Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Bij graafwerkzaamheden in een weiland bij Westerbroek zijn tankloopgraven uit de Tweede Wereldoorlog ontdekt. De loopgraven zijn te herkennen aan de donkere sporen in het gele zand. “Deze loopgraven werden in 1944 uitgegraven door omwonenden, alles met de schep. Ze werden gedwongen van ’s ochtends 6 uur tot ’s avonds 19 uur te werken’, vertelt historicus Wim Rozema. De ontdekte loopgraven worden niet bewaard, alleen de gegevens van de ligging worden opgeslagen.
De restauratie van de Seyss-Inquart bunker in Wassenaar is afgerond. Volgend jaar komt de bunker op de markt. Met een openstelling voor omwonenden in september start het participatietraject dat onderdeel uitmaakt van het verkoopproces van de bunker. Projectleider Verkoop Kenneth Stam: “Het Rijksvastgoedbedrijf streeft met de verkoop van overtollig vastgoed maatschappelijke meerwaarde na. Zo is de naast de bunker gelegen Julianakazerne getransformeerd tot een bijzonder wooncomplex. Voor de Seyss-Inquart bunker zal er een andere herbestemming zijn, maar ook dit soort locaties zijn erbij gebaat om gebruikt te worden in plaats van ongebruikt leeg te staan.”
Het Verdrag van Faro komt eraan. Dit nog vrij onbekende verdrag benadrukt het belang van participatie. Af en toe wordt het wel heel duidelijk waarvoor ‘Faro’ nuttig kan zijn. Zo reageerde Marieke van Zanten via Twitter op een bericht uit de Volkskrant over boze bewoners in Nieuw-Haamstede. Van Zanten: “Spagaat in de monumentenzorg. Bevindingen van experts en omwonenden liggen ver uit elkaar. Tijd om daar wat aan te doen, waar nodig. #vanwieismijnerfgoed? #faro”
Heemschut kreeg onlangs de opdracht om een nieuwe bestemming te vinden voor een 19e-eeuws seinkanon. Het kanon stond enkele decennia in de tuin van familie Riphagen-Kinket in Velsen-Zuid, nadat de vader des huizes het uit de Noordzee had opgedoken. Zijn wens was dat het kanon na zijn overlijden zou worden tentoongesteld aan publiek. Nu heeft het kanon een nieuw plekje in de keelkazemat van Fort aan de Drecht in Uithoorn. Al kwam er nimmer een granaat uit de bescheiden loop, toch draagt het loodzware schiettuig op zijn affuit bij aan een krijgshaftige sfeer in de kazemat.
Vliegtuigspotters kunnen hun hart ophalen in Soesterberg deze dagen. Het Nationaal Militair Museum is aan het klussen in het depot en daarom staan allerlei bijzondere vliegtuigen buiten. Dat de spotters nu kunnen genieten van al deze oude klassiekers hebben ze te danken aan werkzaamheden aan een ander toestel: het historische watervliegtuig Catalina. Deze enige in Nederland overgebleven vliegboot wordt binnenkort naar het Nederlands Transport Museum in Nieuw-Vennep getransporteerd voor restauratie. Nederland had tot twee jaar geleden nog twee Catalina’s. Na veel ophef van Catalina-liefhebbers werd het toestel in 2018 verkocht aan de VS.
Recreatieschap Spaarnwoude start vandaag met een participatieprogramma rond het monumentale Fort Benoorden Spaardam en het naastgelegen munitiebos. Het doel is om samen met mensen uit de omgeving na te denken over een nieuwe toekomst voor ‘Het Benoorden’, waarbij de belevingswaarde wordt vergroot en de cultuurhistorische waarde behouden blijft.
BOEi, de Nationale Maatschappij tot Restaureren & Herbestemmen van Cultureel Erfgoed, start met de restauratie van de schoorsteen– met 85 meter de hoogste in Nederland – uit 1927 bij de voormalige ENKA kunstzijdefabriek in Ede. De restauratie, mede mogelijk gemaakt door de BankGiro Loterij en de Provincie Gelderland, is weersafhankelijk en zal naar verwachting 6 à 7 maanden duren.
Gemeente Maastricht wil het ingestorte deel van de stadsmuur terugbrengen naar originele staat. Dat betekent dat de weergang die op dit moment achter de muur onder een aarden wal ligt, weer zichtbaar en toegankelijk wordt Op die manier moet er meer ‘beleving’ rond de stadsmuur ontstaan. Bezoekers kunnen dan achter de muur doorlopen. De RCE en de Welstands-Monumentencommissie hebben een voorkeur voor de variant waarbij de muur in de staat voor de instorting wordt teruggebracht, dus met de weergang verstopt onder de aarden wal. Uit onderzoek zal blijken voor welk scenario gekozen wordt.
BOEi, eigenaar van het voormalige administratiegebouw te Huisduinen waar sinds 2019 het Atlantikwall Centrum is gevestigd, is het afgelopen jaar op zoek gegaan naar verhalen over dit gebouw uit 1942, in de volksmond ook wel bekend als het ‘Casino’. Het project ‘Mensen Vertellen over het Casino’ leverde tientallen bijzondere verhalen en foto’s op, te bekijken op boei.nl. De online presentatie valt samen met de heropening van het Atlantikwall Centrum, na een maandenlange sluiting vanwege Covid-19.
Door de langdurige maatregelen rondom het coronavirus hebben de eigenaren van Fort Voordorp in Groenekan begin mei besloten de deuren na 23 jaar te sluiten. In Fort Voordorp worden voornamelijk evenementen voor grotere groepen georganiseerd. Dat is voorlopig nog niet mogelijk. “Wij kijken met heel veel trots terug op de mooie en bijzondere evenementen die we met veel van jullie hebben mogen uitvoeren. Wat blijft zijn de mooie herinneringen en wie weet wat de toekomst Fort Voordorp ons nog brengt,” is te lezen op de site.
De sloop van vijf bunkers in Rockanje is dreigt. De gemeente Westvoorne weigert het complex als monument aan te wijzen. Stichting Menno van Coehoorn, gesteund door erfgoedvereniging Heemschut en het Cuypersgenootschap, probeerden de bunkers op de gemeentelijke monumentenlijst te krijgen. De gemeente werkt aan een update van de monumentenlijst, maar heeft het voornemen om enkel met toestemming van de eigenaren objecten toe te voegen. “Geen van de eigenaren van de bunkers wenst mee te werken’’, stelt het college van Westvoorne. De erfgoedinstanties kunnen binnen zes weken bezwaar maken tegen de afwijzing.
Vaak verscholen en uit het zicht liggen in Nederland overblijfselen uit de oorlog. Wat doen we met deze pijnlijke herinneringen in het jaar dat we 75 jaar vrijheid herdenken? Herdenken gebeurt veelal bij oorlogsmonumenten die opgericht zijn na de bevrijding. Maar er bestaat ook oorlogserfgoed van daarvóór, zoals concentratiekampen, een bunker van Seyss-Inquart en een opleidingsgebouw voor Nederlandse SS’ers. Wat doen we ermee? Dat beladen erfgoed een monumentenstatus krijgt oogst vaak kritiek. Toch moet dit erfgoed beschermd worden tegen sloop, omdat het verleden wegpoetsen moeilijk ligt als we ons land kritisch tot onze geschiedenis willen verhouden.
