De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

MENUMENU
  • Home
  • De Erfgoedstem
    • Redactie

      Nieuwezijds Kolk 28 1012 PV Amsterdam

      Nieuws melden: redactie@erfgoedstem.nl
    • Sponsors

      Onze sponsors Adverteren in de Erfgoedstem

      Over De Erfgoedstem Publiceren in de Erfgoedstem
    • Privacy

      CookiesPrivacy Verklaring

  • Nieuwsbrieven
    • Aanmelden Erfgoedstem Afmelden Erfgoedstem
    • Nieuwsbrief archief
    • Archweb mailinglist
  • Erfgoedagenda


    • Congressen, studiedagen en lezingen


    • Cursussen en workshops


    • Oproepen en calls
  • Erfgoedvacatures
    • Vacature plaatsenVacaturebank
  • Blogs
    • Op zoek naar Faro
    • Alma Hoekstra
    • Frank Strolenberg
    • Gertjan de Boer
    • Herbert-Jan Hiep
    • Jona Lendering
    • Johan Teters
    • Léontine van Geffen-Lamers
  • Over Erfgoedstem
  • Adverteren
  • Archeologie
  • Gebouwd erfgoed
  • Groen erfgoed
  • Museumnieuws
  • Zoek

‘Sociale achterstand Curaçao opzettelijk in stand gehouden’

13 juni 2017 • 250 • Bron: Universiteit Leiden

CC-BY-SA-3.0

Handelskade Willemstad. Foto: Rodry 1

Op Curaçao deed de Nederlandse kolonisator vanaf de negentiende eeuw een vergaand beroep op de katholieke kerk. Missionarissen brachten niet alleen onderwijs en zielzorg voor de katholieke Afro-Curaçaoënaars, maar ook sociale orde en rust. Dit kwam echter met een prijskaartje. De afstand tot goed onderwijs en maatschappelijk-politieke deelname bleef voor veel Curaçaoënaars groot, zegt historica Margo Groenewoud. 

‘De koloniale inzet van de katholieke missie heeft de grote volksklasse van Afro-Curaçaoërs tot ver in de twintigste eeuw langdurig op achterstand gehouden,’ zegt promovenda Margo Groenewoud na oral history- en archiefonderzoek. Groenewoud is werkzaam aan de Universiteit van Curaçao en daarnaast buitenpromovenda aan de Universiteit Leiden. ‘Het onderwijs kende tot 1953 een wettelijk vastgelegd dubbel onderscheid: tussen de scholen in de stad en in de buitendistricten, en tussen ‘arme’ en ‘betaalde’ scholen. Alleen op de betaalde scholen in de stad werd een volwaardig curriculum aangeboden door bevoegde fraters en zusters. De missionarissen bepaalden wie daarvoor in aanmerking kwam. Dit was nadelig voor veel katholieke Afro-Curaçaoënaars, die in 1915 zo’n 85 procent van de bevolking uitmaakten. Zij waren overgeleverd aan een systeem van structurele uitsluiting en selectie, gebaseerd op Westerse en katholieke normen van wat goed en deugdzaam was.’

Sociale doorwerking
Groenewoud onderzocht hoe in de twintigste eeuw, na de komst van de olieraffinaderij in 1915, de belangen van het koloniaal bestuur en het bedrijfsleven op het kleine eiland steeds bepalender werden voor de rol die de katholiek kerk in de samenleving innam. Ook onderzocht zij de invloed hiervan op de sociale ontwikkeling van het eiland in de periode 1915-1973.

In de vooroorlogse decennia deelden kerk, bestuur en bedrijfsleven de overtuiging dat de Afro-Curaçaoënaars, waarvan de meerderheid in de buitendistricten leefde, niet veel aanleg voor, of behoefte aan, ontwikkeling hadden. Meer dan een minimum aan onderwijs werd zelfs onwenselijk gevonden. Op het eiland bestond in de jaren ’20 en ’30 een grote angst bij het koloniaal bestuur en de industriëlen voor arbeidsonlust. Zij deden alles om blokvorming en kennisontwikkeling onder de lokale volksklasse tegen te gaan, en daarvoor was de inzet van de kerk instrumenteel.

Bestuur en bedrijfsleven staken in deze periode veel geld in de katholieke missie, zo laat Groenewoud zien in haar onderzoek. Tegelijkertijd haalde de raffinaderij werknemers liever uit Nederland of omliggende landen zoals Suriname. Pas onder druk van de Tweede Wereldoorlog werd een groter beroep op lokale arbeidskrachten gedaan, en ontwikkelde zich een breder onderwijsaanbod. Midden jaren ’50 echter kwam het eiland in een langdurige crisis terecht waardoor de sociaaleconomische achterstand toch aanhield.

Niet gericht op ontwikkeling
De aanpak van de kerk was in de gehele bestudeerde periode niet structureel gericht op sociale ontwikkeling, ook toen dat elders in de regio wel gebeurde. Mede hierdoor heeft zich in grote delen van de samenleving geen maatschappelijk middenveld gevormd. Toen in de jaren ’30 zich een stedelijk aanbod van katholieke verenigingen vormde voor een relatief kleine katholieke middenklasse, was dit volledig onder auspiciën van de geestelijkheid.

‘Uit publicaties, interviews en archiefmaterialen,’ zo vertelt Groenewoud, ‘blijkt duidelijk dat de kerkleiding tot ver in de jaren ‘50 vond dat de katholieke Curaçaoënaars niet toe waren aan maatschappelijke en politieke participatie. Zij werden niet gezien als democratisch burgers, er werd voor hen gezorgd en gedacht. De missionarissen vergeleken hen met kinderen die behoefte hebben aan het absolute gezag van een vader.’

Toen de katholieke volksmassa in 1948 stemrecht kreeg, overviel de uitkomst de katholieke kerk volledig. Tegen alle verwachtingen in stemde het volk overwegend nationalistisch. Hoewel er vanaf die tijd meer tegengas werd gegeven en de kerk terrein verloor, kon de invloedrijke positie van de geestelijken en religieuzen tot eind jaren ‘60 in veel opzichten standhouden.

Gerelateerd

Categorie: Immaterieel erfgoed

Geef een reactie Reactie annuleren

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.

Aanmelden nieuwsbrief


Bekijk eerdere nieuwsbrieven.

Populaire berichten & pagina’s

  • Eeuwenoude zandwegen nog steeds bedreigd
  • Bezoeker ontdekt onbekende Romeinse 'keizerskop' in Delftse collectie
  • Groot onderzoek naar de Limes, ook het publiek kan meedoen
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Nederlandse Vuurtoren Vereniging stelt zich voor
  • Altijd al op een kasteelterrein willen wonen? Slot Zuylen zoekt een nieuwe beheerder
  • Monitor monumenten en archeologie 2019-2020 benchmark gemeenten
  • Illegale archeologica gewoon te koop op Catawiki
  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • ‘Tijdspad’ maakt Romeins Nijmegen zichtbaar

Meest gelezen (week)

  • Eeuwenoude zandwegen nog steeds bedreigd
  • Groot onderzoek naar de Limes, ook het publiek kan meedoen
  • Bezoeker ontdekt onbekende Romeinse 'keizerskop' in Delftse collectie
  • Liefde van Toen: romantiek uit vervlogen tijden
  • Monitor monumenten en archeologie 2019-2020 benchmark gemeenten
  • Stadspartij Groningen in de bres voor interieurs monumentale panden
  • RCE lanceert nieuwsbrief voor gebouwd erfgoed voor gemeenten
  • Mini-docu over het Nationaal Bus Museum
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Nostalgie is hip op Facebook

Meest gelezen (maand)

  • Eeuwenoude zandwegen nog steeds bedreigd
  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Schoolerfgoed kan vaak rekenen op steun uit de buurt
  • Nostalgie is hip op Facebook
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Groot onderzoek naar de Limes, ook het publiek kan meedoen
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart
  • Bezoeker ontdekt onbekende Romeinse 'keizerskop' in Delftse collectie
  • Hendrick de Keyser verwerft Teylers Hofje in Haarlem

Meest gelezen (jaar)

  • Kasteel Neubourg, opnieuw beklopt en betast
  • In Drenthe en Overijssel stonden veel meer middeleeuwse kastelen dan gedacht
  • Verborgen kasteel Oud Haerlem blijkt 'enorm' te zijn
  • Wonen in een monumentaal pand? 4 tips
  • 'Al ingestort' rijksmonument in Heumen zonder toestemming gesloopt
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Beeldbank Amsterdam uitgebreid met 43.000 nieuwe foto's
  • Buurtbewoners komen in opstand tegen plannen Paleis Soestdijk
  • Interactieve kaart toont volledig middeleeuwse kastelenlandschap
  • Zonnepanelen op monumenten – hoe zit het nou?

Copyright © 2021 Erfgoedstem · Site door buro KREAS

Wij gebruiken cookies om onze website ter verbeteren. U kunt deze cookies uitzetten. Cookies Statement. Geen probleemGeen cookies