Ook rijksmonumenten buiten de tien officiële aardbevingsgemeenten moeten in aanmerking komen voor de speciale subsidieregeling van 15 miljoen euro voor Groningen. De Kamerfracties van PvdA, SP en GL hebben aangekondigd een motie in te dienen tijdens het eerstkomende debat over de gaswinning in Groningen. De drie oppositiepartijen vinden de regeling te beperkt en hebben eerder al Kamervragen gesteld. Minister Van Engelshoven heeft geantwoord niet van plan te zijn de regeling aan te passen. “Bij de tien aangewezen gemeenten is de urgentie en prioriteit het grootst.” PvdA, SP en GL leggen zich daar niet bij neer.
Middeleeuws steegje in Groningen geeft geheimen prijs
Het duurt nog even, want eerst moet de bouw van het Groninger Forum voltooid zijn. Maar de bedoeling is dat het smalle middeleeuwse steegje tussen de Poelestraat en de Nieuwe Markt in Groningen daarna weer opengaat voor het publiek (zie video). Taco Tel, bouwhistoricus van de gemeente Groningen, kan bijna niet wachten tot het steegje weer opengaat. “Dit hoort ook bij een Middeleeuwse stad: steegjes. De neiging is altijd om ze af te sluiten, maar ik ben heel blij dat er ook weer eens eentje opengaat. Zodat iedereen op die manier de Middeleeuwen weer kan beleven.”
Het Groninger Landschap zoekt molenaars om molens draaiende te houden
In Groningen zijn nog ruim 80 draaiende historische molens. Dat is een fractie van de 1000 molens die ooit in de provincie stonden. Het Groninger Landschap is eigenaar van zo’n 20 procent van de Groninger molens. Om de Groninger molens in stand te kunnen houden moeten ze draaien. En om dat te kunnen bewerkstelligen zijn vrijwillige molenaars onmisbaar. Belangstellenden kunnen een cursus volgen en op één van de Groninger molens aan de slag. Aanmelden kan bij vrijwilligerscoördinator Siemie Zandvliet (06–23846656).
In Groningen is een stukje stad uit de dertiende eeuw gevonden
Hoe zag de stad Groningen er in de dertiende eeuw uit? De archieven bieden geen uitkomst, maar door de ontdekking van een fundering uit de dertiende eeuw in de Herestraat is de puzzel weer een stukje rijker. “Uit de dertiende eeuw!” zegt bouwhistoricus Taco Tel van de gemeente Groningen. “De oudste sporen van stenen huizen stammen uit die tijd. De verstening kwam toen op gang, maar we weten nog helemaal niet hoeveel steenhuizen er destijds stonden. Archiefbronnen vertellen dit niet en ook de oudste kaarten zijn te jong voor dit onderzoek.”
Het is tijd voor de ‘wederopbouw’ van het aardbevingsgebied
De ‘wederopbouw’ van de Groningse aardbevingsdorpen moet groot worden aangepakt. Deskundigen staat een model voor ogen waarmee het Duitse Ruhrgebied nieuw leven is ingeblazen. Dat blijkt uit de toelichting van de branchevereniging van architectenbureaus BNA op een donderdag gepubliceerd ‘witboek’ voor de regio. De BNA bepleit dat in een gebied waar 60 tot 80 procent van woningen en gebouwen op de slooplijst kan belanden een samenhangend plan nodig is, gericht op veiligheid, leefbaarheid en kwaliteit. Volgens BNA-directeur Fred Schoorl is het een kans om ook de unieke identiteit en het erfgoed van Groningen te koppelen aan de opgave.
Tuin bij villa van Johan Huizinga in Groningen ernstig bedreigd
De tuin bij villa Klein Toornvliet aan de Verlengde Hereweg in Groningen wordt ernstig bedreigd door de bouwplannen van de huidige eigenaar, een noordelijke zorginstelling. De villa is in 1905 gebouwd naar ontwerp van P.M.A. Huurman. Haar beroemdste bewoner was historicus Johan Huizinga. Het rijksmonument heeft een “opmerkelijk aangelegde siertuin in Engelse landschapsstijl”. De plannen voor de bouw van acht zorgappartementen aan de lange zijde van de tuin tasten het karakter van de tuin en het beschermd stadsgezicht ernstig aan. Heemschut Groningen en de Nederlandse Tuinen Stichting trekken samen op om de plannen van tafel te krijgen.
Inwoners Delftzijl betrokken bij opstellen erfgoedlijst
Ruim twintig belangstellende inwoners schoven aan tafel bij historici, leden van historische verenigingen, Stichting Cultureel Erfgoed gemeente Delfzijl en deskundigen van Libau en de gemeente. De werkgroepen stellen samen met de gemeente en Libau een concept-erfgoedlijst op. „Door alle deskundigheid te bundelen krijgen we een heel goed beeld van ons erfgoed,”
Oorspronkelijke plattegrond A-kerk in Groningen moet weer zichtbaar
Eind december werd de nieuwe erfgoednota aangenomen door de gemeenteraad van Groningen. Voorafgaand aan die nota inventariseerde de stad de honderden monumenten, met behulp van Stadjers. De Martinitoren is het meest gewaardeerd in de stad, maar de A-kerk is een goede tweede. “Wat de meeste mensen niet weten is dat de toren van de kerk vroeger meer in het midden stond, voor de toren stond vroeger nog een travee. Dat zou op een of andere manier weer zichtbaar moeten worden”, aldus wethouder Roeland van der Schaaf (zie video).
Groninger Landschap krijgt opnieuw monumentale boerderij in bezit
Een boerderij met de status van rijksmonument aan de Hamdijk in Bad Nieuweschans is in het bezit gekomen van Groninger Landschap. De eigenaar schonk de boerderij aan de stichting, die zich inspant voor behoud van Groninger erfgoed. Zo nam Groninger Landschap eerder dit jaar drie rijksmonumenten in het aardbevingsgebied over van de NAM. Dat ging om Plaats Melkema in Huizinge, De Haver in Onderdendam en de Occo Reintiesheert in Stedum.
Erfgoeddeskundige: gekraakte boerderij bij Middelstum kan worden gered
De NAM-boerderij bij Middelstum die dorpsbewoners als laatste reddingspoging hebben gekraakt, kan prima worden opgeknapt. Dat is de inschatting van Theo Elsing, die als erfgoeddeskundige betrokken was bij het herstellen van schade bij twee Groninger rijksmonumenten, De Haver in Onderdendam en Occo Reintiesheert in Stedum. Toegegeven, Elsing heeft geen uitgebreid onderzoek naar het pand in Middelstum gedaan, hij baseert zijn oordeel op wat hij kan zien. Stellig is hij echter wel. “Als een pand niet in de stutten staat, dan is er nog van alles mogelijk.” Het gaat om geld, aldus Elsing, niet om technische onmogelijkheden.
Hoe de stad Groningen haar monumentale hofjes wil redden
Om te voorkomen dat de kenmerkende hofjes in de stad Groningen worden verwaarloosd, wil de gemeente een aantal van die hofjes onderbrengen in het Groninger Monumentenfonds. Het gaat om hofjes die nu nog in handen zijn van woningcorporaties. Door de hofjes onder te brengen in het fonds denkt wethouder Roeland van der Schaaf grip te krijgen op de toekomst van de hofjes. “Volgens het rijk heeft de corporatie geen rol als monumentenbeheerder. Daarom vinden we het goed dat het fonds die rol overneemt. Daarmee zorgen we ervoor dat de monumentale waarde in stand blijft.”
Architect Albert Wiersema, de Berlage van Groningen
In en rond het Noord-Groningse Bedum staat een aantal rijksmonumenten uit de vorige eeuw. Het gaat om huizen en kerken van architect Albert Wiersema. Van het oeuvre van de Groninger verscheen een overzichtswerk. Wiersema (1895-1966) liet zich inspireren door de baksteenarchitectuur van de Amsterdamse School in de lijn van dH. P. Berlage. Wiersema vertaalde die stijl wel naar een “Groningse variant: ingetogen en zakelijk met een arsenaal aan details om expressie in het ontwerp tot uitdrukking te brengen”, zo schrijft Bertus Fennema in het fotorijke en toegankelijke boek ‘Albert Wierseman, architect te Bedum. Gedegen en creatief’.