Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Enkele jaren geleden was er nog sprake van sloop, maar nu wordt het stationsgebouw van Soest-Zuid een gemeentelijk monument. Het station is een illustratie van de modernisering van het Nederlandse spoor, vindt de gemeente Soest. Het door architect W. Kloos ontworpen station is van het zeldzame type ‘Vierlingsbeek’. Al vijf van de twaalf stationsgebouwen van dit type zijn gesloopt.
Het gebouw van de voormalige Raad van Arbeid in Venlo, gebouwd in 1953, heeft een nieuwe bestemming gekregen. Na een verbouwing van een jaar, biedt het nu onderdak aan de Venlose nevenvestiging van de Universiteit Maastricht. Bijzonder is dat het universiteitsgebouw ook huisvesting biedt aan 28 eerstejaarsstudenten.
Het Amsterdamse gebied Bos en Lommer is sinds 25 juni vijf gemeentelijke monumenten rijker: drie schoolgebouwen, een pastorie en een kantoorgebouw. De complexen zijn aangewezen op verzoek van Erfgoedvereniging Heemschut en komen uit de periode 1953-1965. Het Amsterdamse kenniscentrum Monumenten en Archeologie gaat in op Bos en Lommer en de voormalige Julia- en St. Fransiscusschool uit 1954 en de voormalige ULO Daniël Goedkoopschool uit 1959.
Stichting Stadsherstel Tiel is begonnen met de restauratie van het voormalige VVV-kantoortje aan de Veemarkt in Tiel (zie video en foto’s). De sloop van de omhulling – er zat tot voor kort een snackbar in het gebouwtje – is binnenkort afgerond. In 1952 werd het VVV-kantoortje in Delftse School-stijl weloverwogen neergezet aan de Burense Poort, de entree tot de binnenstad. In de naoorlogse periode werd daar hard gewerkt aan de wederopbouw van winkelpanden en woningen en het herstel van de economie.
De Stichting Historische Interieurs in Amsterdam (SHIA) heeft twee nieuwe bestuursleden aangetrokken. De voormalig directeur van ARCAM Maarten Kloos zal de functie van voorzitter op zich nemen. Architectuurhistoricus en UvA docent Annika Rulkens zal de secretarisfunctie gaan vervullen. Fiscalist Sierd Roosje blijft aan als penningmeester.
De vuurtoren op de Maasvlakte wordt niet gesloopt. Op verzoek van het Cuypersgenootschap is de vuurtoren aangewezen als gemeentelijk monument. Stadsontwikkeling Rotterdam liet de cultuurhistorische waarden van de vuurtoren onderzoeken. De conclusie van het onderzoek luidt: “Het kustlicht op de Maasvlakte is van belang voor het nautisch erfgoed van Rotterdam en is bijzonder in Nederland, zowel binnen de typologische ontwikkeling van vuurtorens als voor specifieke kenmerken van het kustlicht, zoals bouwjaar (1973-74), materiaal(her)gebruik, constructiewijze, hoogte (67 meter) en locatie.”
Ter nagedachtenis aan kunstenaar Co Westerik (1924-2018) deden familieleden, Stichting Droom en Daad, CBK (Centrum Beeldende Kunst) Rotterdam en gemeente Rotterdam een oproep: wie heeft een geschikte muur voor de herplaatsing van het in 1988 gesloopte gevelkunstwerk ‘Touwtjespringend meisje’? Uit tientallen inzendingen is de bakstenen muur van het Ooghuis, onderdeel van Het Oogziekenhuis Rotterdam, gekozen. Wim Pijbes, directeur van Stichting Droom en Daad: “Jarenlang was het ‘Touwtjespringend meisje’ van Co Westerik het meest geliefde gevelkunstwerk van Nederland. Het is fantastisch dat dit iconische beeld nu een nieuw leven krijgt.”
Het rijksmonumentale zwembad van Bio Vakantieoord in Arnhem, een rijksmonument naar ontwerp van architect J.J.P. Oud uit de jaren 60, is door Factor Architecten kosteloos gerenoveerd en verduurzaamd. Het therapeutische bad is weer beschikbaar voor gezinnen met gehandicapte kinderen die op Bio Vakantieoord verblijven. J.J.P. Oud geldt als één van de belangrijkste architecten van De Stijl en Het Nieuwe Bouwen. In zijn ontwerpen voor het toenmalige Bio Herstellingsoord greep hij terug op de lichte en strakke architectuur uit zijn vroege werk, gecombineerd met de heldere en primaire kleuren van De Stijl.
De voormalige Amerikaanse ambassade aan het Lange Voorhout in Den Haag krijgt na jarenlang gesteggel nieuwe bewoners: een Eschermuseum en een Escherhotel. Het idee bestond al in 2016, maar nu zijn er daadwerkelijk twee marktpartijen gevonden die bereid zijn om het plan financieel te dragen.
“Het lijkt er wel op hoe jonger het erfgoed is, hoe meer het in de gevarenzone dreigt te komen.” Peter Nijhof van Erfgoedvereniging Heemschut maakt zich zorgen om historische gebouwen in Flevoland. Volgens hem wordt onderschat hoe waardevol sommige gebouwen zijn (zie video). Toch ziet hij in sommige Flevolandse plaatsen een kentering. “Almere heeft een goed beleid onder de titel ‘Iconen van Almere’. Daar hebben ze ook bewoners gevraagd welke gebouwen zij belangrijk vinden en waar wij zuinig op moeten zijn.”
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft namens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Visafslag in Den Haag op de rijksmonumentlijst gezet. Het nieuwe rijksmonument is aangewezen in het kader van het aanwijzingsprogramma voor monumenten uit de Wederopbouwperiode (1940-1965). Ook de gemeente Den Haag heeft hierover onlangs positief geadviseerd.
Het kunstwerk van 10 bij 3 meter uit 1959 dreigde verloren te gaan bij de sloop van het verouderde elektriciteitsstation. Gelukkig hebben eigenaar Stedin, de Werkgroep Monumentale Kunst van Heemschut en de gemeente Ronde Venen een oplossing gevonden waarbij het kunstwerk behouden blijft.
