Musea laten dit najaar Romeinse grens zien

Matilo, een Romeins grensfort (castellum) langs de Limes Beeld: RCE

In oktober staat tijdens de Maand van de Geschiedenis de Limes, de oude Romeinse rijksgrens, volop in de schijnwerpers. Zo organiseren Museum Het Valkhof in Nijmegen en het Centraal Museum in Utrecht tentoonstellingen over de oudste grens van Nederland. Speciaal hiervoor is het Limes-gebied in Nederland door een groep archeologen gereconstrueerd op een kaart.

Deze kaart toont het oude Romeinse grensgebied op basis van de huidige wetenschappelijke kennis. Ook forten en burgernederzettingen zijn in beeld gebracht. Dit helpt het publiek om zich voor te stellen hoe deze eruit zagen en hoe de Limes functioneerde. De kaart is gemaakt met subsidie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Sporen van de oude rijksgrens
De Romeinse Limes is de grens van het Romeinse Rijk (begin van onze jaartelling) en ligt grotendeels verborgen in de bodem, maar is op veel plaatsen toch zichtbaar gemaakt. De Rijn vormde een natuurlijke grens en bood daarnaast een logistiek voordeel als transportroute. Deze ‘natte Limes’ loopt vanaf Remagen in Duitsland, langs de Rijn naar Wijk bij Duurstede en vanaf daar via de Oude en de Kromme Rijn tot aan Katwijk. Dit hele stuk wordt, naar de oude Romeinse bestuurlijke provincie, Nedergermaanse Limes genoemd.

Sporen van de oude rijksgrens zijn te vinden in onder meer museale collecties, themaparken en markeringen in het landschap en in steden. Eveneens zijn funderingen van forten, wachttorens, kades, havens, badhuizen en voorraadschuren gevonden.

Werelderfgoed
Nederland en Duitsland zullen in 2020 gezamenlijk de Nedergermaanse Limes voorgedragen als UNESCO Werelderfgoed en hopen dat het in 2021 aan de Werelderfgoedlijst kan worden toegevoegd. De Limes staat nu nog op de Voorlopige Lijst. Delen van de Limes, zoals Hadrian’s Wall in Engeland en de Obergermanisch-Rätische Limes in Duitsland, staan, als onderdeel van Frontiers of the Roman Empire, al op de Werelderfgoedlijst.

Limes-tentoonstellingen
De tentoonstellingen in Nijmegen en Utrecht brengen – vanaf 2 september – de Romeinse Limes in beeld met helmen van soldaten, muntschatten, handelsproducten en andere bijzondere vondsten. Ook in andere steden zijn er tentoonstellingen en activiteiten in het kader van de Romeinse Limes.