Onderzoek erfgoedsector: leenfaciliteit kan veel toekomstig leed voorkomen

POM-status
Logo FIM

Een leenfaciliteit voor de erfgoedsector is een effectieve en breed gedragen manier om noodlijdende erfgoedorganisaties te helpen het hoofd boven water te houden. Daarmee kunnen vele duizenden banen veilig gesteld worden en gaan straks ca. 50.000 vrijwilligers weer aan de slag. Dat is de belangrijkste uitkomst van een enquête onder de leden van de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM).

Martine van Lier, voorzitter FIM: “De afgelopen 25 jaar is gewerkt aan een aanzienlijke verbetering van de staat van onderhoud van monumenten en een infrastructuur van organisaties die dat concreet uitvoeren en behartigen. Het corona-beleid van de regering heeft als doel instandhouding van het huidige monumentenstelsel. Door gederfde inkomsten vallen er nu rake klappen, staan duizenden banen op de tocht en zitten naar schatting 50.000 vrijwilligers noodgedwongen thuis. Door snel een leenstelsel in te voeren kunnen organisaties aan de slag met die plannen en voorkomen we veel onnodig leed.”

Het kabinet maakte op 15 april bekend 300 miljoen euro beschikbaar te stellen voor de culturele sector. 50 miljoen euro daarvan is bestemd voor de erfgoedsector, een bonte verzameling van grote en kleine organisaties die voor een groot deel afhankelijk zijn van publieksinkomsten en verhuur. De FIM berekende op basis van 65 ingestuurde enquêtes een indicatieve schade voor de sector van 40 miljoen euro na 2 maanden, oplopend tot 85 miljoen euro na 6 maanden.

Volgens Van Lier vervullen erfgoedorganisaties een belangrijke economische en maatschappelijke rol. “Dan denk ik aan het belang voor binnen- en buitenlandse toeristen, maar ook aan het broodnodige meel dat sinds de coronacrisis in nog grotere getale door honderden molens wordt gemalen (zie bericht molen Warnsveld). Het Europees Verdrag van Faro erkent erfgoed ook als middel om maatschappelijke doelen te verwezenlijken.  Bij Slot Schaesberg, een maatschappelijk erfgoedproject in Landgraaf, stonden de vrijwilligers letterlijk huilend aan de poort toen ons land op slot ging.” De sector is volgens Van Lier volop bezig met plannen voor openstelling van de monumenten in de ‘anderhalvemeter-maatschappij’. “Vakantie in eigen land zal zeer in trek zijn. Vereniging Hendrick de Keyser bijvoorbeeld, bereidt haar monumentale vakantiehuizen daarop voor (zie bericht Hendrick de Keyser).”

Om de Nederlandse monumenten in stand en publiekstoegankelijk te kunnen houden is een groot deel van de FIM-leden gebaat bij een structuurversterkende leenfaciliteit met een lange looptijd, waaruit liquiditeitstekorten kunnen worden gedekt. Een dergelijke achtergestelde lening bevordert de verduurzaming van monumenten en de verdere professionalisering van erfgoedorganisaties. De sector wil daarnaast ook kennis en kunde delen door een adoptieplan en een transplantatieplan op te zetten. Daarmee kunnen sterkere organisaties hun collega-organisaties bijstaan in hun bedrijfsvoering of in de zorg voor hun objecten.

Zie ook persbericht 21-04 2020 van de FIM over de resultaten van het onderzoek “Hoe de erfgoedsector de Corona crisis kan doorstaan” (PDF)