De Reusch van Schimmert wint prijs best herbestemde watertoren

Zondagmiddag heeft voorzitter Peter Nijhoff de Watertorenprijs 2021 uitgereikt aan Nico Eurelings. De bevlogen initiatiefnemer en eigenaar van de toren van Schimmert is volgens het unanieme oordeel van de jury de overtuigende winnaar van de Watertorenprijs 2021.

De kracht van de herbestemming van deze watertoren zit vooral in het idee om de toren in te zetten als centrum van een regionaal netwerk rond de thema’s voedsel en duurzaamheid. De imposante toren kent een breed scala aan functies ondergebracht die allemaal gericht zijn op de promotie van streekproducten die geproduceerd worden in het gebied zover je dat kan zien vanuit de toren, een cirkel met een straal van 60 kilometer. Op slimme wijze wordt ingespeeld op de kwaliteiten van de toren: zijn zichtbaarheid vanuit de verre omgeving, zijn prachtige architectuur en zijn grootte. Niet voor niets staat de toren bekend als de Reus van Schimmert, waardoor de toren voldoende ruimte biedt voor een interessante mix aan functies.

Iconisch

De schitterende watertoren van Schimmert wordt door de Nederlandse Watertoren Stichting gewaardeerd wordt als één van de 10 meest waardevolle torens van ons land, het is dan ook een rijksmonument. Bijna negentig jaar lang was de toren niet alleen een belangrijk onderdeel van de drinkwaterleiding van zuid Limburg, het was ook hét symbool van de publieke drinkwatervoorziening in de regio. Ze staat in het glooiende Limburgse landschap op het hoogste punt van het plateau van Schimmert, 178 meter boven NAP. Het is een karakteristiek herkenningspunt voor de wijde omgeving. De toren zelf is 38 meter hoog en herbergt een reservoir dat met een inhoud van 1150 m3 tot de grootste in Nederland behoort. Ze is in 1927 gebouwd naar het winnend ontwerp van Jan Joseph (Jos) Wielders voor de prijsvraag die de Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) uitschreef. Het ontwerp betreft de toren en een aangebouwde dienstwoning in de stijl van de Amsterdamse School. Wielders was stadsarchitect van Sittard en had daar later een architectenbureau.

Regionaal bereik

De functies die nu in de toren gehuisvest zijn brengen producenten en consumenten bij elkaar. Deze ingenieuze programmering van de toren biedt de producenten een herkenbare etalage waarin ze hun producten op verschillende manieren kunnen promoten. Voor de consumenten heeft de toren een aantrekkelijk programma. Onder in de toren zit een restaurant waar gekookt wordt met verse lokale ingrediënten, helemaal bovenin zit een drukbezochte skybar. Vanaf de omloop heeft men een panoramisch uitzicht over de wijde omgeving en met de Augmented Reality app op de telefoon kan men zien waar de leveranciers zich bevinden. Op de tussenliggende verdiepingen bevinden zich een ‘smaaktheater’, een brouwerij, streekproducten presentatieruimtes, workshopruimten en een winkel. In de kelder bevinden zich de technische installaties van de energie neutrale toren. Dat laatste is een prestatie op zich.

Schoolvoorbeeld van herbestemming

De toren past als een handschoen voor de gehuisveste functies. Dat betekent ook dat er geen grote ingrepen nodig waren in het uiterlijk en de basisopzet van de toren. In het innerlijk van de toren zijn enkele krachtige basisingrepen gedaan. Er is een lift toegevoegd, er zijn vloeren en installaties aangebracht, maar in hoofdzaak is de bestaande structuur benut. En de toren kreeg een nieuwe naam: De Reusch. De initiatiefnemer heeft een bijzonder robuuste herbestemming ontwikkeld en gerealiseerd. Een schoolvoorbeeld van hoe een bijzonder bouwwerk en een substantiële nieuwe functie elkaar kunnen inspireren. Alles bij elkaar is er een hecht, samenhangend concept gerealiseerd dat van betekenis is voor de hele regio. Hiermee is de bevlogen initiatiefnemer en eigenaar van de toren van Schimmert, Nico Eurelings, dan ook de terechte en overtuigende winnaar van de watertorenprijs 2021.