Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Tussen dinsdag 12 maart 2019 en zondag 14 april 2019 zijn er bij één van de pijlers van de spoorbrug Zwolle-Hattem twee zware, gietijzeren loopwielen weggenomen. De loop- of hefwielen waren als spoormonument geplaatst bij de brugpijler aan de kant van Hattem. De loopwielen zijn groen van kleur. De politie is op zoek naar meer informatie over de diefstal.
De metamorfose van de Koggewerf in Kampen in een Maritiem Erfgoed Centrum verloopt met horten en stoten. Voeg daar het gemeentelijk miljoenentekort en interne strubbelingen aan toe en er is reden genoeg om de ambities bij te stellen. “Het wordt eerst meer een verrijkte Koggewerf met een mooie programmering”, vertelt burgemeester Bort Koelewijn. Achter de schermen wordt gewerkt aan het bestuur van een stichting die toekomstige activiteiten moet coördineren. Op advies van een externe rapporteur komen hierin niet alleen vertegenwoordigers van gebruikers, zoals de kogge- en botterstichting, maar ook van externe partijen, zoals toerisme en onderwijs.
De wrakken van twee Nederlandse onderzeeboten die in de Tweede Wereldoorlog zijn vergaan bij Maleisië, zijn verdwenen. Van de O 16 zijn nog enkele restanten teruggevonden, de K XVII is in zijn geheel verdwenen. Dat heeft minister Bijleveld van Defensie aan de Tweede Kamer geschreven. Een team van Nederlandse en Maleisische experts heeft de locaties van de O 16 en K XVII bezocht. De expeditie vindt plaats in het kader van een recent ondertekende intentieverklaring tussen Nederland en Maleisië over maritiem erfgoed.
Als het aan Maarten van Rossem ligt, wordt er geen geld ingezameld om de Batavia te restaureren. “Ik ben eerlijk gezegd totaal verbaasd dat dat ding nu al verrot is. Onder veel tromgeroffel en tegen hoge kosten wordt er een replica gebouwd en vervolgens wordt ie 25 jaar lang zo verwaarloosd dat ie nu min of meer opgegeven moet worden. Naar mijn idee zijn de herstelkosten volledig buiten proportie. Doe het niet. Steek dat geld liever in de restauratie van echte scheepswrakken die een paar honderd jaar oud zijn. De Batavia is en blijft een replica.”
De Batavia, de replica van het spiegelretourschip uit de 17e eeuw is dringend toe aan restauratie. Rot en schimmel bedreigen het schip. Batavialand, waar het 25-jarige vaartuig ligt, wil met een campagne, genaamd ‘Steun ons maritiem verleden…Breng de Batavia aan Land’, voldoende geld inzamelen om het schip aan land te krijgen en te beginnen met de restauratie. Er is een miljoen euro nodig. Ongeveer drie ton is al binnen, mede dankzij de provincie Flevoland. Deze zaterdag was de kick-off. Ook is een kleine exposite geopend over de Batavia.
Woensdag 26 juni hebben Maleisië en Nederland een belangrijke stap gezet in het vormgeven van de verdere samenwerking voor bescherming van maritiem cultureel erfgoed in de toekomst. De verantwoordelijke instanties van Nederland en Maleisië, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Ministry of Foreign Affairs of Malaysia, hebben hierover afspraken gemaakt. Deze gaan over de samenwerking in het algemeen, het opzetten van onderwater cultureel erfgoed management, het uitwisselen van kennis en data, uitvoeren van maritiem archeologisch onderzoek, capaciteitsopbouw en draagvlakvergroting.
Kampen brengt het mobiele en maritieme erfgoed van de stad in kaart, samen met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en de Stichting Mobiele Collectie Nederland. Het gaat om twee landelijke projecten waarmee Kampen proeftuin is voor het digitaal verzamelen en online ontsluiten van historische gegevens over schepen, treinen, auto’s, vliegtuigen en alle infrastructuur die daarbij hoort. De projecten gaan gelijk op en krijgen hun beslag in 2019 en 2020.
Het Spoorwegmuseum in Utrecht gaat het restauratierijtuig Plan D uit 1951 opknappen. Het restauratierijtuig komt medio juni 2020 centraal te staan in een tentoonstelling over eten en drinken in de trein. Nicole Kuppens, directeur van het Spoorwegmuseum: “Het opknappen van het restauratierijtuig was een lang gekoesterde wens. Met de steun van Nh1816 en Vereniging Vrienden van het Spoorwegmuseum kunnen we deze wens werkelijkheid laten worden.”
Op de Duitse rivier de Elbe is een historisch Duits zeilschip gezonken na een botsing met een containerschip. De aanvaring was bij de stad Stade, ongeveer 40 kilometer ten westen van Hamburg. Het zeilschip, de No. 5 Elbe, werd in 1883 gebouwd en was net voor ongeveer 1,5 miljoen euro opgeknapt. Nog geen twee weken geleden werd het zeilschip weer in de vaart genomen.
Het Mondriaanfonds heeft twee projecten gehonoreerd met een Bijdrage Restauratie Mobiel Erfgoed en drie projecten met een Bijdrage Mobiel Erfgoed. Kasteel de Haar ontvangt een bijdrage voor de restauratie van drie rijtuigen (ca. 1880-1900) en Stichting Noorduyn Foundation ontvangt een bijdrage voor de restauratie van een transportvliegtuig uit 1943. De andere drie projecten zijn Stichting Collectie Aviodrome, Federatie Varend Erfgoed Nederland en Stichting Behoud Beugsloep MD10 Johanna Hendrika.
In Sneek bouwen vijf studenten van de opleidingen scheeps- en interieurbouw en watersportindustrie van ROC Friese Poort met scheepsbouwer Bein Brandsma een Fries Vikingschip (zie video). Het eikenhouten schip moet het pronkstuk van de expositie ‘Wij Vikingen!’ in het Fries Museum worden. “Soms weten we even niet op welke manier we iets voor elkaar moeten krijgen. Dan vragen we Bein om hulp”, zegt student Jesse Brand. “Wij leren oude technieken van hem, maar hij leert ook weer nieuwe technieken van ons. Dat maakt de samenwerking wel heel leuk.”
Noordwolde heeft een ambitieus plan: een historische locomotief restaureren en voor het oude tramstation zetten. Het gaat om een Engelse invasielocomotief uit de Tweede Wereldoorlog (zie video). Tijdens D-Day kwamen twintig van deze locomotieven aan op het invasiestrand in Normandië. Ze werden ingezet voor het transport van goederen. Na de Tweede Wereldoorlog bleven vijf van deze locomotieven achter in Nijmegen. Ze werden overgenomen door de Nederlandse Tramweg Maatschappij, actief in Noord-Nederland. Tot 1962 reden ze vooral op de lijn Steenwijk – Frederiksoord – Noordwolde – Hijkersmilde.
