Verloren gewaande Franse postzegel uit 19e eeuw duikt op veiling op

Franse bijzondere postzegel
Franse bijzondere postzegel Beeld: Catawiki

Een unieke Franse postzegel uit de late 19e eeuw, die deel uitmaakte van de collectie van één van de beroemdste filatelisten aller tijden, is op het internet opgedoken. Deze historische postzegel werd in 1877 gedrukt en ontsnapte ternauwernood aan de vernietiging. Experts schatten dat er minder dan tien exemplaren – in deze uitstekende conditie – van deze postzegel aan de vernietiging ontsnapten. Wat deze postzegel echter uniek maakt, is dat hij daadwerkelijk is gebruikt. De waarde van het kavel wordt op maar liefst 60.000 euro geschat.

De postzegel werd in de jaren zestig aangekocht door Georges Behr, de oprichter van Maison Behr, en wordt nu door diens erfgenaam Pascal Behr aangeboden. De zichtbare stempel van Behr op de postzegel vormt voor de verzamelaarswereld het bewijs van de kwaliteit en authenticiteit van de zegel.

De geschiedenis van een postzegel die nooit werd uitgebracht
In 1877 stelde Léon Say, de toenmalige Franse minister van Posterijen, aan het parlement voor om de verzendkosten voor binnenlandse post tot 20 centimes terug te brengen. Hij voelde zich zo zeker van zijn zaak dat hij de Posterijen alvast opdracht gaf om postzegels van 20 centimes in de kleur blauw te drukken. Er werden niet een paar honderd, maar circa 14 miljoen van deze zegels gedrukt in Sage Type I en Type II. De regering kwam echter ten val voordat de hervorming doorgang kon vinden. Daarmee bleef het bestaande tarief van 25 centimes ongewijzigd. De zegels van 20 centimes werden drie jaar lang in de drukkerij van de posterijen bewaard en vervolgens vernietigd, omdat ze niet konden worden gebruikt. Slechts een paar exemplaren ontsnapten op wonderbaarlijke wijze aan de vernietiging en eindigden in de kostbare collecties van fanatieke filatelisten.

De postzegel vond vervolgens zijn weg naar de verzameling van Philip Ferrary de La Renotière (1850-1917). Ferrary was een van ‘s werelds meest vooraanstaande verzamelaars van zeldzame postzegels. Hij was er mede voor verantwoordelijk dat filatelie als ‘serieuze’ bezigheid werd beschouwd. Dat deed hij door grote sommen geld te betalen voor de postzegels die hem interesseerden. Andere verzamelaars waren hierdoor gedwongen om meer geld neer te tellen voor het verwerven van zeldzame exemplaren.

Vanaf 1880 woonde Ferrary in het Hôtel de Matignon in Parijs (inmiddels de werkplek van de Franse minister-president). Vanuit deze uitvalsbasis speurde hij postzegelwinkels in Parijs en andere delen van de wereld af naar filatelistische zeldzaamheden. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zag hij zich gedwongen om Parijs te ontvluchten en zijn postzegelverzameling daar achter te laten. Zijn collectie werd vervolgens publiekelijk ten verkoop aangeboden, ondanks zijn wens om die aan het museum van Berlijn te doneren.

Een bijna verloren gewaande schat
“Deze postzegel is uniek omdat hij nooit is uitgebracht. Het feit dat hij op een brief is gebruikt maakt hem nog specialer. In de database van onze experts komen geen gebruikte exemplaren voor, en minder dan 10 exemplaren verkeren in een uitstekende staat. De meeste van de postzegels van 20 centimes uit de Sage Type I-reeks werden vernietigd. Deze zegel is een van de weinige overlevende exemplaren”, zegt Nicolas Pereira, Category Manager postzegels bij Catawiki. “