kwamen twintig van deze locomotieven aan op het invasiestrand in Normandië. Ze werden ingezet voor het transport van goederen. Na de Tweede Wereldoorlog bleven vijf van deze locomotieven achter in Nijmegen. Ze werden overgenomen door de Nederlandse Tramweg Maatschappij, actief in Noord-Nederland. Tot 1962 reden ze vooral op de lijn Steenwijk – Frederiksoord – Noordwolde – Hijkersmilde.
De komende jaren investeert de provincie Noord-Brabant ruim € 2 miljoen in de Zuiderwaterlinie. Het gaat in totaal om 19 projecten, die samen de Zuiderwaterlinie als samenhangend geheel verder moeten versterken. Gedeputeerde Henri Swinkels (Leefbaarheid en Cultuur): “Ik ben trots op de samenwerking die rond de Zuiderwaterlinie tot stand is gebracht. Inmiddels, en dat is te danken aan de inspanningen van alle partners, is de Zuiderwaterlinie een begrip in Brabant en ver daarbuiten. Het is fantastisch dat we met deze gezamenlijke investering de herkenbaarheid, toegankelijkheid en het behoud van dit machtige Brabantse erfgoed over de hele linie nog verder versterken.”
BOEi heeft tijdens de restauratie van de Generaal de Bonskazerne in Grave bijzondere objecten uit de Tweede Wereldoorlog ontdekt. De kranten, documenten en gebruiksartikelen zijn door Amerikaanse, Britse en Canadese troepen achtergelaten en lagen 75 jaar onaangeroerd in het gebouw. “We hebben een bouwbiografisch onderzoek uitgevoerd: een archeologisch onderzoek, maar dan in de gebouwen”, aldus Jobbe Wijnen, archeoloog bij BOEi. ,”Dat doen we bewust om erfgoedverhalen op te sporen en kwetsbaar materiaal te beschermen. We hebben de kazerne met een team van vier archeologen letterlijk op zijn kop gezet, in alle kieren en gaten, kelders en zolders gekeken.”
De gemeente Ede wil artikel 1 van zowel de Nederlandse als de Duitse grondwet aanbrengen op de Muur van Mussert in Lunteren. De muur is sinds vorig jaar een rijksmonument en moet een educatiecentrum worden. Artikel 1 staat in Nederland voor gelijke behandeling en discriminatieverbod en in Duitsland voor bescherming van menselijke waardigheid. Het idee voor het vermelden van de grondwet komt van oud-parlementariër Bas de Gaay Fortman. Hij is betrokken bij de viering van het 175-jarig bestaan van de grondwet in 2023.
Het Jagershuis en het bijbehorende badhuis in Hoek van Holland worden vooralsnog niet gesloopt om plaats te maken voor een appartementencomplex. De gemeente Rotterdam wil het in 1942 door de Duitse bezetter gebouwde Wehrmachtsheim, eetlokaal voor soldaten, aanwijzen als gemeentelijk monument. Erfgoedvereniging Heemschut, Roterodamum en het Cuypersgenootschap zijn van mening dat het gebouw als bijzonder onderdeel van de militaire Atlantikwall moet blijven behouden. Het huidige gebruik als restaurant is toepasselijk en kan worden gecontinueerd.
De bunker van nazi-rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart in Wassenaar mag niet door het Rijk worden verkocht zonder dat er een actieplan van het kabinet is over hoe om te gaan met zogenoemd ‘schuldig’ erfgoed. Dat schrijven veertig prominente historici, oud-ministers van OCW en museumdirecteuren in een brief aan het kabinet. De briefschrijvers vrezen dat als de bunker in particuliere handen komt er geen beperkingen zijn op wat er in de bunker komt. Deze vrees is deels gebaseerd op voorbeelden elders. Zo zit in een bunker in Valkenswaard een escape room gebaseerd op Het Achterhuis. Lees de brief hier.
De Erfgoedstem haakt graag aan als mediapartner van de Vakbeurs MONUMENT. Net als MONUMENT staan wij voor actuele en relevante kennisdeling met het veld. Onze core-business is om iedereen die vanuit z’n werk, belang of sterke interesse betrokken is bij erfgoed, te informeren over het belangrijkste erfgoednieuws. Herbert-Jan Hiep, oprichter van de Erfgoedstem gaf op de website van de Vakbeurs MONUMENT zijn visie op de relatie tussen het evenement en onze eigen website.
Op het Vennenplein in Delfzijl is vorige week ook het laatste deel van de kazerne uit de tijd van Napoleon uitgegraven. Vooral de vondst van een derde kelder maakt indruk op archeoloog Andre Pleszynski. “Hij ziet er echt fantastisch uit, nog beter intact dan de eerste twee.”
