Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Op het tracé van de nog aan te leggen rondweg bij Voorthuizen zijn resten uit de steentijd gevonden, waaronder honderden vuursteentjes. Archeoloog Mira Pieters toont één van de gevonden vuursteentjes: “Hele kleine stukjes vuursteen die aan beide kanten heel scherp zijn gemaakt en die bijvoorbeeld werden bevestigd aan een pijl. Zo konden ze dieren doodschieten.”
“De IJsselkogge is de grootste kogge die ooit is opgegraven.” Het is één van de conclusies die maritiem archeoloog Wouter Waldus trekt in het boek waarin hij het project van de opgraving en lichting van het 15e-eeuwse schip uit de IJssel bij Kampen uitvoerig beschrijft. Voor Waldus komt het project nu ten einde. “Ik ben erg blij dat het af is. Ik heb enorm genoten van dit project. Zo’n schip opgraven is denk ik wel het mooiste wat je kunt doen als maritiem archeoloog.”
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft in oktober onderzoek gedaan naar een bijzondere vondst in het dal van de Brabantse Aa. Twee broers hebben daar in 2017 met de metaaldetector een concentratie van Romeinse munten gevonden. Het doel van het onderzoek is om er achter te komen hoe en waarom de munten daar terecht zijn gekomen. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met waterschap Aa en Maas en de vinders van de munten.
Archeologen hebben zeven graftombes uit de tijd van de farao’s ontdekt in het piramidecomplex van de necropolis Saqqara in Egypte. In de tombes zijn onder meer ruim 200 mummies van katten en mummies van mestkevers gevonden (zie video en foto’s). Drie graven dateren uit de tijd van het Nieuwe Rijk, van 1550 tot 1069 voor Christus. De vier andere graven dateren uit de tijd van het Oude Rijk, van 2686 tot 2181 voor het begin van onze jaartelling. Deskundigen noemen de vondst van de mummies van mestkevers, die door de oude Egyptenaren werden vereerd als een symbool van wedergeboorte, uniek.
In Doetinchem zijn resten van een oude stadsmuur ontdekt. De graafwerkzaamheden aan de Terborgseweg zijn uitgevoerd naar aanleiding van archeologisch onderzoek. Het stuk stadsmuur is waarschijnlijk onderdeel van één van de vier poorten die de stad vroeger verdedigden. Wethouder Maureen Sluiter van Cultuurhistorie is enthousiast over de vondst. Zij noemt het stuk stadsmuur een “historische parel” die een stuk oud-Doetinchem laat zien. “We werken er daarom graag aan mee om te kijken wat er nodig is om het stuk stadsmuur zichtbaar te laten blijven voor ons en de vele generaties die volgen.”
Onder het ‘s-Gravenhofplein in Hulst hebben archeologen resten gevonden van een klooster uit de late middeleeuwen. Het betreft de fundering van het klooster en aardewerken gebruiksvoorwerpen (zie foto’s). Een echte verrassing is de archeologische vondst niet. Het is bekend dat op het ‘s-Gravenhofplein een klooster en kloosterkerk van de Minderbroeders (of Franciscanen) hebben gestaan. Een overgebleven deel van de kloostermuur is aan de Minderbroedersstraat te zien. Deze week wordt gegraven naar resten van de kloosterkerk.
Een duikteam heeft in de buurt van Texel het wrak ontdekt van een tweemaster die op 15 december 1877 verging tijdens een noordwesterstorm. Het schip, de SS Nordlyset, was destijds als vrachtschip met een lading graan onderweg van Riga naar Antwerpen. Duikers van Northseadivers hebben het schip nu gelokaliseerd bij de Noorderhaaks, ook wel bekend als de Razende Bol, een zandplaat tussen Den Helder en Texel. De rederij waarvoor de SS Nordlyset voer, bestaat nog steeds. Volgens de duikers heeft de rederij enthousiast gereageerd op de vondst.
Archeologen hebben op de bodem van de Zwarte Zee het oudste volledige scheepswrak ter wereld gevonden. Het Griekse schip ligt vermoedelijk al ruim 2400 jaar op de bodem. Het schip is 23 meter lang en ligt op ruim 2 kilometer diepte, ongeveer 75 kilometer uit de kust van Bulgarije. Het gebrek aan zuurstof op die diepte heeft er voor gezorgd dat de mast, roeren en roeizakken van het schip bewaard zijn gebleven. Professor Jon Adams van het Black Sea Archaeology Project had nooit gedacht dat zo’n vondst mogelijk zou zijn. “Het verandert ons begrip van scheepsbouw en scheepvaart in de antieke wereld.”
Als je niet beter zou weten, zou je denken aan doorschijnend kunststof. Hup, bij het plastic. Maar het blauwe, doorzichtige materiaal is La Tène-glas, een fragment van een armband uit de ijzertijd. Naar schatting 2200 jaar oud, nog in de tijd voordat de Romeinen naar het rivierengebied kwamen. “Vrij zeldzaam voor deze streek, dit stuk vijfribbige armband”, zegt archeoloog Jan Renswoude over de vondst die is gedaan in de bodem van Velddriel. Het onderzoek wordt uitgevoerd door VUhbs, het archeologisch bedrijf van de Vrije Universiteit Amsterdam. De opdrachtgever wil 22 hectare appels op het terrein zetten.
Bij archeologisch onderzoek in Leidsche Rijn in Utrecht is een Romeinse brug ontdekt. De brug was onderdeel van de doorgaande weg op de zuidoever van de Rijn, waar vanaf 40 n. Chr. een reeks forten de grens van het Romeinse rijk (limes) bewaakte. Het gaat om een zogenaamde ‘paaljukbrug’, gedragen door een rooster van 4 bij 4 eikenhouten pijlers. Opvallends is het gebruik van basaltbrokken uit de buurt van Bonn. Het materiaalgebruik wijst erop dat de brug kan zijn gebouwd tijdens een van de grote bouwcampagnes langs de limes in het jaar 100 of 125.
Bij werkzaamheden in Vlaardingen is de oudste wan van Nederland ontdekt. De platte mand, die gebruikt werd om het kaf van het koren te scheiden, komt uit het jaar 300 voor Christus. De wan is aangetroffen in een gebied waar in de ijzertijd mensen op het veen woonden. “Tot voor kort dacht men dat het veen te nat was voor akkerbouw en dat boeren toen alleen konden leven van veeteelt”, aldus het Museum Vlaardingen. “De vondst van de wan toont aan dat deze boeren ook graan hebben verbouwd.”
Bij opgravingen bij Nemea op de Peloponnesos hebben archeologen een intacte tombe uit het vroege Myceense tijdperk (1650-1400 v.C.) blootgelegd. Volgens het Griekse ministerie van Cultuur is het graf een van de grootste die in deze regio werd gevonden. De tombe werd ontdekt op een Myceense begraafplaats. Het graf onderscheidt zich door een korte maar zeer brede weg, een wijde opening en een ronde koepelvormige ruimte die op sommige plekken 6 meter hoog is. Op de vloer van de tombe bevonden zich 4 kuilen die waren bedekt met grote stenen platen – een element dat volgens het ministerie verwijst naar vroege Myceense graven.
