Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Na twee vondsten vorig jaar, is eind juli bij de bouw van een nieuwe terminal op de Maasvlakte een derde scheepswrak gevonden. De houten resten worden nu onderzocht door het Bureau Oudheidkundig Onderzoek Rotterdam (BOOR).
Medewerkers van de gemeente Groningen hebben tijdens rioolwerkzaamheden in de wijk Kostverloren in Groningen twee waterputten gevonden. De putten komen mogelijk uit de tiende tot twaalfde eeuw. Eén van de putten bestaat uit een 2,25 meter lange ingegraven wijnton. De vondst werpt een nieuw licht op de bewonersgeschiedenis van Groningen.
Bij archeologisch onderzoek in het stadsdeel Schuytgraaf in Arnhem zijn een eeuwenoude kinderring en armband gevonden (zie foto’s). De kinderring dateert waarschijnlijk uit de tweede eeuw na Christus, vertelt archeoloog Leo Smole. De armband dateert uit de late ijzertijd of het begin van de romeinse tijd en is bijzonder. “Ik heb zelf niet eerder zo’n sieraad gezien.”
Bij park Lepelenburg in het centrum van Utrecht zijn resten van een middeleeuwse stadsmuur gevonden. Het gaat om een tufstenen muur die vanaf het jaar 1122 werd gebouwd. De vondst is bijzonder, omdat de meeste tufstenen bouwwerken uit die tijd in de eeuwen die volgden zijn gesloopt. “Het is een cadeautje waar we heel blij mee zijn”, zegt gemeentearcheoloog Annette Bakker.
In de buurt van Born in Limburg heeft William Posthouwer met zijn metaaldetector een meer dan duizend jaar oude munt gevonden (zie foto). Het gaat om een zogenoemde sceatta-munt. ‘Sceatta’ is een oud Germaans woord voor ‘schat’. De middeleeuwse munt is erg bijzonder voor Limburg, vertelt specialist Paul Beliën. “Deze sceatta is van het continentaal runen-type en is geslagen rond 700 na Christus.” De munt werd vooral gebruikt door de Friezen. “Vandaar dat de munt zelden wordt aangetroffen in Limburg.”
Een 18 centimeter lange slijp- en wetsteen uit vermoedelijk de achtste of negende eeuw is gevonden bij rioleringswerkzaamheden op de terp van Ee. Volgens archeoloog André Pleszynski gaat het om een vrij zeldzame en museumwaardige vondst. In het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden ligt een vergelijkbare steen uit Dorestad, maar de steen uit Ee is groter.
Bij archeologische opgravingen bij het Zuid-Hollandse Valkenburg is een unieke Romeinse inscriptie gevonden. De tekst staat op één van de palen van een oude Romeinse weg, langs de huidige N206. De tekst luidt ‘COH II CR’, de afkorting van Cohors II Civium Romanorum, en dateert uit het jaar 125 na Christus. De opgravingen zijn onderdeel van het archeologische onderzoek naar de limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk.
Liefdadigheidsorganisatie Waterloo Uncovered heeft bij de Belgische plaats Mont-Saint-Jean, ten zuiden van Waterloo, menselijke beenderen gevonden. Een bijzondere vondst: hoewel bij de Slag bij Waterloo (1815) tienduizenden slachtoffers vielen, werd de laatste jaren maar één volledig skelet gevonden. Het gaat vermoedelijk om geamputeerde benen: op één been zijn zaagsporen zichtbaar. De boerderij waar de beenderen werden gevonden lijkt een plek te zijn geweest waar gewonden werden verzorgd en geamputeerde ledematen werden begraven. Waterloo Uncovered werd in 2015 opgericht door twee Britse Afghanistan-veteranen met een posttraumatisch stresssyndroom.
De gemeente Cuijk heeft onlangs aangegeven in haar gemeentelijk archeologiebeleid alleen nog maar aandacht te willen besteden aan haar Romeinse verleden. Belangrijkste redenen die Cuijk aangeeft: de kosten van alles opgraven en alles (wetenschappelijk) laten uitwerken zijn te hoog en daarbij wil Cuijk zich graag afficheren als ‘Romeins’. In kwesties zoals deze spelen ‘feit of fictie’ ‘juridisch mogelijk of onmogelijk’ en ‘wenselijk of niet wenselijk’ altijd een grote rol. Bovendien hebben archeologen, het Rijk, de provincie en de gemeente (en hun adviseur) zo ook hun eigen belangen. Hieronder een duiding.
Tijdens archeologisch onderzoek in Oosterend op Texel zijn de zeldzame resten van een zodenhuis ontdekt, een typisch middeleeuws huis. Aanvullend onderzoek moet uitwijzen of het om een woonhuis, schuur of hutkom gaat. Het is al wel duidelijk dat de resten uit de twaalfde of dertiende eeuw komen. Verder zijn de overblijfselen van een middeleeuwse waterput gevonden. Onder de waterput was een overstromingslaag met verspoelde grond aanwezig. Dit wijst erop dat de bewoners last van zeewater hadden.
Twee bekkenhelften van een mammoet zijn vorige week gevonden bij baggerwerkzaamheden in de IJssel bij Doesburg. Het gaat om botten van een volwassen dier dat 40.000 tot 100.000 jaar geleden moet hebben geleefd. De botten zijn beschadigd maar desondanks goed herkenbaar. Dat er botten van een mammoet worden gevonden is op zich niet bijzonder, zegt Gerard Mangus, directeur van natuurmuseum De Bastei in Nijmegen. “Heel Gelderland is een mammoetenkerkhof. Botten op zichzelf zijn niet bijzonder. Wij hebben zelf een grote collectie. Daarentegen is een compleet bekken dat wel.”
Begin 2018 is de gemeente Amsterdam gestart met het project De Entree: de herinrichting van het Stationsgebied tussen de Schreierstoren en de Westertoegang en tussen Centraal Station en Damrak. Voor deze herinrichting vonden onder meer ontgravingen plaats voor een aantal nieuwe boomvakken en de vervanging van kabels en leidingen. Daarbij kwamen restanten van een oude kademuur aan het licht die tot in de 19e eeuw de grens tussen de stad en het IJ markeerde: de Texelse Kade was weer even zichtbaar! Archeologen en bouwhistorici van Monumenten en Archeologie zijn ingeschakeld om deze muurresten te documenteren.
