Stichting Oude Groninger Kerken wint European Heritage Award Europa Nostra Award 2021

De kerk in Garmerwolde. Foto: Ismaël Lotz.

De Europese Commissie en Europa Nostra hebben vanochtend de winnaars van de European Heritage Awards / Europa Nostra Awards bekendgemaakt, de EU-prijs voor cultureel erfgoed, gefinancierd door Creative Europe. Dit jaar gaat de prestigieuze prijs naar 24 projecten uit 18 Europese landen, waaronder naar het project Feest! In Oost en West / De Schoolkerk van de Stichting Oude Groninger Kerken.


De bekendmaking van de Award-winnaars 2021 was een online evenement, gepresenteerd door Mariya Gabriel (European Commissioner for Innovation, Research, Culture, Education and Youth) en Hermann Parzinger (Executive President of Europa Nostra). De winnaars werden geselecteerd door onafhankelijke jury’s, bestaande uit erfgoedexperts uit heel Europa, uit inzendingen van organisaties en individuen uit dertig Europese landen.


Project Feest! In Oost en West


De tentoonstelling Feest! In Oost en West, is onderdeel van het landelijke museale project ‘Weet wat je viert’, geïnitieerd door Museum Catharijneconvent Utrecht. Tien andere musea in Nederland en Suriname maakten hun eigen tentoonstelling rond het thema ‘feesten’. Stichting Oude Groninger Kerken koos voor de kerk in Garmerwolde. In de gewelfschilderingen zijn verbeeldingen van de feesten Kerst en Pasen te zien. In de toren is die historische laag nu aangevuld met een hedendaagse, interactieve tentoonstelling bereikbaar via een Escher-achtige trap. Bezoekers maken
onderweg naar boven en weer naar beneden kennis met acht Christelijke en Islamitische feesten, waarbij de achterliggende thematiek wordt belicht. Bovenin is een uitzichtpunt over het Groninger land. Het complex, waar ook het nieuwe ontvangstgebouw bij hoort, functioneert als een educatieve en toeristische plek, maar is ook nog steeds een ontmoetingsplek voor de dorpsbewoners.
Het project kreeg vorm door vanaf de eerste planvorming samen te werken in een interdisciplinair creatief team, waarin de Stichting Oude Groninger Kerken, architect MX13, designers Studio212Fahrenheit en een vertegenwoordiger van de Plaatselijke Commissie (vrijwilligers) uit Garmerwolde plaatshadden. De uitvoer werd verzorgd door verschillende Groningse bedrijven, in nauwe samenwerking met elkaar. Deze innovatieve manier van werken, heeft een spectaculair resultaat opgeleverd.

Interieur van de kerk in Garmerwolde. Foto: Peter de Kan.

“Het werk roept op tot verdraagzaamheid en leert de deelnemers hoe zij in een alledaagse omgeving kunnen samenleven met mensen met verschillende achtergronden. Dit zeer interactieve project, dat goed is opgezet door een interdisciplinair team, heeft tot vernieuwende resultaten geleid, die creativiteit stimuleren en erfgoed integreren in de maatschappij door het gebouw in gebruik te houden en het een nieuwe bestemming te geven”, aldus de jury.


Naast het feit dat ‘Feest! In Oost en West’ open is voor het publiek, is het ook een lesprogramma voor basisscholen (bovenbouw), met een groepsgesprek in de middeleeuwse kerk, een bezoek aan de tentoonstelling, educatieve spelletjes en aanvullend lesmateriaal voor in de klas. Dit materiaal is gericht op de onderliggende alledaagse thema’s van de feestdagen in kwestie, zodat kinderen zich er beter mee kunnen identificeren. De samenwerking met vijf scholenverenigingen vergroot de capaciteit van de tentoonstelling om interreligieus begrip – door middel van dialoog en spel – stevig te verankeren in het standaardcurriculum van deze scholen.


De jury is vol lof over deze op kinderen gerichte manier van het aanmoedigen van interculturele saamhorigheid: “Dit project toont hoe om te gaan met een veel voorkomend soort erfgoed, waarvan herbestemming niet altijd even voor de hand liggend is. Het maakt historische gebouwen weer onderdeel van het dagelijks leven en creëert een dialoog tussen dit erfgoed en hedendaagse, alledaagse onderwerpen. Het stimuleert een gedeeld cultureel begrip door op familie te focussen en op de feestelijke aspecten van het leven. Het is gericht op kinderen en moedigt ze aan zelf na te
denken en te handelen, wat de beste manier is om saamhorigheid te creëren.”
Bekijk de film over dit prachtige project:


Publieksprijs


Liefhebbers van erfgoed uit de hele wereld worden nu uitgenodigd om de winnaars te ontdekken en online te stemmen op hun top drie, om zo te beslissen wie dit jaar ook nog de Public Choice Award (publieksprijs) wint. Stemmen kan via deze link: https://vote.europanostra.org/
De winnaar van de Public Choice Award wordt bekendgemaakt tijdens de European Heritage Awards Ceremony in het najaar.

Interieur van de kerk in Garmerwolde. Foto: Studio 212 Fahrenheit.


Europese Erfgoedprijs / Europa Nostra Prijs
De Europese Erfgoedprijs / Europa Nostra Prijs is in 2002 door de Europese Commissie gelanceerd en wordt sindsdien door Europa Nostra georganiseerd, met financiële ondersteuning van het Creative Europe programma van de Europese Unie. De prijs richt zich op een uitmuntende benadering en beheer van erfgoed, moedigt internationale uitwisseling van kennis aan en verbindt belanghebbenden van erfgoed onderling. De prijs is een belangrijk instrument om het belang van het Europese culturele en natuurlijke erfgoed voor de Europese maatschappij, economie en het milieu te promoten.


Europa Nostra
Europa Nostra is de Europese stem van de burgers en NGO’s (non-gouvernementele organisaties) die zich inzetten voor het behoud en de bevordering van bekendheid voor het cultureel en natuurlijk erfgoed. Het is een pan-Europese federatie van NGO’s op het gebied van erfgoed, ondersteund door een breed netwerk van overheidsinstanties, particuliere ondernemingen en individuen en is verspreid over meer dan veertig landen. Opgericht in 1963, wordt de organisatie vandaag de dag erkend als het grootste en meest representatieve erfgoednetwerk van Europa. Europa Nostra voert campagne om de bedreigde monumenten, locaties en landschappen van Europa te redden. Europa Nostra draagt actief bij aan het maken en uitvoeren van erfgoed-gerelateerde Europese strategieën en beleidsmaatregelen, door de dialoog aan te gaan met Europese instellingen en door de coördinatie van de “European Heritage Alliance 3.3”. Europa Nostra was tevens één van de initiatiefnemers en een belangrijke partner van het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed 2018 en is mede één van de eerste officiële partners van het onlangs door de Europese Commissie gelanceerde New European Bauhaus initiatief.

Creative Europe
Creative Europe is het EU-subsidieprogramma van de Europese Commissie ter bevordering en ondersteuning van de internationale samenwerking in de culturele, creatieve en audiovisuele sector.
Met een budget van 1,64 miljard euro voor 2021-2027 ondersteunt Creative Europe organisaties op het gebied van cultureel erfgoed, podiumkunsten, beeldende kunst en vormgeving, literatuur, film, televisie, muziek en videogames, evenals tienduizenden kunstenaars en culturele en audiovisuele professionals.