‘Hoogeveen verwaarloost eigen monumentale panden door mazen monumentenwet’

De stempel die het Rijk drukt op het lokale monumentenbeleid wordt steeds zwakker. Het Rijk hevelt meer taken over naar de provincie, maar de provincie snijdt ook in de subsidies. Dit alles raakt dus ook Hoogeveen. De zorg voor provinciale en rijksmonumenten is wel een wettelijke taak gebleven voor de gemeenten. Dat brengt met zich mee dat de gemeente over een solide monumentenverordening en deskundige monumentencommissie moet beschikken. Men zou een grotere inbreng van de gemeente Hoogeveen in monumentenbeleid verwachten.

In theorie dan. In de praktijk is de monumentenwet geen wet van Meden en Perzen. De gemeente Hoogeveen zag de monumentenzorg nooit als kerntaak: door wijzigingen in de Monumentenwet (1998) is het monumentenbeleid in Hoogeveen nog sterker versoberd. De zorg voor rijksmonumenten is dan wel een wettelijke taak voor de gemeente: dat geldt echter niet voor het in stand houden van gemeentelijke monumenten. De gemeente Hoogeveen mag zelf bepalen of ze een eigen monumentenbeleid wil voeren en in hoeverre zij (gemeentelijk, provinciaal, Rijk) monumenten wil beschermen en subsidiëren. Dat geldt ook voor provinciale monumenten.

Hoewel in een rapport van de gemeente Hoogeveen (2013) staat: “De gymzaal in park Dwingeland is een provinciaal monument. Om deze reden heeft na de brand de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Cultuurhistorie (onderdeel van LIBAU) advies uitgebracht. De commissie spreekt de voorkeur uit voor het behoud van de gymzaal als provinciaal monument”, is het pand inmiddels ter ziele. De gemeente Hoogeveen bepaalt tevens zelf hoeveel ze investeert in deskundigheidsbevordering, ambtenaren, Open Monumentendag e.d. die hiermee samenhangen.

De gemeente Hoogeveen kent sinds 2015 geen gemeentelijke monumentenlijst meer, hoewel deze term op misleidende wijze nog wordt gebezigd op www.hoogeveen.nl. Veel gebouwen in Hoogeveen genieten bijgevolg geen beschermde status meer, waaronder Irene (Schutstraat 39) en de Pastorie Hervormde Kerk (Grote Kerkstraat 42).

Bestemmingsplannen en het vergunningenstelsel, ook vanuit de Provincie, leggen grootschalige lucratieve nieuwbouw en grondspeculaties in Hoogeveen geen strobreed in de weg. De heldere criteria voor monumenten ontbreken en het beleid is ondoorzichtig voor de burger. De bezuinigingen brengen met zich mee dat er gesneden is in het museum, de afbraak van oude monumenten voortgaat en men blijft steken in PR- jargon en oubollige folklore. De aanwijzing en inventarisatie van monumenten loopt dan ook spaak.

De deskundigheid van de Monumentencommissie in Hoogeveen schiet ook faliekant tekort. De brief van de Historische Vereniging Die Luyden van ’t Hooge Veene (2016) aan het College van Burgemeester en Wethouders spreekt boekdelen. Bij ongewijzigd beleid zonder gemeenteinitiatief verwordt Hoogeveen tot model betonstad.