Opmerkelijke vondst tijdens graafwerkzaamheden in Kampen 

Archeologisch onderzoek in Nistelrode in 2004 Foto: AIN

Tijdens graafwerkzaamheden onder de voormalige HBS in Kampen zijn onlangs twee tunnels ontdekt die stammen uit 1616. De tunnels, die ongeveer vijf meter lang zijn, maakten deel uit van de verdedigingswerken van de stad. “Een toevalstreffer. We hadden geen idee dat dit er lag’’ zegt Alexander de Jager, stadsarcheoloog. 

Tijdens graafwerkzaamheden voor de fundering van de opknapbeurt van de voormalige Hogere Burger School aan het Engelenbergplantsoen in Kampen zijn twee tunnels uit 1616 gevonden. Het Rijksmonument uit 1882 wordt momenteel door zorginstelling IJsselheem omgebouwd tot 59 appartementen. De gevonden tunnels van zo’n vijf meter lang maakten deel uit van de verdedigingswerken van de stad. 

“Het was niet bekend dat dit onder de HBS lag”, aldus Alexander de Jager. “De school is in 1882 gebouwd en toen is er niks gedocumenteerd. Een bijzondere vondst, het is voor het eerst dat ik ze zie. Een pure toevalstreffer.” De tunnels die bij de graafwerkzaamheden onder de voormalige HBS in Kampen zijn gevonden, bestaan uit twee dalende tunnels van ongeveer vijf meter lang die samenkomen op het diepste punt. Vanaf daar lopen ze horizontaal verder als één tunnel. Deze tunnels maken deel uit van de verdedigingswerken van het Van Ingenbastion, dat in de 17e eeuw is aangelegd. Momenteel worden de tunnels onderzocht en in kaart gebracht. 

Voor de HBS bevond zich ooit de stadsmuur uit de periode 1462-1505. Aan de westzijde sloot deze muur aan op een rondeel waarop kanonnen stonden om de stad te verdedigen. In de periode 1616-1617 werden er door Kampen twee ravelijnen gebouwd aan de zuidzijde van de stad. Een ravelijn is een buitenwerk van een vesting, vaak in de vorm van een ster, en was voorzien van kelders. Deze kelders werden gebruikt als observatiepost en om kanonnen op te stellen. De tunnels waarmee deze kelders bereikbaar waren vanaf de binnenplaats van het ravelijn zijn nu ontdekt tijdens graafwerkzaamheden onder de voormalige HBS. 

De Jager: “De kwaliteit van het metselwerk is degelijk, waarschijnlijk is dat de reden geweest dat de tunnels zijn blijven liggen. Het was bij de bouw van de school waarschijnlijk teveel werk om ze weg te halen.” De tunnels hebben als opmerkelijk kenmerk dat ze een beperkte hoogte hebben, waardoor men alleen gebukt erdoorheen kan. Dit was bewust gedaan om het binnendringen en vechten moeilijker te maken.  

De tunnels werden begin vorige maand ontdekt. “We zijn heel blij dat Salverda ons heeft gebeld toen ze de tunnels ontdekten”, zegt De Jager. “Zij zitten vast aan een strakke planning. Desondanks hebben we tijd gekregen van Salverda om de tunnels verder uit te graven en te documenteren. De tunnels zijn inmiddels weer bedekt met zand, zodat de werkzaamheden verder kunnen.”