In de eeuwenoude graften op de Vrakelberg in Voerendaal wordt komende dagen hakhout afgezet. Het noodzakelijke beheer vindt plaats in opdracht van IKL-Limburg. Het complex van graften op de steile Vrakelberg is een van de ‘topstukken’ in het Nationaal Landschap Zuid-Limburg.
Naast een stokoude sleedoorn zullen diverse hele bijzondere, aan dit soort biotopen gebonden dieren, zoals de sleedoornpagevlinder en de levendbarende hagedis profiteren van het afzetten van bomen en struiken. De bomen en struiken lopen komend voorjaar weer opnieuw uit.
In meerdere opzichten mag het geheel aan graften op de Vrakelberg een topstuk genoemd worden. Hier komen namelijk alle kernkwaliteiten van het bijzondere Zuid-Limburgse Landschap bijeen: het relief en de speciale bodemgesteldheid. Het contrast tussen de beslotenheid van de evenwijdig aan de hoogtelijnen lopende graften versus de openheid van het open akkerlandschap. Naast de grote diversiteit aan planten en dieren die hier voorkomt, is aan deze graften bovendien ook nog steeds de hand van de mens in het landschap afleesbaar.
Aan een intact graftenstelsel met bomen en struiken kunnen we aflezen hoe de mens al eeuwenlang op omzichtige wijze omgaat met het natuurlijk gegeven van een steile helling. De bomen en struiken op de evenwijdig aan de hoogtelijnen lopende hellingknikken voorkomen niet alleen dat de vruchtbare grond bij zware regenbuien van de hellingen uitspoelt. Maar ze fungeert evenzeer als een natuurlijke grensscheiding tussen de akker en weilandpercelen. Vanwege die erosieremmende functie werden de graften altijd zorgvuldig onderhouden. Daarnaast behoorde het hout op de graften tot de kapitaalgoederen van de boer. Regelmatig haalde hij hier hout en takken: voor de kachel en bakoven, voor het gereedschap, om te timmeren en te vlechten.
Over een lengte van 140 meter zetten de landschapsbeheerders het hakhout af. De afgezaagde bomen en struiken lopen opnieuw uit. Om de tien meter worden bomen en markante struiken gespaard. Dat zal met name zijn voor een hele oude sleedoorn. Deze blijft nadrukkelijk gespaard omdat de struik fungeert als waardplant voor de sleedoornpage. De vlinder legt in de oksels van de takken eitjes, waar ze overwinteren. In het voorjaar komen de eitjes uit en vreten de rupsjes van het blad. Een andere liefhebber van zonneplekjes is de levendbarende hagedis, die op zomerse dagen in deze graften graag een zonnig plekje zoekt.
Tot voor enkele jaren kwam op de graften van de Vrakelberg nog het ‘locomotiefje’ voor. Dit is een zeldzame veldsprinkhaan die nog maar op enkele geïsoleerde plaatsen in ons land voorkomt. Het locomotiefje dankt zijn naam aan de hele karakteristieke zang: met zijn afwisselend gesis en in kracht en tempo toenemende tikkend geluid doet het sterk denken aan een optrekkende stoomlocomotief. In de zomerse ochtend en avonduren kon het dier hier nog worden gehoord. Doorgaans houdt de sprinkhaan zich op in de bermen en vegetatieovergangen van de graften. Kenners van dit typische geluid hebben de sprinkhaan hier echter al lange tijd niet meer gehoord.
Geef een reactie