Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
The Netherlands Carillon in Washington, destijds bedoeld als groots dankbaarheidsgeschenk aan de Amerikanen na de Tweede Wereldoorlog, kent een geschiedenis van blunders en vakmanschap. Het instrument van 49 klokken zou Nederlands harmonische houding ten opzichte van andere landen moeten symboliseren, maar zijn geschiedenis zit ondanks de goede wil vol dissonanten: vals klinkende klokken, ontbrekende klokken, ruzies over betalingen en lobbyende ambassadeurs.
De stadsmuur, de torens en de grachten onderscheiden Zutphen als Hanzestad. Nu wil de gemeente de vestingwerken beter zichtbaar maken en daarnaast krijgen ze een functie in de strijd tegen hittestress. Samen met ontwerpbureau BDP en de samenwerkingsovereenkomst Waterrobuuste Steden, stelde Zutphen een plan op voor de historische binnenstad om de effecten van extreme neerslag, hitte en droogte tegen te gaan. Zo zorgen de voormalige vestinggrachten voor verkoeling. Het plan is om deze grachten te versterken en de naastliggende oevers wellicht zelfs uit te breiden.
Het Rijksvastgoedbedrijf probeert de bunker van Seyss-Inquart al een paar jaar te verkopen. Ronald Klomp van Stichting WO2 Sporen is tegen de verkoop. Hij griezelt bij de gedachte aan bijvoorbeeld een escape room met restaurant in de nazi-bunker. “Wil je hier echt schnitzels eten?”, zegt hij. Klomp hoopt op politiek ingrijpen: gun het pand aan de Nationale Monumentenorganisatie. Is een pand met monumentale status en bestemmingsplan niet beschermd tegen ondernemers zonder historisch besef? Klomp vreest dat commerciële kwaadwillenden bij een verkoop altijd mogelijkheden hebben. “Een escape room telt ook als gebouw met een educatieve functie.”
Forteiland Pampus wil, geïnspireerd door de geschiedenis als zelfvoorzienend militair eiland, zijn verantwoordelijkheid nemen in de energietransitie en als eerste UNESCO Werelderfgoed in Nederland 100% zelfvoorzienend en fossielvrij worden. Een belangrijke stap in de financiering is nu gezet. Stichting Forteiland Pampus is in samenwerking met Provincie Noord-Holland en Gooise Meren één van de zes geselecteerde projecten binnen het thema ‘Energietransitie en duurzaamheid’ van de Erfgoed Deal, een samenwerkingsverband tussen dertien maatschappelijke organisaties en overheden.
Staatsbosbeheer wil de luchtwachttoren in de bossen bij Ruinen open stellen voor publiek. Maar geldschieters voor de restauratie van dit provinciale industriële monument uit 1953 moeten nog gezocht. “Het is de bedoeling om de toren weer op te leveren in een goede bouwkundige staat, zodat ie weer 50 jaar mee kan. Het plan is om hem open te stellen voor het publiek en wandelingen en excursies naar de toren te organiseren”, zegt Hans Kruk van Staatsbosbeheer. Voor het geld zal een beroep worden gedaan op de provincie, de gemeente en het Prins Bernhardfonds.
Bij graafwerkzaamheden in een weiland bij Westerbroek zijn tankloopgraven uit de Tweede Wereldoorlog ontdekt. De loopgraven zijn te herkennen aan de donkere sporen in het gele zand. “Deze loopgraven werden in 1944 uitgegraven door omwonenden, alles met de schep. Ze werden gedwongen van ’s ochtends 6 uur tot ’s avonds 19 uur te werken’, vertelt historicus Wim Rozema. De ontdekte loopgraven worden niet bewaard, alleen de gegevens van de ligging worden opgeslagen.
De restauratie van de Seyss-Inquart bunker in Wassenaar is afgerond. Volgend jaar komt de bunker op de markt. Met een openstelling voor omwonenden in september start het participatietraject dat onderdeel uitmaakt van het verkoopproces van de bunker. Projectleider Verkoop Kenneth Stam: “Het Rijksvastgoedbedrijf streeft met de verkoop van overtollig vastgoed maatschappelijke meerwaarde na. Zo is de naast de bunker gelegen Julianakazerne getransformeerd tot een bijzonder wooncomplex. Voor de Seyss-Inquart bunker zal er een andere herbestemming zijn, maar ook dit soort locaties zijn erbij gebaat om gebruikt te worden in plaats van ongebruikt leeg te staan.”
Het Verdrag van Faro komt eraan. Dit nog vrij onbekende verdrag benadrukt het belang van participatie. Af en toe wordt het wel heel duidelijk waarvoor ‘Faro’ nuttig kan zijn. Zo reageerde Marieke van Zanten via Twitter op een bericht uit de Volkskrant over boze bewoners in Nieuw-Haamstede. Van Zanten: “Spagaat in de monumentenzorg. Bevindingen van experts en omwonenden liggen ver uit elkaar. Tijd om daar wat aan te doen, waar nodig. #vanwieismijnerfgoed? #faro”
Heemschut kreeg onlangs de opdracht om een nieuwe bestemming te vinden voor een 19e-eeuws seinkanon. Het kanon stond enkele decennia in de tuin van familie Riphagen-Kinket in Velsen-Zuid, nadat de vader des huizes het uit de Noordzee had opgedoken. Zijn wens was dat het kanon na zijn overlijden zou worden tentoongesteld aan publiek. Nu heeft het kanon een nieuw plekje in de keelkazemat van Fort aan de Drecht in Uithoorn. Al kwam er nimmer een granaat uit de bescheiden loop, toch draagt het loodzware schiettuig op zijn affuit bij aan een krijgshaftige sfeer in de kazemat.
Vliegtuigspotters kunnen hun hart ophalen in Soesterberg deze dagen. Het Nationaal Militair Museum is aan het klussen in het depot en daarom staan allerlei bijzondere vliegtuigen buiten. Dat de spotters nu kunnen genieten van al deze oude klassiekers hebben ze te danken aan werkzaamheden aan een ander toestel: het historische watervliegtuig Catalina. Deze enige in Nederland overgebleven vliegboot wordt binnenkort naar het Nederlands Transport Museum in Nieuw-Vennep getransporteerd voor restauratie. Nederland had tot twee jaar geleden nog twee Catalina’s. Na veel ophef van Catalina-liefhebbers werd het toestel in 2018 verkocht aan de VS.
Recreatieschap Spaarnwoude start vandaag met een participatieprogramma rond het monumentale Fort Benoorden Spaardam en het naastgelegen munitiebos. Het doel is om samen met mensen uit de omgeving na te denken over een nieuwe toekomst voor ‘Het Benoorden’, waarbij de belevingswaarde wordt vergroot en de cultuurhistorische waarde behouden blijft.
BOEi, de Nationale Maatschappij tot Restaureren & Herbestemmen van Cultureel Erfgoed, start met de restauratie van de schoorsteen– met 85 meter de hoogste in Nederland – uit 1927 bij de voormalige ENKA kunstzijdefabriek in Ede. De restauratie, mede mogelijk gemaakt door de BankGiro Loterij en de Provincie Gelderland, is weersafhankelijk en zal naar verwachting 6 à 7 maanden duren.
