Uniek pand ’s-Hertogenbosch gerestaureerd

De restauratie van Hinthamerstraat 138 (‘de Drie Halve Manen’) in ’s-Hertogenbosch is voltooid. Het pand is uniek vanwege de spectaculaire 16de-eeuwse laatgotische en renaissance schilderingen die er werden ontdekt. Het huis kreeg landelijk bekendheid in het televisieprogramma ‘Het Mooiste Pand van Nederland’.

Een huis met een historisch casco uit 1545
Niet alleen muurschilderingen uit de 16de eeuw werden gevonden. De kelder, de balklagen, het muurwerk en de kap van het huis bleken te dateren uit de bouwtijd (ca 1545). Maar ook uit andere eeuwen is er veel bewaard gebleven, waaronder een kleurrijk winkelinterieur achter een 19de-eeuwse gevelpui. Gemarmerde wanden, kleurrijke plafonds, schilderingen en prachtige vloeren kwamen tevoorschijn bij het onderzoek voor de restauratie.

Ambachtelijke restauratie
Bij de restauratie door Vereniging Hendrick de Keyser werd gekozen voor een terughoudende en kwalitatief hoogwaardige aanpak. Wel waren constructieve ingrepen noodzakelijk vanwege ernstige verzakkingen en bedreiging van het casco door vocht, houtrot en zwam. Zo moest het constructieve verband tussen verzakte en scheefstaande muren, de balklagen en de kap hersteld worden. Dit gebeurde met behoud van zoveel mogelijk origineel materiaal.

Historische gelaagdheid
Het pand is fasegewijs gerestaureerd waarbij steeds weer opnieuw onderzocht, overlegd, begroot en getekend werd. Zo waren er moeilijke afwegingen: hoe de historische gelaagdheid behouden, de meest bijzondere vondsten zichtbaar maken én de geschiedenis inzichtelijk maken. In het voorhuis met de winkel kreeg de 19de eeuw alle aandacht. In de opkamer daar achter kreeg de 16de eeuw het primaat en werden de 500 jaar oude muurschilderingen minutieus blootgelegd en geconserveerd. Muurschilderingen uit die tijd kennen we eigenlijk alleen uit kerken zoals de vlakbij het huis gelegen Sint Jan. In woonhuizen zijn dit soort schilderingen uiterst zeldzaam. Na een lang proces van afwegen is het laat 19de-eeuws plafond in de kamer verwijderd waardoor het balkenplafond uit de tijd van de muurschilderingen in het zicht is gekomen.

Resultaat van de restauratie te zien op Open Monumentendag
Het huis is toegankelijk op Open Monumentendag op zaterdag 14 september. De bestemming is inmiddels ook bekend. Op de benedenverdieping, met de bijzonderde schilderingen in het zicht, komt ’s-Hertogin Deli, een winkel met heerlijke delicatessen, stoffen, meubelen en behang. Ook de bovenwoning krijgt een bijzondere bestemming. Vereniging Hendrick de Keyser maakt met steun van de BankGiro Loterij in de komende drie jaar twaalf historische huizen in Nederland geschikt als vakantiewoning, om zo haar bijzondere historische bezit meer bekendheid te geven en toegankelijk te maken. Het huis in Den Bosch is het tweede erfgoedlogies van de Vereniging.

De restauratie van Hinthamerstraat 138 is mogelijk gemaakt door steun van de Gemeente ’s-Hertogenbosch, de BankGiro Loterij, het SNS REAAL Fonds, Stichting Bouwcultuurfonds Zuid Nederland, het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Dinamo Fonds.

Persbericht Vereniging Hendrick de Keyser