De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

MENUMENU
  • Home
  • De Erfgoedstem
    • Redactie

      Nieuwezijds Kolk 28 1012 PV Amsterdam

      Nieuws melden: redactie@erfgoedstem.nl
    • Sponsors

      Onze sponsors Adverteren in de Erfgoedstem

      Over De Erfgoedstem Publiceren in de Erfgoedstem
    • Privacy

      CookiesPrivacy Verklaring

  • Nieuwsbrieven
    • Aanmelden Erfgoedstem Afmelden Erfgoedstem
    • Nieuwsbrief archief
    • Archweb mailinglist
  • Erfgoedagenda


    • Congressen, studiedagen en lezingen


    • Cursussen en workshops


    • Oproepen en calls
  • Erfgoedvacatures
    • Vacature plaatsenVacaturebank
  • Blogs
    • Op zoek naar Faro
    • Alma Hoekstra
    • Frank Strolenberg
    • Gertjan de Boer
    • Herbert-Jan Hiep
    • Jona Lendering
    • Johan Teters
    • Léontine van Geffen-Lamers
  • Over Erfgoedstem
  • Adverteren
  • Archeologie
  • Gebouwd erfgoed
  • Groen erfgoed
  • Museumnieuws
  • Zoek

“Monumenten te vaak vogelvrij”

17 september 2009 • 60 • Door erfgoedstem

’Op de kaart’ is het landelijk thema van de komende Open Monumentendag, aanstaand weekeinde. Het kan breed worden opgepakt, maar van een brede kijk op monumenten zullen we niet zo veel meekrijgen. We leven nog in een tijd van ‘enge’ monumentenzorg, veel erfgoed in de openbare ruimte is niet in beeld. Echt Brabant staat nog niet op de kaart!

Brabant monumenten

Waarom ondernam de gemeente Sint-Michielsgestel geen actie om de kerken van Berlicum en Middelrode te behouden en moeten burgers opstaan om dorpszielen te redden als het bijna te laat is?

Waarom is er geen reguliere subsidie voor instandhouding van kerkgebouwen die juridisch geen monument zijn zoals in Berlicum en Middelrode, waarom kan de Heeswijkse neogotische kerk als gemeentelijk monument regulier op amper een ton subsidie rekenen voor groot onderhoud (kosten ruim een miljoen) en waarom kreeg een Rijksmonument als de neogotische kerk van Dinther voor restauratie meer dan een miljoen subsidie? Hadden we in het Jaar van het Religieus Erfgoed dan niet zo gebeden voor een vitale toekomst van onze kerkgebouwen?

Waarom lezen we in een monumentenfolder van de gemeente Bernheze niets over het Heeswijkse Gymnasium Bernrode (een historisch seminariegebouw, maar in juridische zin geen monument), terwijl er, na gedeeltelijke sloop en met eigentijdse architectuur, een krachtige dialoog tussen heden en verleden is te beleven? En moeten we wel lezen dat de Dintherse pastorie piroenen op het dak heeft en een smeerzoom op maaiveldhoogte?

Waarom was er geen bezorgdheid voor de toekomst van het abdijcomplex van het Udens Museum voor Religieuze Kunst toen de museumcollectie in Den Bosch ‘op zaal’ zou moeten?

Was Uden geen schoolvoorbeeld van optimale herbestemming van religieus erfgoed?

Waarom moet de kosterswoning aan de Kloosterstraat in Volkel (gemeentelijk monument) worden gesloopt? Is er geen creatieve oplossing denkbaar om die in nieuwbouwplannen (deels) in beeld te houden? Waarom zoveel molens reconstrueren als molenaars moeilijk te vinden zijn? Zou consolidatie van de Eerdse molenstomp met een eigentijdse opbouw als uitkijktoren (zoals in de oorlog) niet heftiger zijn oorlogsgeschiedenis (waar het om begonnen was) communiceren? Waarom moet ruimtelijk erfgoed eerst Abraham zien voor het in beeld komt? Dus gaat het laatste postkantoor van Veghel, aan de Markt, zomaar plat?

Waarom is er in Schijndel verzet tegen een gloednieuwe ‘boerderij’ op de Markt van dorpseigen toparchitect Winy Maas? Zal die niet meer beleving van ‘vruger’ uitlokken dan een ‘onherstelbaar’ gerestaureerd burgerboerderijtje in het buitengebied? Waarom in het nieuwe boek over historische boerderijen in Het Groene Woud nauwelijks iets over alledaags ‘erf-goed’ als kippenhokken en hooibergen? En willen ze in Landerd wel 40 toeristische hooibergen bouwen die niets met het streekeigene van doen hebben?

Waarom lukte het Jochem Heijmans bij Heeswijk een simpel boerenschuurtje van betonblokken en golfplaten (geen monument), na gedeeltelijke sloop en met eigentijdse architectuur, als tuinhuis vitaal verder te laten leven? Hij won er de Archiprix mee.

Monumentenzorg denkt vaak nog ‘eng’, is niet goed geïntegreerd, innoveert niet echt, kent geen alles-dekkend erfgoedsysteem, is versnipperd, mist brede kennis en speelt graag Calimero of alles-of-niets-spelletjes. Juridisch geen monument? Dan is erfgoed in de openbare ruimte vaak niet in beeld en vogelvrij.

Behoud door ontwikkeling, context, ensemblewaarde, historische gelaagdheid, verankering in de ruimtelijke ordening, het eigen verhaal, identiteit. Een hele bos nieuwe sleutels ligt klaar voor een brede en flexibelere kijk op ruimtelijk erfgoed, maar veel monumentenpraktijken zitten nog op slot. Innovatie lijkt een vloekwoord, geen sleutelwoord, terwijl onze belevenismaatschappij allerlei nieuwe kansen biedt om erfgoed goed te verkopen als basis van de ruimtelijke en sociale eigenheid van stad, dorp en streek. Monumentenzorg verkoopt echter vaak nog meer angst dan beleving. Angst overheerst bij eigenaars en ontwikkelaars van erfgoed (dat kan ook de gemeente zelf zijn) dat niets mag, alles moet en het door enge regels te veel gaat kosten.

Laat gemeenten eerst alle erfgoed in de openbare ruimte letterlijk op de kaart zetten en waarderen. Bij archeologie is dat al lang de lijn. Dan pas kunnen we het beleven en krijgen we de (goede) smaak te pakken. Dan komt markant erfgoed, monument of niet, in beeld voor het te laat is.

Brabantse gemeenten kunnen sinds kort provinciale subsidie krijgen om zo’n erfgoedkaart te laten maken. Open Monumentendag met ‘Op de kaart’ als thema is het uitgelezen moment om met Echt Brabant aan de slag te gaan.

Rien de Visser uit Heeswijk-Dinther was beleidsadviseur cultuur en historie bij Brabantse gemeenten en de Provincie. Hij richt zich nu op erfgoedcommunicatie en bouwcultuur van alledag.

Deze bijdrage verscheen eerder in het Brabants Dagblad

Mening – Brabants Dagblad

Gerelateerd

Categorie: Boerderijen, Uncategorized Tags: ErfgoedOss, Subsidie

Geef een reactie Reactie annuleren

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.

Aanmelden nieuwsbrief


Bekijk eerdere nieuwsbrieven.

Populaire berichten & pagina’s

  • Eeuwenoude zandwegen nog steeds bedreigd
  • HBO en Universiteit bieden gezamenlijke minor aan over herontwikkeling Parade Landgoed Soestdijk
  • Moderne dakkapellen in Gouds weeshuis maken tongen los: passen ze wel bij het rijksmonument? (€)
  • De prachtige grote zaal van kasteel Biljoen is ouder dan gedacht
  • Landgoed Remmerstein: een bos als een warme sjaal
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Rond Kasteel Radboud valt onder de grond nog veel historie te ontdekken
  • Bezoeker ontdekt onbekende Romeinse 'keizerskop' in Delftse collectie
  • Provincie Utrecht geeft advies over ondernemen in erfgoed: landgoed Remmerstein wil kostendekkend draaien
  • Wonen in een monumentaal pand? 4 tips

Meest gelezen (week)

  • Eeuwenoude zandwegen nog steeds bedreigd
  • Groot onderzoek naar de Limes, ook het publiek kan meedoen
  • Bezoeker ontdekt onbekende Romeinse 'keizerskop' in Delftse collectie
  • Monitor monumenten en archeologie 2019-2020 benchmark gemeenten
  • RCE lanceert nieuwsbrief voor gebouwd erfgoed voor gemeenten
  • Stadspartij Groningen in de bres voor interieurs monumentale panden
  • HBO en Universiteit bieden gezamenlijke minor aan over herontwikkeling Parade Landgoed Soestdijk
  • Mini-docu over het Nationaal Bus Museum
  • Flevoland, 's werelds grootste maritieme openluchtmuseum
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro

Meest gelezen (maand)

  • Eeuwenoude zandwegen nog steeds bedreigd
  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Schoolerfgoed kan vaak rekenen op steun uit de buurt
  • Nostalgie is hip op Facebook
  • Groot onderzoek naar de Limes, ook het publiek kan meedoen
  • Bezoeker ontdekt onbekende Romeinse 'keizerskop' in Delftse collectie
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart
  • Hendrick de Keyser verwerft Teylers Hofje in Haarlem

Meest gelezen (jaar)

  • Kasteel Neubourg, opnieuw beklopt en betast
  • In Drenthe en Overijssel stonden veel meer middeleeuwse kastelen dan gedacht
  • Verborgen kasteel Oud Haerlem blijkt 'enorm' te zijn
  • Wonen in een monumentaal pand? 4 tips
  • 'Al ingestort' rijksmonument in Heumen zonder toestemming gesloopt
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Beeldbank Amsterdam uitgebreid met 43.000 nieuwe foto's
  • Eeuwenoude zandwegen nog steeds bedreigd
  • Buurtbewoners komen in opstand tegen plannen Paleis Soestdijk
  • Interactieve kaart toont volledig middeleeuwse kastelenlandschap

Copyright © 2021 Erfgoedstem · Site door buro KREAS

Wij gebruiken cookies om onze website ter verbeteren. U kunt deze cookies uitzetten. Cookies Statement. Geen probleemGeen cookies