Hoe historische kaarten ons kunnen helpen droge voeten te houden

Een kaart van Jacob van Deventer van Utrecht
Een kaart van Jacob van Deventer van Utrecht Beeld: Jacob van Deventer via Wikimedia CC0

Wateroverlast bestrijden met behulp van middeleeuwse kaarten. Het klinkt misschien vreemd, maar niet als je het doet met de kaarten van Jacob van Deventer. “Dit middeleeuwse genie kan ons helpen met onze klimaatproblemen”, zegt Menne Kosian, specialist watererfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

“Door historische kaarten op Google Maps te leggen, kun je zien waar die vergeten grachten, greppels, sloten en beken liggen. We hebben vroeger veel dichtgegooid, omdat we druk waren met de verstedelijking.”

De kaarten van Jacob van Deventer zijn bijvoorbeeld gebruikt voor het herstel van de oude singel in Utrecht.

  1. Jacob van Deventer was geen middeleeuwer (ca 1505-1575) en zijn kaarten zijn dan ook niet middeleeuws, want ze zijn ontstaan na ca 1545. En het plakkertje ‘genie’ is zwaar overdreven: de man deed gewoon zijn werk als landmeter in dienst van de Spaanse koning/keizer. Wat op de kaarten staat is overigens wel dikwijls de laat-middeleeuwse situatie binnen een stad, maar juist veel van de stedelijke vestingwerken die je op de kaarten ziet zijn van na 1500. Het fort Vredenburg op de kaart van Utrecht hierboven is tussen 1529-34 gebouwd en is bepaald geen middeleeuws type versterking, maar vooral een Renaissance bouwwerk.

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.