Erfbeplanting: visitekaartje voor bewoners buitengebieden

Boeren, burgers en buitenlui kunnen voor de laatste maal deelnemen aan een campagne voor de aanleg van streekeigen groen op en rond het erf en percelen. De campagne Planten Nu is van toepassing op de buitengebieden van Vaals en Gulpen Wittem. Voor eigenaren met weilanden aan de rand van een dorp of wijk en boeren die hun bedrijfsgebouwen groen en ecologisch willen inrichten is het een hele aantrekkelijke actie. In feite is het een investering in het behoud en herstel van de identiteit van het landschap.

De campagne Planten Nu van Ark Natuurontwikkeling en IKL-Limburg richt zich op de aanplant van streekeigen bomen en struiken in het landschap en rond de bebouwing. Sinds IKL eind jaren tachtig met steun van velen begon met het herstel van de hoogstamboomgaarden en hagen zijn honderden erven opnieuw voorzien van een streekeigen groene jas. Naast de aanleg van boomgaardjes zijn ook vele hagen, laanbomen, groensingels en ‘vogelbosjes’.

Tegen een uiterst geringe bijdrage in de kosten kunnen bewoners in de buitengebieden in aanmerking komen voor een bij de streek passende erfbeplanting. De aanplant is overigens niet beperkt tot de huis- en bedrijfskavels van vee- en paardenhouders, maar evenzeer voor particulieren. In nauw overleg met de bewoners stelt een landschapsarchitect van IKL een plan op dat de komende winter ook gerealiseerd wordt. De eigen bijdrage van de eigenaar bedraagt een kwart van de kosten.

Door bomen en struiken uit de streek te gebruiken wordt de streek mooier, krijgt het landschap weer zijn karakteristieke gezicht terug. De aanplant van coniferen, dennen en sierplanten behoren om die reden niet tot de regeling. Het gaat verder om vrijwillige deelname. Compensatieverplichtingen of verplichting in de sfeer kunnen via deze regeling niet gerealiseerd worden.

Het besef dat een goed ingepast erf als een betekenisvol visitekaartje fungeert, is inmiddels gemeengoed aan het worden. Niet alleen voor de bewoners, ook voor het bedrijf. Naast de uitstraling is het ook natuur dicht bij huis. In en rond houtsingels, groenstroken bosjes, lanen, hagen en hoogstamboomgaarden komen allerlei vogels, vlinders, bijen en zoogdieren voor. Zij vinden in en onder het groen nog een leefgebied dat rijk kan zijn aan voedsel, soortgenoten en nestgelegenheid.

De laatste jaren ziet IKL veel jonge bewoners die deelnemen aan de actie, maar er zijn ook boeren die met hun bedrijfsvoering stoppen en de omgeving weer terugbrengen zoals het was in hun jeugd.

In dit deel van Limburg zijn de erven, zoals overal in het Heuvelland heel divers, functioneel en toch sober van opzet. Die lijn handhaaft de landschapsarchitect van IKL in nauw overleg met de bewoners zo veel mogelijk. Meten dus met de wensen en maatstaven van nu, maar evenzeer kijkend naar de kenmerken van toen. In het groen komt de bebouwing niet alleen beter tot uitdrukking, maar het biedt ook bescherming tegen zon en wind.

Bloeiende hoogstamfruitgaarden zijn elk voorjaar weer blikvangers van formaat. In en rond de dorpen was dit erfgoed in het verleden zeer ruim vertegenwoordigd. De bebouwing lag vroeger compleet ingebed in een groene gordel van boomgaarden. Ter verhoging van de streekidentiteit, het leefklimaat en de kwaliteitsbeleving blijft de hoogstam opgenomen is in de campagne Planten Nu. De boomgaarden leveren fruit naar keuze voor eigen ge­bruik. Daarnaast zijn ze van enorme betekenis voor bijen en diverse vogels. Tenslotte is het tijdens hete zomerdagen goed en comfortabel toeven in de schaduw van de bomen, zowel voor mens als vee.

Om in aanmerking te komen voor de regeling moet de erfbeplanting van een minimale grootte zijn. Vanzelfsprekend wordt er van uitgegaan dat de eigenaar garant staat voor de duurzame instandhouding.

Deelnemers kunnen zich nu al opgeven voor Planten Nu. Die het eerst komt, die het eerst maalt. Het aanvullend geld komt van Ark, Natuur- en Landschapsontwikkeling.

Persbericht IKL-Limburg