Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Als bewoner van de Graafsewijk fietst Patrick Lijdsman al tientallen jaren over een van de vier bruggen van de Zuidwillemsvaart die ons van de binnenstad scheidt. Nu de binnenvaart er verbannen is, is het er een saaie bedoening geworden. Hij geeft toe dat hij niet meer om hoeft te fietsen als de sluis open gaat, of een van de bruggen de directe doorgang blokkeert. Maar het dagelijkse zen-moment is niet meer.
Studenten van verschillende opleidingen van het Deltion College gaan een duurzame invulling geven aan vijf leegstaande brugwachtershuisjes in Zwolle. Het project ‘Waar wacht je op?!’, waarin werd geëxperimenteerd met nieuwe invullingen voor de karakteristieke gebouwen, krijgt zo een vervolg. De initiatiefnemers van het project ‘Waar wacht je op?!’, Anne Marth Kuilder en Gooitske Zijlstra, staken in juni 2015 de koppen bij elkaar. In twee jaar tijd zijn meer dan dertig initiatieven van Zwollenaren uitgevoerd in de brugwachtershuisjes: van een datingproject tot een horecaproject en van een winkeltje met gedichten tot een huisje voor een troostdichter.
Het kan niet anders: in een waterrijk land wemelt het van de brugwachtershuisjes. In totaal 270, volgens een schatting uit 2011. Even onvermijdelijk: door de digitale revolutie raken steeds meer daarvan hun functie kwijt. Wat moet je met steeds meer leegstaande brugwachtershuisjes? De website brugwachtershuisjes.nl leert je dat er creatief met de huisjes wordt omgegaan. Zo zijn er huisjes herbestemd tot openbaar toilet, meditatiekapel, expositieruimte en ijssalon. Toch is het niet makkelijk om de brugwachtershuisjes te herbestemmen, omdat ze niet zijn gebouwd op de functies die creatievelingen bedenken. (Dit artikel bevindt zich achter een betaalmuur en is te lezen met een abonnement op het Nederlands Dagblad of Blendle.)
In Amsterdam-West is de verbouwing van het brugwachtershuisje bij de Beltbrug aan het begin van de Jan van Galenstraat begonnen. In de stad moeten in totaal 28 brugwachtershuisjes worden omgevormd tot hotelkamers. Dit gebeurt in opdracht van het Lloyd Hotel. De plannen stuitten op weerstand. Initiatiefnemers van een petitie willen dat de huisjes behouden blijven voor de Amsterdammer en vinden dat de huisjes beter kunnen worden omgevormd tot woonruimte, schrijvershuisje, atelier, huis van de buurt, muziekstudio, galerie, winkel, studieruimte, kantoor of meditatieplek. De petitie werd door 6700 personen ondertekend. Toch gaan de plannen door.
Als brugwachter in dienst van de gemeente Amsterdam heb ik tijdens mijn diensten zowel overdag als ’s nachts vele uren in brugwachtershuisjes mogen doorbrengen. Ook ik ben van mening dat de huisjes voor de Amsterdammers behouden moeten blijven. Van alles dat er met de leegstaande brugwachtershuisjes kan worden gedaan, is ze ombouwen tot hotelkamers een gemiste kans. Er zijn heel veel verschillende (buurt-) functies denkbaar en mogelijk, van repetitieruimten voor muzikanten, schrijvershuisjes voor schrijvers, rustige studeerplekken voor promovendi, tot flexwerkplekken voor ambtenaren.
28 Amsterdamse brugwachtershuisjes dreigen het onrustige platform van een superdeluxe hotelkamertje te worden. In 2009 werden Amsterdammers nog via een prijsvraag uitgenodigd mee te denken over herbestemming, maar omdat een hotelondernemer daarvoor al met een idee kwam voor alle huisjes, stemde de gemeenteraad in 2012 in met het verlaten van deze open aanpak. Met een petitie met 7000 ondertekenaars is het bestuur van Amsterdam gevraagd om het proces van de herbestemming te heroverwegen, maar het is al duidelijk dat het college kiest om die ene ondernemer ter wille te zijn, en niet de Amsterdammer.
De petitie tegen de herbestemming voor de 28 Amsterdamse brugwachtershuisjes tot hotelkamers is door ruim 4800 mensen ondertekend. Woensdag wordt hij tijdens de raadsvergadering aangeboden aan wethouder Kajsa Ollongren. Al sinds 2012 zijn er plannen om de huisjes om te bouwen tot hotelkamers die het Lloyd Hotel mag exploiteren, maar niet iedereen is het daar mee eens.
In een online petitie spreken SP-gemeenteraadslid Tiers Bakker en de bewonersvereniging Ikbenamsterdam hun zorgen uit over het plan om brugwachtershuisjes te verbouwen tot kleine hotelkamers. Ze menen onder andere dat ‘de Amsterdammer’ geen rol speelt bij de herbestemming van de brugwachtershuisjes. Ook zou de gemeenschapsfunctie van de wachtershuisjes verdwijnen en strookt het niet met de hotelstop van de gemeente.
In navolging van Rotterdam, Schiedam en Vlaardingen maakte de Stichting Brugwachtershuisjes in opdracht van de Provincie Zuid-Holland informatievensters op brughuisjes in Delft. De panelen moeten de schijnwerpers op de bijzondere gebouwtjes zetten en bovendien prijkt er een dichtregel op de huisjes. Het herbestemmen van brugwachtershuisjes heeft veel voeten in de aarde, waarbij de aandacht die wordt gegenereerd als eerste aanzet kan dienen. Het project is een voortzetting van een eerder initiatief dat
De Stichting Brugwachtershuisjes zet deze maand acht van de kenmerkende gebouwtjes in onder meer Rotterdam, Schiedam en Vlaardingen in de schijnwerpers om voorbijgangers enthousiast te maken en te laten nadenken over een eventuele nieuwe bestemming. Informatiepanelen moeten de geschiedenis laten zien van de trekvaart in Zuid-Holland. Het eerste informatievenster werd woensdagochtend onthuld bij de Achterhaven in Rotterdam-Delfshaven. Andere huisjes in de regio Rijnmond staan bij de Kortedijk in Vlaardingen en de Ooievaarsbrug in Schiedam.
Vijf in onbruik geraakte brugwachtershuisjes in Zwolle wachten op een nieuwe invulling. Een open ideeën oproep uitkomst bieden. Er wordt gezocht naar plannen waarmee de huisjes een sociale functie als ontmoetingsplekken in de openbare ruimte krijgen. De prijsvraag staat open voor makers, vertellers, performers, kunstenaars of (creatieve) ondenemers die op 1 oktober hun idee kunnen pitchen.
In 2012 is begonnen aan de uitwerking van een project om 28 in onbruik geraakte brughuisjes in Amsterdam te verbouwen tot hotelsuites. Vanwege de invoering van bediening op afstand dreigden de gebouwtjes buiten gebruik te raken. Ondanks dat er met het Lloyd Hotel een geïnteresseerde partij was gevonden en dat er doormiddel van tentoonstellingen veel aandacht aan het project is besteed, is er sindsdien nog niet veel van terecht gekomen.
