Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Het Rijksmuseum toont vanaf morgen het meesterwerk van Paulus van Vianen, de beroemdste edelsmid uit de Nederlandse geschiedenis. Het is een beker uit 1610, gemaakt van puur goud, die wordt beschouwd als de belangrijkste schat van de Oranjes. De beker kwam in de 19e eeuw in bezit van het Nederlandse koningshuis. Sinds 1881 was de kunstschat Duits privé-bezit. Vorig jaar werd die onverwacht aan het museum aangeboden.
2019 is het jaar van Rembrandt en de Gouden Eeuw Niet alleen het Rijks pakt uit met onze beroemdste schilder, maar overal in Nederland pikken musea en steden een graantje mee van deze onvermijdelijke marketingklapper. Kun je ook te veel Rembrandt hebben? Hoofddirecteur van het Rijks, Taco Dibbits, herkent glimlachend de vraag. “We horen die vraag natuurlijk vaker. Maar ik zou willen zeggen: Can you have too much love, can you have too much nice weather? Rembrandt blijft fascineren.”
De Nachtwacht wordt vanaf juli 2019 op zaal gerestaureerd. Hoofd schilderkunst Pieter Roelofs over 15 verborgen details. 1. GLANS Met ‘smalt’, een goedkoop pigment, gaf Rembrandt de hondenvacht een olieachtige glans, maar het pigment verkleurde en het hondje verdween een beetje. 2. WAPEN De schaduw van de hand van kapitein Banninck Cocq: volgens fijnproevers het verrukkelijkste detail. Duim en wijsvinger omlijsten heel subtiel het wapen van Amsterdam op het jasje. 3. KWASTJE Dat hij de beste was, bewijst Rembrandt met dit ogenschijnlijk simpele kwastje in koude en warme kleuren. Je kunt het bijna aanraken: zo echt, tastbaar en driedimensionaal. Lees hier verder.
Rembrandt-onderzoeker Ernst van de Wetering is niet bang dat De Nachtwacht een heel ander schilderij wordt door de grondige restauratie. Het topstuk van het Rijksmuseum zal juist “meer in de geest van Rembrandts bedoelingen komen”. “De contrasten worden iets aangezet, de relatie tussen licht en donker”, zegt hij in de NPO Radio 1-podcast De Dag. “Rembrandt werkte vaak met warme en koele tinten door elkaar. Als het vernis, de beschermingslaag, veroudert, dan verdwijnen die contrasten enigszins. Dus het zal straks zeker beter ‘leesbaar’ zijn.” De laatste keer dat De Nachtwacht werd gerestaureerd was in 1976.
Het Rijksmuseum in Amsterdam kan een voorbeeld nemen aan de manier waarop het Deense Nationaal Museum het slavernijverleden in kaart brengt, betoogt alumnus Europese Studies Thomas Oostlander. “De onlangs geopende slavernij-expositie van het Deens Nationaal Museum is gecentreerd rond de individuele verhalen van de Afrikaanse slaven en de Deense slaveneigenaren. Zo wordt de vaak abstracte en globale geschiedenis toegankelijk gemaakt voor de bezoeker (…). Het unieke aan de expositie is dat de Deense conservatoren gebruikmaken van objecten uit het verleden om het verhaal van het individu te symboliseren en de bijgaande tekst te ondersteunen.”
Bezoekers van het Rijksmuseum in Amsterdam kunnen deze zomer op zoek naar een geheime formule waarmee ze een eeuwenoud boek veilig kunnen stellen. Dat is het idee achter de Escape Game, een combinatie van een escaperoom en verhalen uit het museum. Het spel is ontwikkeld samen met Magus Cagliostro, een van de bekendste magiërs van Israël en scenarist Luuk van Bemmelen, bekend van Soof, Penoza en Dik Trom. De deelnemers moeten op zoek naar aanwijzingen in 8.747 kunstschatten verspreid door het museumgebouw. Van het spel is een versie beschikbaar voor families met kinderen en een voor volwassenen.
Het Rijksmuseum is sinds 29 juni het huis van Dutch Design uit de tijd van Rembrandt. Centraal staat de zogenaamde kwabstijl, die hier in de zeventiende eeuw heerste. De naam doet denken aan bierbuiken en lillend vlees, en die associatie klopt. De kwabstijl is misschien wel de belangrijkste Nederlandse bijdrage aan de Europese geschiedenis van het ornament. Kwab is een totaal vrij ornament, dat niet of nauwelijks bepaald lijkt door geometrische vormen. De stijl, die in eerste instantie bestemd was voor de happy few van een keizerlijk hof in Praag, werd later bereikbaar voor de gewone Amsterdammers.
Fabrique, Q42 en het Rijksmuseum hebben in Oslo een gouden European Design Award in ontvangst genomen voor de vernieuwde Rijksmuseum-app. De prijs werd uitgereikt in de categorie Mobile Apps. De collectie dicht bij het grote publiek brengen, dat is het belangrijkste doel van het Rijksmuseum met de app. Met de app heb je de wereldberoemde collectie nu altijd en overal bij de hand. In de trein, thuis op de bank én in museum zelf. Fabrique en Q42 ontwikkelden eerder al de website van het Rijksmuseum. Net als op de website staat in de app het beeld centraal.
Onderzoekers hebben een rijk versierde poederdoos, gemaakt van verguld messing, aangetroffen tussen de archeologische vondsten die afkomstig zijn uit het Palmhoutwrak. Dit 17e-eeuwse scheepswrak in de Waddenzee werd beroemd door een intacte zijden jurk maar bevatte meer vondsten van grote historische waarde. Gedeputeerde Jack van der Hoek heeft de poederdoos getoond aan Ingrid van Engelshoven. De minister van OCW bracht op 15 januari een werkbezoek aan het Rijksmuseum in Amsterdam. Aansluitend bezocht ze het Ateliergebouw, waar wetenschappers de vondsten uit het Palmhoutwrak onderzoeken. De poederdoos zal na onderzoek en restauratie te zien zijn in Museum Kaap Skil op Texel.
De geplande verplichting voor scholen om met leerlingen het Rijksmuseum in Amsterdam te bezoeken vervalt. Dat heeft cultuurminister Ingrid van Engelshoven maandag toegezegd. Volgens Van Engelshoven zijn ook andere musea geschikt voor schoolbezoek. De D66-minister wijkt met haar uitspraak af van het Regeerakkoord waarin is opgenomen dat ‘alle kinderen tijdens hun schooltijd het Rijksmuseum bezoeken’.
In een zeldzame verzamelaarskast uit de 18e eeuw bevindt zich een verzameling curiosa waaronder een miniatuurapotheek. De miniatuurapotheek is het enige 18de-eeuwse exemplaar in Nederland en heeft meer dan vijftig geheime lades. Hoewel de kast al vijftig jaar in het bezit is van het Rijksmuseum heeft men al die tijd niet geweten dat de kast ook uraniniet en twee andere uraniumhoudende mineralen verborg. Het vermoeden bestaat dat de kast toebehoorde aan een welgestelde arts of apotheker. Dat zou de grote hoeveelheid geneeskrachtige middelen verklaren. De kast is hoogstwaarschijnlijk rond 1730 in Amsterdam gemaakt.
Deze week wordt in Nederland en in Engeland herdacht dat het 350 jaar geleden is dat de Nederlandse vloot de Engelse marinebasis veroverde. De gebeurtenissen eind juni 1667 vormden een kruispunt in de maritieme geschiedenis. Voor Dirk Jan Biemond is de Tocht naar Chatham onlosmakelijk verbonden met de gouden bokaal die door de Staten van Holland werd aangeboden aan Michiel de Ruyter. Biemond legt uit dat de bokaal een belangrijk moment in de geschiedenis van de edelsmeedkunst vertegenwoordigd, omdat bewust een monument in goud werd gecreëerd om aan het nageslacht duidelijk te maken hoe belangrijk de overwinning was.
