Middeleeuws huis in Wageningen ontdekt en met sloop bedreigd

Hoogstraat 65 Het Groote Huys’, Wageningen
Het Groote Huys’, Wageningen Foto: Heemschut

Bij recent onderzoek zijn in Wageningen de resten van het Laatmiddeleeuwse, Huijs ende Hofstadt ‘ ofwel ‘Het Groote Huys’, het voorname oude burgemeestershuis aan de van oorsprong middeleeuwse Hoogstraat in Wageningen teruggevonden. De unieke vondst werd gedaan bij het aangevraagde bouwhistorisch onderzoek omdat er plannen voor sloop, die er zijn voor het nu nog onbeschermde pand. Heemschut heeft nu met spoed bij de gemeente Wageningen de monumentenstatus aangevraagd.

Wij maken ons namelijk grote zorgen over de plannen tot verbouwing en sloop van Hoogstraat 65, ook wel bekend als ‘Huijs ende Hofstadt ‘ Het Groote Huys’ te Wageningen. Bij recent bouwhistorisch onderzoek is gebleken dat er achter het 19e eeuwse voorhuis het casco van een nagenoeg compleet laatmiddeleeuws achterhuis met twee complete trapgevels bewaard is gebleven die voorlopig zijn gedateerd op ca 1500-1600. Verder zijn er nog verborgen grenen jukken met jukdekbalken aangetroffen, waarin bijzondere zgn. ‘gehaalde’ timmermansmerken zijn aangebracht. Jaarringonderzoek moeten nog een nauwkeuriger datering geven van de houten kapconstructie.

Ons inziens zijn dit unieke Laatmiddeleeuwse vondsten voor de binnenstad van Wageningen die beschermd moeten worden, mede vanwege de uniciteit in de door oorlogshandelingen en naoorlogse vernieuwingsdrift zwaar gehavende historische Veluwse vestingstad. Het is duidelijk dat ook door de hoge ruimte van het achterhuis en de hoogte van de jukken en kap dat het inderdaad een in die periode belangrijk pand was met een hoge status dat nieuw kan werpen op de ontwikkelingsgeschiedenis van de binnenstad van Wageningen waarover tot nu nog zeer weinig bekend is. Omdat er plannen worden gemaakt waarbij behoud van deze delen niet is verzekerd menen wij dat deze bescherming onderdeel moet zijn van de verdere planontwikkeling. Daarom hebben we de Gemeente Wageningen met klem verzocht het middeleeuwse casco te beschermen met een monumentenstatus.

Hoogstraat 65 Het Groote Huys’, Wageningen
Het Groote Huys’, Wageningen Moerbalk met sleutelstuk detail Foto: Heemschut

“Uiteraard is het moeilijk bij dergelijke unieke vondsten om voorgenomen plannen aan te passen of te wijzigen, maar de ervaring leert dat juist de integratie van dergelijke unieke bouwsporen bijdraagt aan een unieke winkelbeleving voor bezoekers en daarmee de attractieve waarde voor historische centra vergroot”, aldus Karel Loeff, directeur van Erfgoedvereniging Bond Heemschut.

“We hopen dat gemeente en eigenaar in goed overleg komen tot een plan waarbij dit unieke Laat- Middeleeuwse stukje Wageningen behouden blijft en weer beleefbaar wordt.”

Heemschut
De Bond Heemschut bestaat sinds 1911 en zet zich al meer dan 100 jaar onafgebroken in voor het behoud van cultureel erfgoed. Heemschut betekent letterlijk het schutten (beschermen) van het heem (de eigen omgeving). Als erfgoedvereniging zetten we ons in voor de bescherming van waardevolle objecten en gebieden. Van een bedreigde theekoepel tot de verrommeling van Nederland, bijvoorbeeld langs de snelwegen. Dit werk doen we met de inzet van vrijwilligers. Alle provincies en de stad Amsterdam hebben een eigen onafhankelijke Heemschut-commissie.

Hoogstraat, Wageningen in 1698
Hoogstraat, Wageningen in 1698 Beeld via Heemschut