De combinatie ‘Isalacogghe’ heeft van Rijkswaterstaat de opdracht gekregen voor het bergen van de middeleeuwse IJsselkogge, die op dit moment nog in de bodem van de IJssel ligt bij Kampen. Ook de gevonden wrakken van de rivierschepen Aak en Punter worden geborgen. De berging van de scheepswrakken uit de vijftiende eeuw is nodig om de maatregel Zomerbedverlaging van Ruimte voor de Rivier IJsseldelta te kunnen uitvoeren.
“Voor de waterveiligheid van de regio Zwolle-Kampen moet de IJsselkogge worden verwijderd uit de rivierbodem. We vinden het belangrijk om daarbij zorgvuldig om te gaan met dit bijzondere nationale cultureel erfgoed”, zegt Ben Broens, programmadirecteur Ruimte voor de Rivier, Rijkswaterstaat. “Wij zijn ervan overtuigd dat we met de combinatie Isalacogghe het beste uit de markt hebben gehaald om deze bijzondere opdracht op een kundige manier uit te voeren.”
Archeologisch unicum
ADC ArcheoProjecten is met Baars-CIPRO en HEBO Maritiemservice een samenwerkingscombinatie aangegaan om de berging uit te voeren. “Het is een project van het type dat vermoedelijk maar één keer per generatie wordt uitgevoerd, een bijzondere uitdaging”, vindt onderwaterarcheoloog Wouter Waldus van Isalacogghe. “Een archeologisch unicum voor Nederland.
Dat we een koggeschip gaan lichten dat in de vijftiende eeuw waarschijnlijk is afgezonken, is echt heel bijzonder: hedendaags watermanagement ontmoet middeleeuws watermanagement. Hoewel veel werkzaamheden onder water plaatsvinden, doen we ons best om het publiek zoveel mogelijk te informeren over dit project.”
Werkzaamheden in het najaar
De drie bedrijven van de combinatie Isalacogghe bundelen expertise op het gebied van maritieme archeologie, civieltechnische duikwerkzaamheden, hydrografie en bergingstechniek. Het werk wordt uitgevoerd met innovatieve bergingsmethoden. De voorbereiding start in april. Het werk in de IJssel begint op 1 september en duurt tot de winter 2015/2016.
Conservering in Lelystad
De middeleeuwse wrakken van de IJsselkogge, de Aak en de Punter liggen tot vier meter onder het zand in de bodem van de rivier. De drie scheepswrakken zouden, als ze niet worden verwijderd uit de IJssel, als een soort drempel in de rivier achterblijven, na uitvoering van de zomerbedverlaging. Dat kan resulteren in een onveilige situatie voor de scheepvaart.
Daarom heeft Rijkswaterstaat besloten om ze te bergen. Dit in overleg met de provincie Overijssel, de gemeente Kampen en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De wrakken worden na berging direct overgebracht naar het terrein van de stichting Batavialand in Lelystad. Daar wordt onderzocht of de wrakken goed genoeg zijn om ze te kunnen conserveren. Als conservering mogelijk is, hebben scheepsarcheologen daar zo’n drie jaar voor nodig.
Daarna kan de IJsselkogge worden overgebracht naar een tentoonstellingslocatie. Als de wrakken in minder goede staat verkeren, dan wordt uitgeweken naar het scheepsarcheologisch depot in Nijkerk van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Definitieve zekerheid over de staat van de IJsselkogge bestaat pas als het wrak boven water is gehaald.
Ruimte voor de rivier IJsseldelta
Ruimte voor de Rivier IJsseldelta is een gezamenlijk project van Rijkswaterstaat en de provincie Overijssel. Binnen dit project wordt de IJssel, ter hoogte van de stad Kampen, over een lengte van 7,5 kilometer uitgediept. De officiële procedures voor dit onderdeel zijn afgerond. De uitvoering start in het voorjaar. Tegelijkertijd wordt de nieuwe hoogwatergeul Reevediep gerealiseerd, tussen de IJssel en het Drontermeer. Over dit projectdeel moet nog een definitief besluit worden genomen door de Raad van State. Op deze manier wordt gewerkt aan de hoogwaterveiligheid van de regio Kampen-Zwolle. Het project is onderdeel van het landelijke programma Ruimte voor de Rivier, dat met meer dan 30 projecten in Nederland werkt aan de veiligheid van vier miljoen inwoners in het rivierengebied én aan een aantrekkelijke leefomgeving.