Maand van de geschiedenis van start

“Als we de wereldgeschiedenis van pak ‘em beet de afgelopen 200.000 jaar samenvatten, dan is dat in één zin: Vroeger was alles slechter”. Aldus Rutger Bregman van De Correspondent bij de opening van de Maand van de Geschiedenis in het Instituut voor Beeld en Geluid.

“99% van de mensheid was arm, lelijk en ondervoed”. Hij schetste vervolgens de vooruitgang: “Wij zijn, behalve Albert Verlinde, stukken slimmer geworden. Een IQ van 100, een eeuw geleden, wordt nu als een IQ van 70 gewaardeerd, we beschikken over de wasmachine, een grotere omwenteling in de geschiedenis dan de betekenis van internet. De huidige armoedegrens was het modale inkomen in de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Maar we zijn collectief chagrijnig”, besloot hij zijn schets. “Dat komt omdat het ons ontbreekt aan een perspectief, aan een visie, aan een droom hoe onze toekomst er uit kan zien”. “We hebben weer utopieën nodig, want alleen dankzij de utopieën van mensen als Thomas Paine verkeren we nu in het luilekkerland waar vrijheid in denken heerst, waar genoeg eten en drinken is (meer overgewicht dan ondergewicht heerst) en waar we ons kunnen wentelen in de gedachte dat vroeger iedereen zwakzinnig en dakloos was”. Dus, besloot hij zijn verhaal, “moeten we weer gaan dromen. Niet dromen van een vliegende auto of van de iPhone 10, maar van nieuwe, betere, gastvrije vormen van samenleven. En die droom vervolgens omzetten in daden”.

Hiermee gaf hij het thema van deze Maand van de Geschiedenis, Tussen droom en daad, op eenzelfde wijze invulling, als voor hem burgemeester Ahmed Aboutaleb en na hem onder andere Ilco van der Linde. Aboutaleb stelde dat de “weg van dromen naar daad de weg is van ik naar wij. Van de ik die vaak machteloos is tegen de grote problemen, naar de wij die veel wegen opent”. Aboutaleb is ook de auteur van het essay Droom & Daad dat voor €2,95 in de boekwinkel verkrijgbaar is. Ilco van der Linde hield een vlammend betoog over het (weer) leren stellen van vragen, wat hij lardeerde met voorbeelden hoe hij zijn projecten, zoals Bevrijdingspop, heeft kunnen realiseren. Met uiteindelijk het project Be a Nelson, onderdeel van MasterPeace, waarin 50 nieuwe jonge Nelson Mandela’s worden gezocht.

De Maand van de Geschiedenis kent meer dan 800 evenementen, waaronder op 10 oktober de Dag van de Groninger Geschiedenis, op 17 oktober de Dag van de Arnhemse Geschiedenis, op 18 oktober het Geschiedenisfestival in Haarlem en datzelfde weekend (16, 17 en 18 oktober) in de provincies Noord- en Zuid Holland en Utrecht de Archeologiedagen. Op 31 oktober wordt, tijdens de Nacht van de Geschiedenis in het Rijksmuseum, de maand afgesloten. Ook op tv, radio en internet wordt er in oktober veel aandacht geschonken aan de geschiedenis, in het bijzonder door de NTR en de VPRO. Voor alle informatie en het volledige programma op www.maandvandegeschiedenis.nl.