De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

MENUMENU
  • Home
  • De Erfgoedstem
    • Redactie

      Nieuwezijds Kolk 28 1012 PV Amsterdam

      Nieuws melden: redactie@erfgoedstem.nl
    • Sponsors

      Onze sponsors Adverteren in de Erfgoedstem

      Over De Erfgoedstem Publiceren in de Erfgoedstem
    • Privacy

      CookiesPrivacy Verklaring

  • Nieuwsbrieven
    • Aanmelden Erfgoedstem Afmelden Erfgoedstem
    • Nieuwsbrief archief
    • Archweb mailinglist
  • Erfgoedagenda


    • Congressen, studiedagen en lezingen


    • Cursussen en workshops


    • Oproepen en calls
  • Erfgoedvacatures
    • Vacature plaatsenVacaturebank
  • Blogs
    • Op zoek naar Faro
    • Alma Hoekstra
    • Frank Strolenberg
    • Gertjan de Boer
    • Herbert-Jan Hiep
    • Jona Lendering
    • Johan Teters
    • Léontine van Geffen-Lamers
  • Over Erfgoedstem
  • Adverteren
  • Archeologie
  • Gebouwd erfgoed
  • Groen erfgoed
  • Museumnieuws
  • Zoek

IKL herstelt zicht en beleefbaarheid markant Hagelkruis St. Odiliënberg

18 februari 2013 • 236 • Door Redactie

Boven: Devotieplaats 1906 uit jaarboek HVR 1984. Onder: Hersteld kruis 2010 Piet van de Venne Heemkundevereniging Roerstreek

Boven: Devotieplaats 1906 uit jaarboek HVR 1984. Onder: Hersteld kruis 2010 Piet van de Venne Heemkundevereniging Roerstreek

In Sint Odiliënberg krijgt het groen rond het opvallend hagelkruis bij de ingang van landgoed Hoosden een opknapbeurt. Medewerkers van de stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg, IKL zetten hiervoor binnenkort de bomen af, waardoor het houten kruis met de twee dwarsbalken beter in het zicht komt. Het groenherstel is onderdeel van de herinrichting van de Hagelkruisweg en andere dorpsstraten door de gemeente Roerdalen.

Naar men aanneemt is het al eeuwenlang een devotieplaats. Mogelijk zou het terug gaan naar de eigendomsgrenzen van het eerste klooster van de Orde van het Heilig Graf, dat hier van 1467 tot 1639 een priorij in Sint Odiliënberg had. Voor de bevolking die grotendeels van de landbouw leefde, waren hagelkruisen in het landschap van buitengewoon grote betekenis. Hagelkruisen met twee dwarsbalken zijn er niet zo veel.

Tot de tachtigjarige oorlog was het plaatsen van hagelkruisen, net als het luiden van de kerkklokken bij een naderend onweer of een hagenbui een wijdverbreid gebruik ter afwending van mogelijk onheil. Wanneer een noodweer een streek of een boerenbedrijf trof, dan kon dat jarenlang gevolgen hebben. Verzekeringen waren er immers niet. Bij opkomend noodweer zocht men dan ook houvast in rituelen en dit soort sleutelplekken. Ze werden niet alleen geplaatst op de grens van eigendommen, midden op de akkers maar ook op splitsingen van wegen of bij de ingang van een dorp. Als een hagelkruis bij de ingang van een dorp stond dan keerde hier vaak de processie en bad men op deze plek voor de vruchten op het veld en het behoud van het kostbare vee.

Op een foto uit 1906 zien we nog een knielende jongen voor een vervallen, scheefstaande kruis. In de Tweede Wereldoorlog verdween het kruis. Op verzoek van de Heemkundevereniging Roerstreek liet de eigenaresse van het landgoed Hoosden, mevrouw Gerardts-Regout in september 1971 op deze plek een nieuw hagelkruis plaatsen. Bij die gelegenheid doopte men dit eerste deel van de weg naar Linne om tot Hagelkruisweg. Vijf jaar geleden vierden onbekende vandalen hun agressie op het kruis uit. De gemeenschap, zich bewust van het ongeschreven systeem van oude grenzen en andere betekenisvolle markeringspunten die als stille getuigen het landschap ‘leesbaar maken’, ontfermde zich nu over het kruis. In 2010 stond er weer een nieuw hersteld kruis.

De opmerkelijke vorm van het houten kruis met de twee ongelijke dwarsbalken, (1.20 boven en 1.50 m onder) zou verwijzen naar Jan van de Abeek uit Bree die hier in 1467op 25-jarige leeftijd de Orde van de Kanunniken van het Heilig Graf stichtte. Deze orde draagt namelijk een soortelijk symbool op hun habijt, het zogenaamde patriarchenkruis van Jeruzalem. Volgens de legende van het Heilig Kruis kreeg Seth van de aartsengel Sint Michiel een tak van de verboden boom om zijn vader Adam te genezen toen die op het sterfbed lag. Toen Seth bij dat sterbed kwam bleek zijn vader al dood. Op diens graf werd de tak geplant, die eenmaal uitgegroeid tot boom het hout zou leveren voor het kruis van Christus. De twee dwarsbalken symboliseren de boom die op het graf groeide.

IKL zaagt de plek rond het kruis opnieuw vrij. Vier iepen blijven daarbij staan. Na de opknapbeurt door IKL komt ter verhoging van de belevingswaarde iets verderop een watertappunt waar fietsers en andere recreanten hun dorst kunnen lessen.

Persbericht IKL

Gerelateerd

Categorie: Groen erfgoed, Religieus erfgoed, Restauratie en herstel Tags: erfgoed, groen, monumenten, restauratie

Geef een reactie Reactie annuleren

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.

Aanmelden nieuwsbrief


Bekijk eerdere nieuwsbrieven.

Populaire berichten & pagina’s

  • Mini-docu over het Nationaal Bus Museum
  • Reconstructie Romeins schip in Colijnsplaat nadert voltooiing
  • Groot onderzoek naar de Limes, ook het publiek kan meedoen
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • Stadspartij Groningen in de bres voor interieurs monumentale panden
  • Liefde van Toen: romantiek uit vervlogen tijden
  • Video: Een kijkje in het Dordts Patriciërshuis
  • Nieuw platform collectioneurs.nl voor verkoop kunst, design en antiek
  • Hilversum, Pas op! redt theehuis van de sloop

Meest gelezen (week)

  • Nostalgie is hip op Facebook
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart
  • Worden het de Roaring Twenties voor de Bloemkoolwijk?
  • Faro-blog: Wat kan de koningin van de ivoren toren leren van planologie
  • Liefde van Toen: romantiek uit vervlogen tijden
  • Nieuw platform collectioneurs.nl voor verkoop kunst, design en antiek
  • Boerderij van Parc Broekhuizen krijgt herontwikkeling als duurzaam restaurant
  • Mini-docu over het Nationaal Bus Museum
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Herbestemming voor Gele Loods in Vesting Naarden

Meest gelezen (maand)

  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Schoolerfgoed kan vaak rekenen op steun uit de buurt
  • Nostalgie is hip op Facebook
  • 'Al ingestort' rijksmonument in Heumen zonder toestemming gesloopt
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart
  • De top 5 meest gelezen Erfgoedstem-berichten van 2020
  • Kasteel Neubourg, opnieuw beklopt en betast
  • 10 Opmerkelijke Erfgoedstem-nieuwtjes uit 2020

Meest gelezen (jaar)

  • Kasteel Neubourg, opnieuw beklopt en betast
  • In Drenthe en Overijssel stonden veel meer middeleeuwse kastelen dan gedacht
  • Verborgen kasteel Oud Haerlem blijkt 'enorm' te zijn
  • Wonen in een monumentaal pand? 4 tips
  • 'Al ingestort' rijksmonument in Heumen zonder toestemming gesloopt
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Beeldbank Amsterdam uitgebreid met 43.000 nieuwe foto's
  • Buurtbewoners komen in opstand tegen plannen Paleis Soestdijk
  • Interactieve kaart toont volledig middeleeuwse kastelenlandschap
  • Zonnepanelen op monumenten – hoe zit het nou?

Copyright © 2021 Erfgoedstem · Site door buro KREAS

Wij gebruiken cookies om onze website ter verbeteren. U kunt deze cookies uitzetten. Cookies Statement. Geen probleemGeen cookies