De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

Amsterdams Erfgoed van de Week | De Vijzelstraat was óók 100 jaar geleden al een bouwput

• 30 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams Erfgoed van de Week | De Vijzelstraat was óók 100 jaar geleden al een bouwput

Deze week is de Vijzelstraat in Amsterdam weer in een bouwput veranderd. Groot herstel aan de bruggen kan niet langer worden uitgesteld. Een schrale troost? 100 jaar geleden was het veel erger. De Vijzelstraat moest als hoofdtoegangsweg verbreed worden voor het toenemende landverkeer. In 1916 en 1917 werden aan de westzijde van de straat percelen ontruimd en gesloopt, pas jaren later werden ze bebouwd. De oostkant van de Vijzelstraat herinnert nog aan de tijd voor de verbreding. Maar de westkant, met zijn grote bouwvolumes, bepaalt sinds ongeveer 100 jaar het karakter van de straat.

Amsterdams Erfgoed van de Week | RCO House wint Geurt Brinkgreve Bokaal

• 15 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams Erfgoed van de Week | RCO House wint Geurt Brinkgreve Bokaal

Gemeente Amsterdam kent jaarlijks de Geurt Brinkrgreve Bokaal toe aan de opdrachtgever van het beste herontwikkelings- of renovatieproject. Afgelopen donderdag won het RCO House. Architectenbureau Fritz zorgde voor de restauratie van een voormalige monumentale kunstschool uit 1908, ontworpen door Berlage. In opdracht van het Koninklijk Concertgebouworkest zijn de historische elementen hersteld. De lastigheid bij het project zat hem in het vervullen van de ruimtebehoefte. Ook werden er hoge eisen gesteld op het gebied van akoestiek en techniek – en natuurlijk door monumentenzorg. De ensemblezaal is erg goed geslaagd, deze is binnen de contouren, als ‘doos-in-doos’, gerealiseerd.

Amsterdams Erfgoed van de Week| De boeken van de stad

• 27 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams Erfgoed van de Week| De boeken van de stad

Deze week verschijnt Boeken voor de geleerde burgerij. De stadsbibliotheek van Amsterdam tot 1632. Deze studie van Jos Biemans handelt over de stadsboekerij in de Nieuwe Kerk, de vroegste voorloper van de huidige Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam (UvA). In 1632 verhuisde de bibliotheek naar de zolder van het Atheneum Illustre, de voorloper van de UvA. Dit pand werd te klein en in 1881 werd intrek genomen in de voormalige Handboogdoelen aan het Singel, nog altijd de hoofdlocatie van de UB. In 2022 komt een nieuwe UB in een voormalig ziekenhuisgebouw op het Binnnengasthuisterrein.

Amsterdams Erfgoed van de Week | Feest in De Burcht

• 205 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams Erfgoed van de Week | Feest in De Burcht

125 jaar geleden werd in Amsterdam de Algemene Nederlandse Diamantwerkersbond (ANDB) opgericht, de eerste vakvereniging ter wereld die een 40-urige werkweek afdwong. In 1900 bouwde Berlage een monumentaal vakbondsgebouw voor de ANDB. De arbeidsomstandigheden voor de diamantklovers waren slecht. In 1894 leidde een succesvolle staking tot de oprichting van de ANDB. Deze werd in korte tijd succesvol en het kreeg een eigen vakbondsgebouw. Vanwege het robuuste uiterlijk kreeg het vakbondsgebouw de bijnaam De Burcht. Berlage verwees met de vormen van zijn gebouw naar middeleeuwse Italiaanse stadhuizen, volgens hem symbolen voor zelfbestuur en maatschappelijke rechtvaardigheid.

Amsterdams Erfgoed van de Week | De Zuidas: altijd in ontwikkeling

• 12 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams Erfgoed van de Week | De Zuidas: altijd in ontwikkeling

Afgelopen week was het 20 jaar geleden dat de 1e paal werd geslagen van een markant gebouw op de Zuidas: het schoenvormige hoofdkantoor van de ING. Inmiddels is de Zuidas het centrum van de commerciële dienstverlening geworden. Op de plek van de Zuidas lag vroeger een geliefd wandelpad. Begin jaren 60 kwam de eerste bebouwing, waaronder het Academische Ziekenhuis en de RAI. Met de komst van de A10 Zuid en Station Amsterdam Zuid rond 1980 kreeg de Zuidas een goede verbinding met Schiphol en werd het gebied een aantrekkelijke locatie voor bedrijven.

Amsterdams Erfgoed van de Week | Historische gevelreclames weer als nieuw

• 23 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams Erfgoed van de Week | Historische gevelreclames weer als nieuw

Regelmatig worden er in Amsterdam oude gevelreclames en winkelpuien ontdekt én gerestaureerd. De Werkgroep Historische Gevelreclames heeft dit jaar al diverse reclames gerestaureerd. In 2005 werd een muurreclame in de Onze Lieve Vrouwesteeg onder verf ontdekt. Bij het Amsterdamse Stadsarchief werd een foto gevonden uit 1895 waarop de oorspronkelijke gevelreclame te zien is: Het 13e Depot van Wijnen Van Ferwerda & Tieman Is Alhier Gevestigd. Ferwerda & Tieman was een bedrijf dat wijnen importeerde en bottelde en flink reclame maakte in kranten. Dankzij de Bijzondere subsidieverordening Erfgoed Amsterdam kon deze gevelreclame gerestaureerd worden.

Amsterdams Erfgoed van de Week | 19e-eeuws stucwerk: plakwerk of vakwerk?

• 21 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams Erfgoed van de Week | 19e-eeuws stucwerk: plakwerk of vakwerk?

Dat 19e-eeuws stucwerk grotendeels uit geprefabriceerde onderdelen zou bestaan is slechts een misvatting die bestaat over deze onderbelichte periode binnen de geschiedenis van stucdecoratie. Een recent onderzoek door Monumenten en Archeologie van gemeente Amsterdam naar een collectie ontwerptekeningen van stucplafonds leidde tot herwaardering van 19e-eeuws stucwerk. Door middel van ontwerptekeningen van de stukadoorsfirma Martens en Steuven werden nog onbekende stucdecoraties in Amsterdamse grachtenpanden gevonden. Deze bleken wél met de hand vervaardigd door een stukadoor met creatieve geest.

Amsterdams Erfgoed van de Week | 130 jaar Centraal Station

• 28 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams Erfgoed van de Week | 130 jaar Centraal Station

Op 15 oktober 1889 werd het Centraal Station van Amsterdam geopend. Architect P.J.H. Cuypers kreeg de opdracht een prestigieus gebouw te ontwerpen dat als visitekaartje voor de stad, als een moderne ‘stadspoort’, moest fungeren. Het bijzondere aan het ontwerp van Cuypers waren de hoger gelegen perrons, dat was destijds een noviteit in Nederland. Mede dankzij deze verhoging zijn de wachtkamers en de ‘restauratie’ van het station opmerkelijk goed geconserveerd. Nieuwe reizigerstunnels konden namelijk eronder worden aangelegd. 2 wachtkamers zijn nog in gebruik als restaurant en vervullen zodoende dezelfde functie die Cuypers voor ogen had.

Amsterdams erfgoed van de Week | Puzzelen met het verleden

• 5 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams erfgoed van de Week | Puzzelen met het verleden

Afgelopen zondag hield afdeling Archeologie van gemeente Amsterdam, in het kader van de Nationale Archeologiedagen, open huis in hun nieuwe werkplaats. Bezoekers konden met de archeologische vondsten puzzelen en van archeologen het verhaal achter de scherven horen. De vondsten kwamen van een onlangs uitgevoerde opgraving van het voormalige ‘Verbandhuys’, een 17e eeuwse chirurgische kliniek op het Binnengasthuisterrein. Het archeologisch onderzoek wees uit dat het Verbandhuys in ruim 250 jaar verschillende malen intensief is verbouwd. Ook zijn er tussen het ziekenhuisafval een enorme hoeveelheid tabakspijpen gevonden, wat erg opmerkelijk is.

Amsterdams erfgoed van de Week | Theatrum Anatomicum

• 19 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams erfgoed van de Week | Theatrum Anatomicum

In de Waag op de Nieuwmarkt bevindt zich het Theatrum Anatomicum. In deze achthoekige torenzaal, gebouwd in 1690, werden in het verleden tot lering en vermaak lijken ontleed. Op het afsluitende koepelgewelf en de houten balustrade van de torenzaal werden gefaseerd familiewapens van overlieden van het gildebestuur geschilderd. Deze wapenschilderingen zijn afgelopen zomer onder leiding van Karin van der Lem schoongemaakt en terughouden gerestaureerd. Tijdens de werkzaamheden is onder andere een nog niet eerder opgemerkt signatuur van de schilder M. Hoffmann aangetroffen.

Amsterdams erfgoed van de Week | Van oudebesjeshuis tot duurzaam museum

• 14 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams erfgoed van de Week | Van oudebesjeshuis tot duurzaam museum

Dit jaar bestaat de Hermitage Amsterdam 10 jaar. In de voormalige Amstelhof, een 17e eeuws verzorgingstehuis voor ‘oude besjes’, werd in 2009 een dependance van de Hermitage St. Petersburg geopend. Om de Russische kunstschatten goed te kunnen bewaren is klimaatbeheersing noodzakelijk. Dit verbruikt veel energie. Om het museum te verduurzamen zijn er in samenspraak met Monumenten en Archeologie zonnepanelen op het dak geplaatst. Daarnaast deelt het museum warmte- en koude overschotten met de nabij gelegen Hortus Botanicus.

Amsterdams erfgoed van de week ‘Het Paleis voor Volksvlijt: ijzeren ambitie in feestverpakking’

• 40 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams erfgoed van de week 'Het Paleis voor Volksvlijt: ijzeren ambitie in feestverpakking'

In 1864 werd in Amsterdam het Paleis voor Volksvlijt gebouwd. Het idee voor het paleis kwam van armenarts Samuel Sarphati, die zich inzette voor de armen in de stad. Geïnspireerd op Crystal Palace, een enorme tentoonstellingshal in Londen, liet Sarphati samen met de Vereeniging voor Volksvlijt het paleis bouwen. In de tentoonstellingsruimte van dit arbeiderspaleis werden de nieuwste producten van de Nederlandse industrie tentoongesteld. In 1929 brandde het paleis af, op dezelfde plek staat nu het gebouw van de Nederlandse Bank. Deze week verscheen een nieuw boek over het paleis: ‘IJzeren ambitie’ van Gabri van Tussenbroek.

Meest gelezen (week)

Meest gelezen (maand)

Meest gelezen (jaar)