Historische foto’s uit eigen dorp of stad zijn hot, met dank aan Facebook. Pagina’s over Oud dit of dat, hebben vele duizenden volgers. Maar hoe serieus is de interesse in het lokale erfgoed eigenlijk? Schrijft BN De Stem op 10 januari jl. De krant wijst op een trend waarover het afgelopen jaar veel geschreven is.
AD (€) vroeg zich op 13 december 2020 af wat de nostalgische facebookgroepen zo leuk maakt. Volgens de geïnterviewden zijn de groepen vooral populair vanwege de onderlinge verbinding die het geeft en een verlangen naar vroeger, toen alles nog langzamer en simpelere was. Corona liet de Facebookgroepen alleen nog maar sneller groeien. Dit zou komen doordat de oude beelden geruststellend zijn, ze geven houvast in onzekere tijden.
En de beelden zijn niet alleen een uitvlucht voor corona. Volgens Brabants Dagblad € (26 november 2020) zijn de Facebookgroepen een warm bad na een dag vol nieuws over Trump- en Bidenhaters, zwarte-piet-discussies en heibel over spotprenten. De groepen bieden een oase van positivisme en samenhorigheid.
Betrokken publiek
Ook vanuit erfgoedperspectief is wat er gebeurt heel mooi. Hoeveel meer publieksbetrokkenheid bij het verleden kun je wensen? Menig digitaal archief kan daarvan watertanden.
En wat te denken van deze manier van crowd-sourcing. Er worden heel wat oude foto-albums van zolder gehaald en heel wat foto’s gedigitaliseerd.
Wie redt dit nieuwe archief?
Maar er zit ook een negatief randje aan dit mooie verhaal. Facebook is een vluchtig medium. Hoelang zullen deze collecties nog bestaan? Een paar maanden? Een paar jaar? Veel meer zal het niet zijn. Daarna zijn al die foto’s weer verdwenen.
Hoog tijd om wat expertise te gaan verspreiden. Hoe kunnen bijvoorbeeld de lokale historische kringen en verenigingen deze foto’s en bijbehorende verhalen voor de toekomst bewaren? Hoe doe je dat technisch en hoe ga je bijvoorbeeld om met rechtenkwesties?
Netwerk Digitaal Erfgoed grijp je kans!
Ook behoefte aan zo’n toevluchtsoord? Bekijk hieronder wat voorbeelden van nostalgische Facebookgroepen, maar uw eigen woonplaats zal er vast ook wel een hebben! Google het maar eens.
‘Je bent een Etten-Leurenaar als’ : https://www.facebook.com/groups/421728247911861/
Utrecht (vroeger en nu):
https://www.facebook.com/Utrecht-vroeger-en-nu-246543562093915/
Oss Nostalgie:
https://www.facebook.com/groups/331755926937534/
074 Hengelo – Jaren ’60 ’70 ’80 en ’90
https://www.facebook.com/groups/074Hengelo/
Geertruidenberg Toen en Nu:
https://www.facebook.com/groups/372470492892058
Dussen Toen&Nu:
https://www.facebook.com/groups/1654016684822623
Tot slot
Het artikel van BN De Stem eindigt nog met een waarschuwende noot. Pas op de auteursrechten van een foto! Niet elke oude foto kan zomaar zonder bronvermelding op Facebook geplaatst worden. De foto’s zijn vaak afkomstig uit archieven van historische verenigingen.
De beelden (van vroeger) zijn als monumenten: “waar mensen zich zorgen maken om de kwaliteit van hun leefomgeving kan de aanwezigheid van monumenten het gevoel geven dat er nog steeds plaats is voor schoonheid. Maar de architectonische en landschappelijke erfgoederen zijn veel meer dan alleen maar “mooi” . Mensen ontlenen immers een belangrijk gevoel van identiteit, van thuis zijn aan objecten en gebieden uit het verleden. Monumenten dragen bij aan de identificatie met het land, de stad, de straat. Ze geven betekenis aan ons leven. Die functie is een nog belangrijker uitgangspunt dan het bewaren van schoonheid.”