Locatie
• Online
Datum/Tijd
• 22 maart 2022 - 31 mei 2022 van 16:00 - 17:00
Erfgoedbeleid draaide tot voor kort nog vooral om de monumenten, inmiddels gaat het ook om het verhaal, de ruimtelijke en sociale context, de integratie met andere beleidsterreinen en de koppeling met maatschappelijke opgaven. Vanuit de Steunpunten Cultureel Erfgoed organiseren het Gelders Genootschap en Het Oversticht als voorbereiding op de Omgevingswet daarom een webinarreeks met als thema Erfgoed = Maatschappij. De verschuiving van objectgericht naar breder erfgoedbeleid zal de komende jaren haar weerslag vinden in de nieuwe omgevingsvisies en -plannen. Middels participatie is het bovendien mogelijk met bewoners en belanghebbenden een gezamenlijk verhaal te vormen waardoor vanuit de samenleving waardering voor het erfgoed ontstaat. Erfgoed als brandstof voor de samenleving!
1. Erfgoed, ruimte en maatschappij | 22 maart 16.00-17.00
Bij erfgoedparticipatie wordt vaak goed nagedacht hoe je verschillende actoren kunt betrekken bij de waardering en ontwikkeling van het monumentale gebouw of het cultuurlandschap. Door veel mensen in het plangebied te spreken, kunnen lokale opgaven, knelpunten en wensen uit de gemeenschap op nauwkeurige wijze in kaart worden gebracht en gebruikt worden als basis voor toekomstplannen. Maar de aandacht voor actoren (zoals eigenaren, agrariërs en dorpsbewoners) bij erfgoed en historische landschappen kan nog veel waardevoller zijn. Vele actoren leven en werken al generaties lang in het erfgoed landschap. Ze hebben actief het landschap bewerkt en onderhouden en gemaakt tot wat het nu is. Hun ambachtelijke inzet en hun verbondenheid met het gebied verdient erkenning en waardering. In deze wisselwerking tussen mens en landschap vertegenwoordigen zij het immateriële deel van het erfgoed. We kijken dus naar erfgoed in relatie tot de ruimtelijke leefomgeving én de maatschappij. Kan een nieuwe erfgoedbenadering beter inzicht geven in de maatschappelijke betekenis van erfgoed en de rol van de gemeenschap bij instandhouding en ontwikkeling van erfgoed, zowel in het verleden, als het heden en richting de toekomst?
2. Gebiedsbiografieën | 12 april 16.00-17.00
Verhalen maken een gebied uniek. Verhalen zijn herkenbaar aan de sporen die ze in een gebied achterlaten. Die zijn te vinden in ondergrondse rudimenten, ontginningsstructuren, glooiende akkers, eiken- of elezenbosjes, maar ook in de percellering en in gebouwen. Bovendien spelen ruimtelijke karakteristieken mee, zoals zicht op een kerktoren en de lange lijnen van houtwallen. Al deze elementen weerspiegelen in meer of mindere mate de ontwikkelingen in het gebied. Een gebiedsbiografie brengt deze kenmerken, kwaliteiten en de ontstaansgeschiedenis van een gebied in kaart, zowel ondergronds als bovengronds. In gesprek met bewoners en lokale deskundigen worden de verhalen gekoppeld aan de sporen om zo de identiteit van een gebied te ontrafelen. Vervolgens kunnen de identiteitsdragers van een gebied benoemd, eventueel beschermd en benut worden. Zo is een gebiedsbiografie een goede basis voor visievorming, en het middel bij uitstek voor een integrale gebiedsgerichte aanpak, zoals de Omgevingswet voorstaat.
3. De omgeving van het monument | 10 mei 16.00-17.00
In de Omgevingswet krijgt het begrip ‘omgeving van het monument’ een bredere betekenis en een voornamere rol. Deze verandering houdt in dat gemeenten straks regels moet stellen die rekening houden met het beginsel van het voorkomen van aantasting van de omgeving van het monument. Dit geldt voor alle monumenten, zowel rijksmonumenten, provinciale en gemeentelijke monumenten als beschermde gezichten. Maar wat is de omgeving van een monument? Hoe ver reikt deze ‘omgeving’? Wanneer beïnvloedt een ontwikkeling in de omgeving de monumentale waarde en wanneer wordt deze waarde aangetast? En hoe ga je daar als gemeente mee om?
4. Participatie in de praktijk (Erfgoed Sterren en Een Nieuwe Tijd!) | 31 mei 16.00-17.00
In onze tijd is er steeds meer behoefte aan gemeenschappelijke waarden en nieuwe verbindingen. Door middel van participatie is het mogelijk erfgoed onderdeel te laten zijn van de samenleving. Tijdens dit webinar worden twee participatieprojecten verder toegelicht. De wedstrijd Erfgoed Sterren in de provincie Overijssel laat het maatschappelijk belang van erfgoed op inspirerende wijze zien. Maar liefst 24 plannen zijn ingediend. Van Nieuwleusen tot Hengelo, van Hasselt tot Losser. Allemaal plannen die erfgoed als motor inzetten voor de maatschappelijke uitdagingen van vandaag. Plannen die zich richten op sociale doelen, zoals zorg en gezondheid, en plannen die zich richten op het vinden van vakmensen voor de erfgoedbranche of klimaatadaptatie.
In Een Nieuwe Tijd! Wederopbouw in de Achterhoek werken elf gemeenten in de Achterhoek samen in een project waar het bijzondere erfgoed uit de wederopbouwperiode groots onder de aandacht wordt gebracht. Verhalen en de tijdsgeest van deze periode staan centraal, tegelijk wordt ook een brug geslagen naar de opgaven van nu. Maatschappelijk draagvlak, leefbaarheid en participatie en natuurlijk duurzaamheid en energietransitie zijn daarbij uitgangspunt. Daarnaast zijn verbinding en samenwerking tussen gemeenten, corporaties, ondernemers, vrijwilligers en bewoners van belang.
Geïnteresseerd in deze webinars? Meld je dan aan via deze link!