Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Tijdens de tentoonstelling over het iconische passagiersschip de ‘Oranje’ in het Amsterdamse scheepvaartsmuseum, kunnen bezoekers verhalen en belevenissen lezen van mensen die ooit met dit schip gereisd hebben. Deze persoonlijke getuigenissen zijn verzameld met de ‘Verhalenvanger’
Drie scheepswrakken in de Flevolandse klei dreigen te vergaan. Een laag beschermende folie moet ervoor zorgen dat het hout van de wrakken nat genoeg blijft, noodzakelijk voor behoud. Bij de inpoldering van de Zuiderzee zijn honderden scheepswrakken aan de oppervlakte gekomen. Van de 450 wrakken die bekend zijn, zitten er nog zeker 80 in de bodem. Die moeten daar vooral blijven, vindt de provincie. Volgens de provincie vormen ze samen “een uniek bodemarchief” dat alles vertelt over scheepsbouw, scheepvaart, handel, visserij en het leven van de mensen in het gebied.
Het Gofferttreintje is terug van weggeweest. Stichting Stoomgroep De Goffert heeft de stoomlocomotief overgenomen van de eigenaar in Zweden. Maandag kwam het treintje aan in Nijmegen. Het is de bedoeling dat het treintje per 2020 weer gaat rijden in het Goffertpark. Hier legde het treintje al rondjes af van 1971 tot en met 2012. Toen is het treintje verkocht aan een Zweeds pretpark. Drie oorspronkelijke machinisten hebben het plan opgevat ‘hun’ stoomlocomotief met drie wagons nieuw leven in te blazen.
De Chevrolet 6800 (bouwjaar 1954) dankt zijn bekendheid vooral aan de opvallende Amerikaanse schoolbussen uit die tijd. Een ‘Chevy’ als verhuiswagen was echter een zeldzaamheid. Zo’n 65 jaar later rijdt er in Sittard weer een rond. Een mobiel museumstuk, met hoge exclusiviteit en een actuele taxatiewaarde van meer dan 175,000 euro. Niet zo vreemd derhalve dat het gevaarte – gewicht zonder lading: dik 4500 kilo – bewonderende blikken oogst. Niet alleen vanwege zijn antieke schoonheid en nachtblauwe kleur. Maar ook omdat de bijna 9,5 meter lange reus van 1956 tot 1969 de trouwe kilometervreter was van het Sittardse verhuisbedrijf Bern. Willems & Zonen.
Jona Lendering schrijft dat een oude aanwijzing voor de Indo-Europese migraties de verspreiding van grafheuvels is. In de grafkamers lagen, behalve de grafgiften en de resten van de overledene, ook diens paarden en wagen. De bovenstaande reconstructie fotografeerde Jona Lendering in het Paleis Rohan in Straatsburg. “Het origineel is gevonden in het grafveld van Ohnenheim-Heidolsheim (zo’n twintig kilometer ten noordoosten van Colmar) en dateert uit de IJzertijd. U mag het ook Keltisch noemen, al is dat een wat onhandige term en prefereren archeologen namen als ‘Hallstatt’ voor de drie eeuwen tussen c.800 en c.500 v.Chr. en ‘La Tène’ voor de periode tot de komst van de Romeinen.”
Tientallen jaren reed hij door Amsterdam, maar vorige week werd hij het Nederlands Transport Museum in Nieuw-Vennep binnengereden. Daar wordt de eerste Amsterdamse metro, de Zilvermeeuw, gerestaureerd. Prinses Beatrix en Prins Claus reden in 1977 de eerste rit in de eerste metro van Amsterdam. Niet alleen daarom is de Zilvermeeuw belangrijk, vindt museumvoorzitter Arno van der Holst. “De metrolijn was de eerste verbinding tussen het centrum en de Bijlmer.” Na de restauratie krijgt de Zilvermeeuw een plek in de Bijlmer. “Waarschijnlijk bij één van de stations, op betonnen palen. Het wordt een soort van ‘landmark’.”
Het Utrechts Archief heeft gegevens van 100.000 personeelsleden van spoorwegmaatschappijen uit de periode 1836-1920 gepubliceerd. Via het Personeelsregisters Voorgangers NS op de website van het archief kan gezocht worden op naam en periode. Ook is er nog meer informatie te vinden, zoals het geboortejaar, hoeveel kinderen men had en welke functies iemand bekleedde. Daarnaast hielden enkele spoorwegmaatschappijen zelfs bij welke straffen er werden uitgedeeld, zoals het inhouden van salaris wanneer iemand een rijtuig niet goed had schoongemaakt.
Het aantal oldtimers, auto’s ouder dan dertig jaar, dat in Nederland rondrijdt, steeg vorig jaar tot boven de 200.000. Branchevereniging Bovag turfde er precies 200.061. Van stratenmaker tot dokter, zegt de specialist die oldtimers opknapt, iedereen loopt ermee weg. ‘Soms blijven ze de hele dag hier als we met hun auto bezig zijn.’
Jona Lendering heeft deze zomer in Friesland gewerkt en gewoond. Tijdens één van zijn fietstochten belandde hij in IJlst, waar vlakbij het station een gedenkteken staat voor twee Canadese vliegeniers die daar tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn neergestort. “Tijdens de oorlog zijn in Friesland en omliggende wateren zo’n 500 vliegtuigen neergestort, waarbij vliegeniers zijn omgekomen die lang niet altijd konden worden geïdentificeerd. De Stichting Missing Airmen Memorial Foundation (SMAMF) probeert nu met locatie- en archiefonderzoek te achterhalen wie zijn omgekomen, probeert foto’s van de overledenen te verwerven en dan een gedenkteken te laten oprichten. Zoals in IJlst.”
Heemschut Flevoland heeft de Willem Baarsen Prijs 2018 uitgereikt aan de Stichting Urker Botter voor het behoud van de UK 114. Dit schip is in het bezit geweest van tekstschrijver Lennaert Nijgh en na zijn overlijden in 2002 voor één euro verkocht aan de Stichting Urker Botter. Het is de eerste keer dat de Willem Baarsen Prijs is uitgereikt. Willem Baarsen was bestuurslid van Heemschut Flevoland en heeft bij zijn overlijden een legaat nagelaten. Dit legaat wordt gebruikt om een prijs uit te reiken aan projecten gericht op het behoud van archeologisch, materieel en immaterieel erfgoed in Flevoland.
“De IJsselkogge is de grootste kogge die ooit is opgegraven.” Het is één van de conclusies die maritiem archeoloog Wouter Waldus trekt in het boek waarin hij het project van de opgraving en lichting van het 15e-eeuwse schip uit de IJssel bij Kampen uitvoerig beschrijft. Voor Waldus komt het project nu ten einde. “Ik ben erg blij dat het af is. Ik heb enorm genoten van dit project. Zo’n schip opgraven is denk ik wel het mooiste wat je kunt doen als maritiem archeoloog.”
Op woensdag 21 november ondertekenden algemeen directeur van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, S. Lammers, en directeur generaal voor Amerika en Europa van het Indonesische Ministerie van Buitenlandse Zaken, H.E. Muhammad Anshor, een ‘Letter of Intent’. De overeenkomst is opgesteld voor verdere samenwerking op het gebied van maritiem erfgoed tussen de rijksdienst en de Indonesische erfgoedpartner The National Centre for Archaeology. Er wordt onder andere ingezet op het onderzoek naar de oorlogsschepen De Ruyter, Java en Kortenaer die vergingen tijdens de Slag in de Javazee.
