Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
In 2015 zakte er plotseling een stuk straat weg in het kleine steegje Glop in de binnenstad van Hoorn. Er kwamen spullen die mensen in de loop der tijd hadden weggegooid tevoorschijn, als puzzelstukjes van de levens die hier eeuwenlang geleefd werden. Kinderboek ‘Glop’ gaat over de geschiedenis van alledag. Elke dag, iedere straat en ieder huis heeft wel een verhaal. Wanneer je weet waar je moet zoeken, kun je dat verhaal stukje bij beetje ontrafelen. Ga je mee op zoek?
Bij opgravingen op het Kerkplein in Hoorn zijn tientallen vijftiende eeuwse skeletten gevonden. “Dit zijn prachtige vondsten. Dit is de bakermat van Hoorn en één van de oudste fases”, aldus Bart ter Steege van archeologie West-Friesland. Vorige week werd er op de plek waar straks een drie meter diepe waterput moet komen voor de aanleg van een fontein, al een bottemuur gevonden. Wat de vondst van deze week bijzonder maakt, is dat er vooral skeletten van jong volwassenen gevonden zijn.
Bij een opgraving op het Kerkplein in Hoorn is een zeldzame ‘knekelmuur’ gevonden. Het is de eerste keer in Nederland dat dit ‘begrafenisritueel’ wordt ontdekt. “Er liggen zeker zo’n 40 tot 50 personen hier herbegraven”, aldus Michiel Bartels van Archeologie West-Friesland. Het is nog onbekend hoe oud de knekelmuur is en wat deze precies betekent. “We zijn in contact met collega’s uit Gent waar eerder een knekelmuur is gevonden. Het zou samenhangen met een ritueel uit het Christendom waarbij de botten zijn herbegraven nadat het lijk verteerd is en de geest het lichaam verlaten zou hebben.”
Bij een opgraving aan de Nieuwendam in Hoorn zijn bijzondere archeologische vondsten gedaan die belangrijke gegevens voor de middeleeuwse geschiedenis van de stad opleveren. Onder de funderingen van reeds gesloopte 17e eeuwse koopmanshuizen zijn onder andere kleivloeren, gebruiksvoorwerpen en haardplaatsen van 15e eeuwse huizen gevonden.
In reactie op het opiniestuk ‘De Wikipedisering van het erfgoed’ van Jona Lendering, betoogt Arne Wossink, projectleider Wikimedia Nederland, dat Wikipedisering juist tot meer historisch besef leidt. Wossink concludeert dat “Wikipedia in hoge mate bijdraagt aan de kennis over ons verleden, en dat ons onwelgevallige feiten er niet worden weggepoetst.” Zo wordt de ophef om de Donjon en het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen genoemd in de desbetreffende artikelen. Wel benadrukt Wossink dat hij met Wikipedisering iets anders bedoelt dan Lendering. Wossink bedoelt bijvoorbeeld “het streven om van ieder monument ter wereld een foto op Wikimedia Commons te krijgen”.
In ruim 800 Hoornse monumenten valt deze week een monumentenschildje op de deurmat. De gemeente Hoorn zendt de eigenaren van de monumenten een schildje toe en vraagt deze op de gevel te bevestigen. De monumenten in de stad worden zo voor iedereen zichtbaar. De schildjes bevatten QR-codes, die met een smartphone of tablet kunnen worden gescand en informatie over het pand opleveren. Eigenaren worden gevraagd of ze deze teksten willen aanvullen met een eigen verhaal en foto. De schildjes worden feestelijk onthuld op de Open Monumentendag op zaterdag 9 september.
De rijtuigenloods van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik en de tuindersschoorsteen in Blokker zijn aangewezen als gemeentelijke monument. De loods is één van de weinige nog resterende industriële bedrijfsgebouwen in Hoorn uit het begin van de 20e eeuw waarvan de oorspronkelijke opzet nog volledig aanwezig of afleesbaar is. De schoorsteen is de laatste van de vele tuindersschoorstenen die in Blokker en Zwaag hebben gestaan en vormt een tastbare herinnering aan de Bangert als belangrijk centrum van fruitteelt en glastuinbouw.
Tienduizenden historische affiches waren jarenlang te bezichtigen op exposities in het Affichemuseum in Hoorn, maar daar lijkt een definitief einde aan gekomen. Het museum moest vorige zomer sluiten vanwege een huurconflict met de nieuwe eigenaar van het pand. Een conflict met meerdere rechtszaken vol verwijten en een gemeente die zich genoodzaakt zag om de maandelijkse subsidie van 2300 euro dit jaar definitief te staken.
Verschillende VOC-gerelateerde monumenten in de binnenstad van Hoorn, waaronder het standbeeld van J.P. Coen en het varende museum de Halve Maen zijn met rode verf beklad door leden van actiegroep De Grauwe Eeuw. De actiegroep wil “hun afschuw laten blijken voor de koloniale verheerlijking”.
Op 13 juni begint met het evenement NachtKapers een feestjaar voor Hoorn. Het is dan precies vierhonderd jaar geleden dat er twee schepen – de Eendracht en de Hoorn – vanuit de haven van Hoorn vertrokken om nieuwe vaarroutes naar Indië te ontdekken en een half jaar later op het zuidelijkste puntje van Chili Kaap Hoorn te stichten. De geschiedenis van de plaats heeft ook een donkere kant, maar met discussie hierover blijft het bij de mensen leven.
Archeoloog Christiaan Schrickx is bijna extatisch. Een wandeling door een tunnel zoals die eerder deze week per toeval werd ontdekt in Hoorn is al lang één van zijn dromen. “Een uitgelezen kans om zo’n tunnel eens van binnen te bekijken.”
Onder aanvoering van ca 150 schoolkinderen van de aan de overkant gelegen St Jozefschool zal op woensdag 2 juli om 10.00 uur het startschot worden gegeven voor het plaatsen van een nieuwe toren op de St.Michaelkerk te Blokker.
