De zoektocht naar het VOC-schip ‘Haarlem’ bij Kaapstad

Foto via: Nationaal Archief

Bruno Werz is een Nederlandse archeoloog die, als een ware Indiana Jones, al vanaf de jaren 80 onderzoek doet naar het VOC-schip ‘Haarlem’. Het schip strandt in 1647 voor de kust van het huidige Kaapstad.

Speciaal voor deze lezing, vliegt Bruno Werz over vanuit Zuid-Afrika, waar hij woont en werkt als maritiem archeoloog en beroepsduiker. Zondag 24 september vertelt hij in het Nationaal Archief over zijn zoektocht. Het begint bij de vondst van een ‘schatkaart’ in het Nationaal Archief en eindigt op het strand en de zeebodem bij de Kaap de Goede Hoop.

Het VOC-schip ‘Haarlem’ vertrekt in 1647 vanuit Batavia, in het huidige Indonesië, naar Amsterdam. Maar daar zal het niet aankomen. Halverwege de reis strandt het schip in de Tafelbaai aan de zuidpunt van Afrika. De bemanning van bijna 60 man weet zich te redden en gaat aan land. Daar bouwen de schipbreukelingen een klein fort dat ze ‘Zand Fort van die Kaap die Goeie Hoop’ noemen.

Bijna een jaar later neemt de retourvloot van de VOC op weg naar de Republiek de schipbreukelingen mee aan boord. Bij terugkomst in Amsterdam doet de bemanning verslag van het Zuid-Afrikaanse verblijf aan de bestuurders van de compagnie. Het gunstige klimaat, de vruchtbare grond en het schone water zijn voor de VOC de belangrijkste redenen om aan Kaap de Goede Hoop een vast verversingsstation in te richten. Daarom geeft de compagnie vier jaar later koopman Jan van Riebeeck opdracht om op dezelfde plek een permanente VOC-post op te richten. Die verversingspost groeit uit tot het huidige Kaapstad.

Bruno Werz
De specialiteit van Bruno Werz is het opgraven van oude schepen. In de jaren 90 haalde hij al twee VOC-wrakken boven water in de Tafelbaai: de ‘Waddinxveen’ en de ‘Oosterland’. Hij is werkzaam als CEO bij het African Institute for Marine and Underwater Research, Exploration and Education (AIMURE) in Kaapstad.

Lezing De zoektocht naar het VOC-schip ‘Haarlem’
Zondag 24 september van 13.00 – 14.00 uur
Nationaal Archief, Prins Willem-Alexanderhof 20, Den Haag
Kosten: € 10,- (inclusief entree De wereld van de VOC en koffie/thee)
Aanmelden via events@nationaalarchief.nl of bestel uw ticket online

De wereld van de VOC
De VOC is de eerste multinational ter wereld. Opgericht in 1602, om handel te drijven in specerijen. Om maximale winsten te behalen, schrikt de VOC voor niets en niemand terug. Het Nationaal Archief bewaart een groot deel van de VOC-archieven. In de tentoonstelling De wereld van de VOC sta je oog in oog met een aantal topstukken uit deze collectie. Aan de hand van persoonlijke verhalen reis je langs unieke kaarten, scheepsjournalen, brieven, tekeningen en nog veel meer. Nieuwsgierig of je voorouders bij de VOC hebt? Ontdek het in De wereld van de VOC.

Meer informatie: www.gahetna.nl/voc.

Bij de tentoonstelling organiseert het Nationaal Archief een gevarieerd programma met lezingen, workshops en rondleidingen. Naast Bruno Werz zijn er lezingen van Vibeke Roeper, Leo Lucassen, Joris Luyendijk en Reggie Baay. Bekijk het complete programma op www.gahetna.nl/agenda.

Nationaal Archief
Het Nationaal Archief beheert en presenteert bijna duizend jaar geschiedenis van Nederland. 137 kilometer archieven, 15 miljoen foto’s, 300.000 kaarten en tekeningen en 440 terabyte aan digitale bestanden vormen het geheugen van Nederland. Of het nu het archief van ons parlement, de VOC of de KNVB is; het is te vinden in het Nationaal Archief.