Is het verstandig om een kerk te verwarmen met waterstof?

Sint-Eusebiuskerk Arnhem

De Gelderlander meldde dat de Eusebiuskerk in Arnhem de primeur heeft om de eerste kerk ter wereld te worden die verwarming met behulp van waterstofgas gaat verkennen. Hoewel het een eervolle mijlpaal lijkt, rijzen er vragen over de haalbaarheid, betaalbaarheid en veiligheid van dit initiatief.

Het is begrijpelijk dat mensen verschillende meningen hebben over het gebruik van waterstof in de gebouwde omgeving. Toch kunnen we niet leren zonder experimenten uit te voeren. Er is een bekende uitdrukking die luidt: ‘Iedereen dacht dat het niet kon, totdat er iemand was die dat niet wist’.

et een geschiedenis die maar liefst twaalf eeuwen omspant, heeft de Eusebiuskerk een rijke historie. Tijdens de Slag om Arnhem bevond de kerk zich recht in het heetst van de strijd en werd grotendeels verwoest door brand. Als klap op de vuurpijl scheurde een van de torenhelften af en stortte neer op het gehavende schip van de kerk toen in 1945 de Rijnbrug werd opgeblazen. Tussen 1947 en 1964 onderging de kerk een ingrijpende restauratie, waarbij het grotendeels opnieuw werd opgebouwd.

Vandaag de dag fungeert dit monumentale gebouw als een museum, waar bezoekers kunnen genieten van een uitgebreide tentoonstelling over de geschiedenis van dit markante monument. Dankzij de toewijding van talloze vrijwilligers is de Eusebiuskerk maar liefst 360 dagen per jaar geopend. Van de indrukwekkende grafkelders tot de toren met glazen balkons, biedt de kerk een adembenemend uitzicht over de stad Arnhem.

Heleen Nusman van de kerk zegt: “In 2019 werd de tienjarige restauratie van de kerk afgerond en destijds zijn de eerste duurzame keuzes al gemaakt. Zo is er vloerverwarming aangelegd die wordt verwarmd met stadswarmte. Maar dat is in koudere maanden niet voldoende. Momenteel hangen er nog 33 heaters op aardgas. We willen nu verwarmingssystemen van Schwank ophangen die voor de volle 100 procent op waterstof draaien.”

Dit project is echter een langetermijnproject. Het is niet zo dat de gehele kerk direct wordt voorzien van waterstofverwarmingssystemen. Studenten van de HAN University of Applied Sciences zullen onderzoek doen naar de meest geschikte manier om de kerk met waterstof te verwarmen. De ‘Eus’ dient als een Living Lab waarin de verduurzaming van monumenten wordt onderzocht. Hierbij is het behoud van de akoestiek van de kerk essentieel, en de zeven meter lange heaters moeten op een functionele maar discrete manier worden geïnstalleerd. Veiligheid vormt uiteraard een belangrijk aspect van het onderzoek.

Het project zal stapsgewijs worden aangepakt, zodat men het proces goed kan observeren, ervaren en leren. De eerste stap zal zijn om een externe waterstofopslagplaats buiten de kerk te creëren. Hier kunnen de waterstofcilinders worden gevuld die de heaters zullen voeden. Naar verwachting zal de eerste heater dit najaar al op waterstof kunnen functioneren. Vervolgens zal het onderzoek van de studenten bepalen waar, welke en hoeveel heaters er geplaatst moeten worden om een aangename temperatuur te realiseren.

Veiligheid is een belangrijke zorg bij dit project. Om ervoor te zorgen dat de veiligheidsaspecten goed worden gewaarborgd, ontvangt het project advies van het bedrijf Hymatters. Daarnaast wordt ook de veiligheidsregio bij het project betrokken om ervoor te zorgen dat alle vereiste veiligheidsnormen worden nageleefd.

Als extra voorzorgsmaatregel zullen er sensoren worden geïnstalleerd die in het zeldzame geval van een lekkage zorgen voor een directe stopzetting van de watertoevoer. Op deze manier wordt er actief opgetreden om mogelijke risico’s te minimaliseren en de veiligheid te waarborgen.