Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
veel duurder uit dan verwacht. Uit onderzoek blijkt dat naast scheuren in de muren ook tien ramen scheuren bevatten. Volgens het kerkbestuur van de Protestantse gemeente Emmen is er bij de ramen duidelijk sprake van aardbevingsschade en gaat herstel ruim 30.000 euro kosten. De kerkgemeente kan een deel van de schade dekken uit het aardbevingsfonds. Voor het resterende bedrag moet en oplossing gezocht worden.
Het Groningse dorp Overschild moet deels tegen de vlakte. Huizen zijn zwaar beschadigd en onveilig door aardbevingen als gevolg van gaswinning. Maar de ruim 500 inwoners zijn gehecht aan hun dorp, met zijn karakteristieke huizen, kerken en molen. Ze willen hun dorp niet zonder slag of stoot plat laten walsen. Een groep inwoners benaderde Winy Maas, de architect van onder meer de Markthal. Een jaar lang dachten ze na over Overschild 2.0. Het dorp moet een voorbeeld worden voor andere kernen in het aardbevingsgebied. In deze video vertellen inwoners hoe ze hun toekomstige huis voor zich zien.
De Nicolaïkerk in Appingedam zit vol scheuren (zie video). Kerkrentmeester Garry Veldman weet het zeker: “De gaswinning is de oorzaak.” In 2013 kreeg de kerk voor het eerst te maken met bevingsschade. “Het herstel kostte toen 89.000 euro. De NAM heeft toen alles betaald.” Maar sinds 2016 veroorzaken nieuwe bevingen opnieuw schade. “Ze bieden nu 40.000 euro, maar daar gaan we niet mee akkoord.” Dat ‘ze’ slaat op twee partijen en dat maakt het ingewikkeld. “De oude schades vallen onder het Centrum Veilig Wonen. De nieuwe onder de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen.” Veldman besluit: “Dit wordt een rechtszaak.”
Het complete Noord-Groningse erfgoed is in gevaar door de aardbevingen. Als we niet oppassen, is er straks niks meer over van de identiteit van het gebied. Dat schrijft Miranda ten Wolde naar aanleiding van gesprekken met onder andere Gerda Steenhuis, docent communicatiewetenschappen aan de RUG. Is er een oplossing? “Ik geloof wel in versterken”, zegt Steenhuis. “Karakteristieke panden kun je behouden. Maar dat is echt maatwerk. Het kost heel veel geld en expertise. En we hebben nog maar weinig ervaring met monumenten bevingsbestendig maken. Eerlijk gezegd weet ik niet of we zo’n enorme operatie aankunnen.”
Vijftig kerken van de Stichting Oude Groninger Kerken hebben aardbevingsschade opgelopen. De stichting vindt schadeherstel noodzakelijk, maar vraagt ook om compensatie. De overheid en de NAM moeten iets extra’s doen voor de bevolking van de getroffen dorpen, vindt bouwkundige Jur Bekooy. “We willen doorgaan met het herbestemmen van ons historisch erfgoed, zodat een dorp of regio iets met de kerk kan doen. Kerken moeten een maatschappelijke functie krijgen. Dat komt de leefbaarheid, de sociale cohesie en de kwaliteit van het gebied ten goede. Monumentale kerkgebouwen zijn essentieel voor de identiteit van de dorpen en het omliggende gebied.”
De Vereniging Groninger Monument Eigenaren wil bij het herstel van de bevingsschade meer aandacht voor monumenten en beeldbepalende gebouwen die in handen zijn van particulieren. Na de beving bij Zeerijp van maandag heeft de vereniging een brief opgesteld aan de Tweede Kamer. “Wij zijn niet boos op de regering, maar heel teleurgesteld”, zegt secretaris Goos Gosling Slotegraaf. “Alles wordt vanuit economisch perspectief aangestuurd. We missen het perspectief van het behoud van cultureel erfgoed in Groningen. Het gaat niet alleen maar om geld en zelfs niet om veiligheid: het gaat om behoud. Met name karakteristieke en beeldbepalende panden worden nu bedreigd met sloop.”
Begin januari startte een omvangrijk restauratieproject in en rond de Fraeylemaborg in Slochteren. Door de aardbevingen van de afgelopen jaren moesten er op 350 plekken herstelwerkzaamheden worden verricht. Eind maart werd het project afgerond. Amper twee maanden nadat de borg werd opgeleverd moet er een nieuw plan worden opgesteld. Door de aardbeving van zaterdagmiddag van 2.6 op de schaal van Richter, is op zeven plekken in de Fraeylemaborg nieuwe aardbevingsschade vastgesteld. Hoe groot de schade precies is, wordt de komende weken bekend.
