Na lange veronachtzaming heeft een oud tuinpoortje aan de Walstraat recentelijk weer iets van zijn oude glorie herkregen. Het poortje, waarvan de zandstenen pijlers komen uit de periode van voor de grote stadsbrand in 1862, is met behoud van de oude brandsporen herstelt. Het is nu opgenomen in de lijst van gemeentelijke monumenten.
Op Woensdag 20 Maart aanstaande om 16.00 uur zal de officiële overdrachtshandeling plaatsvinden door wethouder Eelco Eerenberg – uiteraard ter plaatse in de Walstraat.
Inleiding
Veel monumenten van voor de brand heeft Enschede helaas niet meer. Hierdoor is dit poortje met recht een zeldzaamheid te noemen. En omdat het er nogal zwartgeblakerd uitziet is het eigenlijk heel lang aan de aandacht ontsnapt en in de loop der jaren een beetje verwaarloosd geraakt. Eén van de stenen bollen verdween en de dorpel raakte beschadigd, de restanten van ijzeren scharnieren roestten weg en dreigden de stenen nog verder te beschadigen. Ook de functie viel weg omdat erachter een magazijn kwam. Het was tijd om in actie te komen.
Restauratie
Bij de restauratie is er in overleg met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed voor gekozen om de zandstenen pijlers niet schoon te maken maar om het ‹ patina › als beschermlaag te behouden. Het roestend ijzer werd vervangen door roestvrij staal binnen de steen en daaraan werden de nieuwe scharnierduimen gelast. Zo kan de uitzettende roest zijn verwoestend werk niet meer voortzetten. De grotere beschadigingen werden mooi uitgehakt en opnieuw uitgestukt door de firma Meijerink te Lonneker. Deze reparaties zullen de komende jaren door de weersinvloeden wel wat minder opvallend worden. Woorden van dank aan de gemeente, die het voorstel tot restauratie oppakte en hierbij in het bijzonder aan de monumentenambtenaar Bert Haer (sinds kort gepensioneerd), aan de Wijkraad Binnenstad voor hun co-financiering en aan de Firma Talamini die dankzij hun welwillende medewerking een en ander mogelijk heeft gemaakt.
Historische achtergrond
Wat tijdens het onderzoek vast kwam te staan is, dat de twee pijlers niet altijd op deze plek stonden. Waar ze vandaan kwamen is door noch door de stadshistorici, noch door de natuursteen-specialist met zekerheid te zeggen. Ook de ouderdom staat niet helemaal vast. Qua stijl past het in een periode van ruim tweehonderd jaar. Dat het een onderdeel geweest zou zijn van de Veldpoort in de Marktstraat is jammer genoeg niet vast komen te staan. Mogelijk is het de koetspoort geweest van Burgemeester Van Lochem, die naast ijssalon Talamini, aan de Marktstraat rond 1800 zijn woonhuis had met een grote tuin erachter, die doorliep totaan de Walstraat. De poortstijlen zouden dan ongeveer twaalf meter naar rechts en verder uit elkaar hebben gestaan. Zorgvuldige bestudering van oude kaarten wijzen in die richting, maar ook hier is geen zekerheid te krijgen. Het is goed om zich in dit verband te realiseren, dat na de stadsbrand de eigendomsverhoudingen fors veranderden omdat veel mensen hun bezit grotendeels verloren. Het raadselachtige poortje helpt ons dat te blijven herinneren.
Geef een reactie