Molen De Zwaluw, Hasselt Foto: Bankgiro Molenprijs
Onlangs is de Erfgoedbalans gepubliceerd en aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer. De Erfgoedbalans geeft inzicht in de staat van het erfgoed en de effecten van het gevoerde rijksbeleid. Het algemene beeld dat uit de Erfgoedbalans naar voren komt, is dat het goed gaat met het erfgoed. Er is veel interesse voor erfgoed. Een groot aantal Nederlanders is actief als vrijwilliger en musea trekken steeds meer bezoeken. Ook het bezoek uit het buitenland is fors toegenomen.
Er wordt door steeds meer gemeenschappen immaterieel erfgoed voorgedragen voor de Nationale Inventaris. De rijksmonumenten staan er over het algemeen goed bij. De afgelopen decennia is een groot aantal monumenten gerestaureerd. Erfgoed krijgt een steeds steviger plek in het ruimtelijke ordeningsbeleid. Voor de rijkscollectie in musea wordt goed gezorgd en een groot deel van de rijkscollectie is digitaal toegankelijk gemaakt.
In de komende jaren blijft aandacht nodig voor de herbestemming van monumenten, de restauratie van grote monumenten en het herstel en de versteviging van cultureel erfgoed in het Groningse aardbevingengebied. Ook erfgoed onder water verdient aandacht. Het staat bloot aan natuurlijke erosie, er is geen sprake van een verstoorder die kan worden aangesproken op de kosten van bescherming. De musea trekken weliswaar veel bezoeken, maar het bezoek van lager opgeleiden en Nederlanders met een migratieachtergrond blijft achter.
De Erfgoedbalans benoemt het streven naar duurzaamheid en de veranderende bevolkingssamenstelling als belangrijkste uitdagingen. De ambitie van het klimaatakkoord van Parijs vraagt om vergaande maatregelen op het gebied van duurzaamheid. Dit raakt ook het erfgoed. Het aantal Nederlanders met een migratieachtergrond neemt de komende jaren toe. Tegelijkertijd vergrijst de bevolking. De erfgoedsector staat voor de uitdaging een zo breed mogelijke doelgroep te bereiken en te betrekken in de keuzes die zij maakt in het doorgeven van erfgoed aan volgende generaties.
De balans is in zijn geheel te downloaden op rijksoverheid.nl.
Laat ik nu het idee hebben dat de interesse voor erfgoed juist tanende is, dit omdat er aan het bezit vooral plichten en in het geheel geen rechten verbonden zijn. Veel leegstaande (o.a. agrarische) monumenten wijzen daarop. Het stoppen van allerhande hoogstnoodzakelijke subsidieregelingen, het enorme aanbod aan bouwkavels en het bovendien ontberen van enige bescherming van de directe omgeving van het monument gaat de interesse om een monument te bewonen en beheren nog verder aantasten.