De gemeente Den Helder heeft plannen om de hellingbanen op hetzelfde niveau te brengen als de kades aan de zuidelijke zijde van Willemsoord. Dit heeft onder andere tot doel om extra ligplaatsen te creëren voor de Museumhaven. Door de voorgenomen ombouw van de Boerenverdrietsluis van een keersluis naar een schutsluis, dreigt de huidige ligruimte voor historische schepen in de Museumhaven op die locatie te verminderen.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft in een brief aan de burgemeester en wethouders de eerdere positie van de dienst hieromtrent opnieuw onder de aandacht gebracht. “De monumentale hellingbanen mogen niet beschadigd, gesloopt of gewijzigd worden, waardoor de monumentale kwaliteit verloren gaat. De monumentale hellingbanen dienen zo veel mogelijk zichtbaar te blijven voor het publiek.”
Monumentale Hellingbanen in gevaar
Volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) liggen de monumentale kenmerken van dit geval voornamelijk in de historische gebruiksgeschiedenis en de waarde van het totale ensemble in de stedenbouwkundige context. Vroeger waren er op verschillende plekken langs de kades van Willemsoord hellingbanen te vinden, die werden aangepast en verwijderd al naar gelang de behoefte. Tijdens de grootschalige restauratie van het terrein aan het begin van deze eeuw werden deze hellingbanen alleen bij Gebouw 66 weer geïntegreerd. Volgens de RCE dragen deze hellingen bij aan het begrijpen van de historische functie van de werf. De hellingbaan achter Gebouw 66 vormt een functioneel geheel met de voormalige mastenloods, die nu dienstdoet als stadhuis. Deze hellingbanen benadrukken het maritieme verleden van dit gebouw, aldus de RCE.
Als de voorgenomen plannen van de gemeente worden uitgevoerd, zou de vroegere positie van de hellingbanen slechts zichtbaar zijn in de bestrating. Volgens de RCE zou dit een aanzienlijke aantasting betekenen van de eerder genoemde monumentale waarden. “Er moeten naar mijn overtuiging zwaarwegende argumenten worden opgevoerd om mee te kunnen gaan in deze transformatie” laat de RCE weten namens de staatssecretaris.
Behoud van monumentale waarde
Volgens de RCE is er geen reden om de hellingbanen om te zetten in aanlegkades. “Ik ben er op basis van de aangeleverde stukken en de gevoerde gesprekken niet van overtuigd dat er rond de werf geen alternatieve plaatsen zijn te vinden voor scheepsonderhoud. De noodzaak tot aanpassing ten behoeve van verkeersbewegingen over de kade richting stadhuis is mij wel duidelijk. Echter, als alleen deze behoefte hoeft te worden geaccommodeerd zou dit met een veel minder ingrijpende aanpassing kunnen worden vormgegeven. Bijvoorbeeld in de vorm van een verbrede, verbeterde brug over de hellingen. Met een dergelijke oplossing zou het unieke karakter van dit deel van de Rijkswerf worden behouden”, aldus de staatssecretaris.
Volgens Maria de Wit, woordvoerder van de gemeente, is tijdens de voorbereidende fase reeds onderzocht of een stalen constructie als alternatief kon dienen voor de aanpassing van de hellingbanen. “Op basis hiervan wordt een alternatief plan gemaakt dat weer voorgelegd wordt aan de RCE.”