Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Het nieuwe denken en doen biedt nog steeds geen echt alternatief voor traditionele gebiedsontwikkeling. Al jaren schrijven koplopers over het nieuwe ‘denken en doen’. Dat kon tot bloei komen dankzij een ongekende luwte die we te danken hebben aan ‘de crisis’. Maar nu velen ons willen doen geloven dat de crisis voorbij is neemt de druk toe. Hoog tijd voor een kritische zelfreflectie, voordat oude tijden herleven.
De Rijksoverheid heeft ervoor gekozen de regie van ruimtelijke ontwikkelingen over te laten aan de provincies. Het Rijk blijft echter systeemverantwoordelijk voor de ruimtelijke ordening. De koppeling tussen EU-beleid en de ruimtelijke ordening vraagt daarom om regie op Rijksniveau. Daarvoor pleit het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in het rapport “Europeanisering van de Nederlandse ruimtelijke ordening“. Vrijwel het hele Nederlandse grondgebied wordt gedekt door één of meer Europese beleidskaders. Daarmee heeft ‘Europa’ grote invloed op de ruimtelijke inrichting van Nederland. In combinatie met de voortgaande decentralisatie van overheidstaken kan dit problemen opleveren.
Sinds vorig jaar is Peter Heij (1957) directeur-generaal Ruimte en Water bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Integrale gebiedsontwikkeling ziet hij als een spannende opdracht, net als de verschuiving naar een decentrale organisatie. Heij wil verbindingen organiseren, tussen ruimtelijke ordening en water. “Nederland kent een prima waterbeheer, waarin verschillende partijen samenwerken, maar deze verbindingen vergen ook veel onderhoud.”
Eindelijk gaat het gebeuren: organisaties die zich bezighouden met erfgoed gaan actief, dus niet passief, aan de slag met onze steden. Nu de stedenbouw ook transformatie en herbestemming op de agenda heeft gezet, zoeken de monumentenmensen nadrukkelijk contact met stedenbouwers. Dat zou wel eens een duurzame en vruchtbare relatie kunnen worden en dat is goed nieuws voor de stad.
Hoe gaan gemeenten in de praktijk om met cultureel erfgoed in de ruimtelijke ordening? Sinds de nota Belvedère uit 1999 is het erfgoedbeleid van het rijk gericht op ‘behoud door ontwikkeling’. De Modernisering van de monumentenzorg (MoMo) stelde de koppeling van erfgoedzorg en ruimtelijke ordening definitief vast. Stedenbouwkundige Rob Schram constateert dat gemeenten in hun beleid vaak consoliderend te werk gaan en pleit daarom voor een meer ontwikkelingsgerichte benadering.
Tussen de koepels voor gemeenten (VNG) en provincies (IPO) is onenigheid ontstaan over de mogelijkheid van provincies om lagere overheden hun wil op te leggen. In de Omgevingswet komt daarvoor alsnog een ‘interventie-instrument’, meldt het IPO verheugd. ‘Dit komt als een duveltje uit een doosje’, reageert de VNG. (…) In de toetsversie van de wet, die op dit moment aan VNG, IPO en andere instanties is toegestuurd, staat over deze machtsverdeling niets opgenomen. Minister Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) wilde daar haar vingers niet aan branden en gaf provincies en gemeenten de opdracht hier samen afspraken over te maken.
Rijksbouwmeester Frits van Dongen onderstreept de urgentie die in de Actieagenda Architectuur en Ruimtelijke Ontwerp (2013-2016) is opgenomen (…) De nieuwe opgave is die van de transformatie van de bestaande stad en het bestaande landschap. Inbreiding, inpassing, renovatie, herbestemming en herontwikkeling vormen de nieuwe bouw- en gebiedsopgaven.
Het college van B en W heeft 23 particuliere en 6 gemeentelijke bomen aangewezen als beschermde monumentale bomen. Met het nemen van dit besluit heeft Hoorn nu 395 monumentale bomen. (…) Wie een monumentale boom wil kappen, moet daar een vergunning voor aanvragen en moet met zwaarwegende argumenten komen. Daarnaast worden de bomen opgenomen in bestemmingsplannen.
