Duo overdracht Stichting Oude Groninger kerken

Kerklosdorp interieur. Fotograaf: Duncan Wijting

Op donderdag 5 juni 2014 vindt de officiële overdracht plaats van de kerk en het kerkhof van Spijk en de kerk en het kerkhof van Losdorp. De Protestantse Gemeente Spijk-Losdorp die tot nu toe in eigenaar was, draagt deze bezittingen dan over aan de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). Met deze duo-overdracht heeft de SOGK 71 kerken, twee synagogen, 44 kerkhoven/begraafplaatsen en zeven (vrijstaande) torens in haar bezit.

De kerk in Losdorp dateert waarschijnlijk van de 13e eeuw, maar is in 1775 grondig verbouwd. Boven de ingang van de toren herinnert een grote gedenksteen hieraan. De gebrandschilderde ramen zijn in 1937 geplaatst. Het gaaf bewaarde interieur bezit een rococo preekstoel uit 1775. Ook de banken, het doophek en avondmaalstafel dateren uit de tweede helft van de 18e eeuw. Van iets latere datum is het Lohman orgel; deze is in 1830 gebouwd. De westtoren is in 1662 gebouwd, het bovengedeelte en de spits zijn van 1848. De toren stond oorspronkelijk los van de kerk, maar is later met de kerk verbonden. Twee luidklokken hangen in de toren: een uit 1709 en een nieuwe uit 1985 als vervanging van de oudere en gescheurde klok uit 1538. Ooit stond nabij de kleine zaalkerk van Losdorp de Fraylemaborg. Hier woonde in de 17e eeuw Berend Schaffer, de eerste student aan de Rijksuniversiteit Groningen en later burgemeester van Groningen. Op de plek van deze borg staat nu boerderij Fraeylemaheerd.

In Spijk staat bovenop de karakteristieke cirkelvormige dorpswierde de oorspronkelijk laatromaanse Andreaskerk. Het huidige gebouw is in 1676 herbouwd nadat de oude kerk een paar jaar daarvoor grotendeels door brand verwoest werd. Alleen de muren bleven behouden.Bij de restauratie in 1969-1970 kwamen verschillende vondsten tevoorschijn die een beeld geven van de oorspronkelijk middeleeuwse kerk. Zo werd de piscina gerestaureerd, en werden funderingen van hoofdaltaar en doopvont teruggevonden. De oude balkenzoldering van 1676 werd weer zichtbaar gemaakt en in de originele blauwgroene kleur geschilderd. In 1902 werd de 18e eeuwse dakruiter vervangen door een toren, waarbij de toren van Uithuizermeeden als voorbeeld diende.

De Protestantse Gemeente Spijk-Losdorp huurt de Andreaskerk in Spijk na de overdracht terug van de SOGK en blijft hier kerken.

Persbericht SOGK