Heemschut vraagt monumentenstatus aan voor Zandkasteel

Amsterdamse Poort, Amsterdam Zuid-Oost Foto: Jan Derwig via Wikimedia

In 2019 zal de ING haar te ruime hoofdkantoor verlaten en naar een ander, kleiner kantoor in Amsterdam-Zuidoost verhuizen. Via o.a. berichten in kranten is begin december jl. bekend geworden dat een consortium van ontwikkelaars het pand heeft gekocht en woningen en andere functies in het gebouw kwijt wil. Heemschut probeert met een beschermde status bij te dragen aan een goede en zorgvuldige omgang met dit monumentale gebouw.

Hoge waardering voor architectuur hoofdkantoor
In 1978 besluit de NMB (thans ING) tot de bouw van een nieuw hoofdkantoor. Na een voorselectie wordt de opdracht verrassenderwijs verstrekt aan de om zijn organische gebouwen en antroposofische ideeën bekendstaande architect Ton Alberts, die voordien voornamelijk woningbouw en kleinere sociaal-culturele projecten heeft gerealiseerd. Hij ontwerpt het samen met Max van Huut. Het uiteindelijke resultaat is een uniek bouwwerk, architectonisch, bouwfysisch en sociaal, dat zijn gelijke niet kent in de wereld.
In de vakwereld wellicht met scepsis bekeken, maar door het grote publiek wordt deze sprookjesachtige ‘burcht’ hoog gewaardeerd. Uitgangspunten in het programma van eisen zijn functionaliteit, flexibiliteit en energiezuinigheid.

Amsterdamse Poort, Interieur, Amsterdam Foto: Alberts & Van Huut via wikimedia

Monument als inspiratiebron
Heemschut wil met het verzoek tot aanwijzing als monument een herbestemming nadrukkelijk niet in de weg zitten. Het is in onze ogen goed mogelijk om het gebouw om te bouwen tot woongebouw. Wel is het noodzakelijk dat bij deze herbestemming de unieke waarden van zowel het exterieur als het interieur behouden blijven. Naast het kenmerkende gevelbeeld en daklandschap zijn met name de binnentuinen, watervallen en beeldende kunst en de bijzondere constructieve vormen en materiaalgebruik van grote waarde. Een monumentenstatus op basis van een waardestelling die ruimte maakt voor herbestemming, zoals recent toegepast bij de aanwijzing van het P.C. Hoofthuis in het centrum, kan bij een dergelijk traject van zeer grote waarde zijn. Dit unieke gebouw verdient een zeer zorgvuldige aanpak.