Voor het eerst in de geschiedenis gaat het Châtelet (letterlijk: kasteeltje) van Kasteel de Haar eenmalig open voor publiek. Historica Ileen Montijn is aangetrokken als gastconservator. Montijn verricht de officiële opening op woensdag 4 maart in aanwezigheid van de gedeputeerde van de Provincie Utrecht, mevrouw M. Pennarts. Het ‘kleine kasteel’ ligt direct naast Kasteel de Haar, het grootste en meest luxueuze kasteel van Nederland. Het Châtelet is het kloppend hart van De Haar en is oorspronkelijk ontworpen als poortgebouw en als onderkomen voor de technische installaties van het grote kasteel.
Vanaf de jaren vijftig gebruikt de familie Van Zuylen van Nijevelt, woonachtig in het buitenland, het als familiehuis: dat is intiemer en praktischer dan het grote kasteel. Het ‘kasteeltje’, dat overigens groter is dan menig Nederlands kasteel, ondergaat sinds 2013 een volledige restauratie. Voordat de familie het Châtelet weer in gebruik neemt, krijgt het publiek drie maanden de gelegenheid het te bezichtigen. Van 4 maart tot en met 31 mei 2015 krijgen bezoekers de unieke kans om dit ‘Kloppend hart van De Haar’ te bezoeken, daarna gaan de deuren voorgoed weer dicht.
Voor ’t eerst te zien, nooit weer te zien
Nooit eerder in de historie van Kasteel de Haar is het poortkasteel of Châtelet opengesteld geweest. Dit is het privéhuis van de familie Van Zuylen van Nijevelt van De Haar, die in de loop van de 20ste eeuw het grote kasteel alleen nog voor bijzondere gelegenheden is gaan gebruiken. Het Châtelet heeft een grondige restauratie ondergaan, die nu bijna voltooid is. Net als het kasteel is het in 2000 eigendom geworden van Stichting Kasteel de Haar, maar de familie Van Zuylen behield het recht om er te wonen, en is ook betrokken bij de restauratie. Drie maanden lang, vlak voordat de familie het weer in gebruik neemt, krijgt het publiek de gelegenheid om rond te dwalen in de kamers waar hun privéleven zich jaren heeft afgespeeld. In sommige ruimtes wordt nog gestuct en geschilderd, andere zijn al klaar, of bijna. Veel van de historische interieurs ademen de middeleeuwse sfeer waarop meesterarchitect Pierre Cuypers en zijn zoon Joseph het patent hadden, maar er zijn ook elegant gestoffeerde vertrekken uit de tijd èn in de stijl van de belle époque.
Het kloppend hart van De Haar
Het Châtelet is het kloppend hart van De Haar, oorspronkelijk ontworpen als poortgebouw en als onderkomen voor de technische installaties van het grote kasteel zoals verwarmingsketels, pompen, waterkelders en een kolentreintje. Ook waren er dienstwoningen voor de rentmeester, de machinist en ander personeel en extra logeerkamers voor gasten. Vanaf de jaren vijftig is de familie Van Zuylen van Nijevelt het kasteeltje gaan gebruiken als familiehuis: dat was intiemer en praktischer. Het grote kasteel werd alleen nog in september gebruikt, als de baron gasten uit de internationale jetset ontving. Ook na het overlijden van de laatste mannelijke telg van de familie, baron Thierry van Zuylen (1932-2011), hebben zijn kinderen en kleinkinderen geen afscheid willen nemen van hun geliefde ‘Hollandse’ familiehuis. Het Châtelet in Nederland is hun enige overgebleven familiehuis. Het is voor hen een plek vol herinneringen, symbool van hun verbondenheid met De Haar, de omgeving en de mensen die er werken.
Vroeger voor de familie, nu voor iedereen
De restauratie van het Châtelet is mogelijk gemaakt dankzij een ‘kanjersubsidie’ van het Rijk, een bijdrage uit het fonds Erfgoedparels van de Provincie Utrecht en eigen bijdragen van de Stichting en de familie Van Zuylen. Het ging bij de restauratie niet alleen om reparatiewerk zoals de fundering, het vervangen van 60.000 leisteentjes op het dak , alle ramen en kozijnen met ruim 2.000 gesmede onderdeeltjes zoals scharnieren, schuifjes, haakjes, luikogen, luikwervels en klinkstellen, het terugplaatsen met 14.000 taaie nagels en het inboeten van 5.000 handgemaakte kloostermoppen in de gevel. Het ging ook om het in volle glorie herstellen van de historische interieurs – muurschilderingen, tegels, lambriseringen – die in de loop van de tijd waren aangetast of overgeschilderd. Vanaf 4 maart krijgt het publiek de kans om ‘Het kloppend hart van De Haar’ te bezoeken, daarna sluiten de deuren weer voor altijd.
Grote geheimen van een klein kasteel
Welke barones verkocht zelf kasteelkaartjes aan toeristen? Hoeveel generaties Cuypers werkten aan het kleine kasteel? Wat leerde rentmeester ‘Toto’ de kinderen van de baron? Waar verstopte de familie na overleg met het Rijksmuseum de kunstschatten tijdens de Tweede Wereldoorlog? Wie besloot het kasteeltje in zijn geheel één meter te verlagen? Waarom sliep operadiva Maria Callas in een van de kinderkamers? Wat was de ‘Stalling voor vreemde koetsen’? Wie zette er drop op de maandelijkse rekening van de baron bij de drogist in Vleuten? Wat betekenden tientallen paren laarzen onder de kapstok, bovenaan de familietrap? Ontdek alles over ‘Het kloppend hart van De Haar’ van 4 maart tot en met 31 mei 2015.
Gastconservator
Ileen Montijn is door Kasteel de Haar aangetrokken als gastconservator voor ‘Het kloppend hart van de Haar’. Zij is historica en was lange tijd verbonden aan NRC Handelsblad. In haar boeken en artikelen heeft zij zich beziggehouden met het dagelijks leven van de hogere kringen, met het fenomeen ‘standsverschil’ en met de architectuur van villa’s en kastelen. Haar boek Hoog geboren, 250 jaar adellijk leven in Nederland verscheen in 2012. ‘Ik vind het fascinerend om de geschiedenis van voorwerpen, interieurs en gebouwen in verband te kunnen brengen met mensen van vlees en bloed. Hoe leefden zij, hoe zagen zij zichzelf, en niet te vergeten: wat waren hun gevoelens?’
Bezoekersinformatie
‘Het kloppend hart van De Haar’ is te zien van 4 maart tot en met 31 mei 2015. Het Châtelet is dagelijks geopend van 12.00 – 16.00 uur. Bezoekers kunnen op eigen gelegenheid rondlopen in het Châtelet. Tickets zijn verkrijgbaar aan de kassa van Kasteel de Haar.
Prijzen*:
Châtelet: € 7,50 p.p.
Museumkaart: € 3,50 p.p. toeslag
Kasteel en Châtelet (volwassen): € 17,50 (combi-ticket)
Kasteel en Châtelet (kind): € 12,50 (combi ticket)
*Bij de prijs is de toegang tot het park en de tuinen van Kasteel de Haar inbegrepen.
Het grote kasteel is uitsluitend te bezoeken met de kasteelrondleiding ‘Wat een Weelde’.
Kijk voor meer informatie op: www.kasteeldehaar.nl.
Persbericht Kasteel de Haar
Geef een reactie