Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Afgelopen week hebben duikers op de Noordzee twee Engelse onderzeeboten uit de Eerste Wereldoorlog verkend. Van een van de wrakken kan nu met zekerheid worden gezegd dat het om de HMS E5 gaat. Deze Engelse onderzeeboot verdween op 7 maart 1916, ten noorden van Schiermonnikoog, vermoedelijk toen het op een Duitse mijn liep. Door een unieke samenwerking tussen de Nederlandse overheid en sportduikteams konden de wrakken in kaart worden gebracht.
Op de bodem van de Adriatische Zee, bij het Kroatische eiland Vis hebben duikers twee vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog en een stoomschip dat in 1932 gevonden. De vliegtuigen zijn een bommenwerper en een watervliegtuig, volgens een expert beide gecrasht in 1944. Het Griekse stoomschip is ruim honderd meter lang.
In de komende twee weken (5 – 15 september) gaan Nederlandse en Britse maritiem archeologen duiken op de Rooswijk, een Nederlands scheepswrak voor de kust van Groot-Brittannië. De Nederlandse Oost-Indiëvaarder (VOC) zonk op de Goodwin Sands in Kent in januari 1740 met een grote lading van zilveren staven en munten aan boord.
De Nederlandse wetenschapper Bruno Werz heeft zijn zinnen gezet op gezet het vinden van het VOC-schip De Haarlem in de Tafelbaai, vlakbij Kaapstad. Het schip vertrok in 1647 vanuit Batavia, in het huidige Indonesië, naar Amsterdam, maar raakte aan lager wal bij het Afrikaanse continent op een punt dat later uitgroeide tot het huidige Kaapstad, en later tot Zuid-Afrika.
Tijdens de Olympische Spelen besteedt de Rijksdienst meer aandacht aan het gedeelde verleden met Brazilië via blogs en sociale media. In naam van de Westindische Compagnie waren grote delen van Brazilië tussen 1630 en 1654 in handen van de Nederlanders. Overblijfselen hiervan zijn op het land en op de zeebodem terug te vinden.
De provincie Zeeland vraagt het Rijk onderzoek te doen naar een 16de-eeuws scheepswrak in de Westerschelde. Het is voor zover bekend het oudste oorlogsscheepswrak dat in de de Nederlandse wateren te vinden is. Het ‘wrak van Ritthem’ ligt op 17 meter diepte in de Westerschelde, maar het dreigt in de 47 meter diepe vaargeul voor de Sloehaven te verdwijnen.
De International Fieldschool for Maritime Archeology Flevoland (IFMAF) start volgende week in Dronten met de verkenning van een middelgroot vrachtschip uit de tweede helft van de 18e eeuw. Het scheepswrak, dat ligt in het Abbertbos vlakbij de Stobbenweg, werd eerder onderzocht in 2004, maar er is te weinig informatie over het schip bekend. Met deze verkenning hoopt het IFMAF-team meer te weten te komen.
Het 18e-eeuwse Medemblikker oorlogsschip Huis te Warmelo dat vorige maand werd ontdekt is nog beter intact dan werd gedacht. Niet één, maar alle drie de masten van het schip staan nog overeind. Tegenvaller is dat de spiegel van het schip (de versierde achterkant) er helaas af is, wat de definitieve identificatie zal bemoeilijken.
Het wrak van een van de beroemdste schepen uit de geschiedenis, de Endeavour van kapitein James Cook, is mogelijk gevonden. Marinearcheologen op Rhode Island zeggen er 80 tot 100 procent zeker van te zijn dat ze het schip op de bodem van de haven van Newport hebben gevonden. Cook gebruikte het schip voor zijn eerste ontdekkingsreis naar Australië en Nieuw-Zeeland, tussen 1769 en 1771.
Bij een zeventiende-eeuws scheepswrak in de Waddenzee voor de kust van Texel hebben duikers een uiterst zeldzame garderobe uit de Gouden Eeuw gevonden. De vondst bestaat onder meer uit een zeer exclusieve japon die wonderbaarlijk goed bewaard is gebleven. Deze japon is het pronkstuk in de tijdelijke tentoonstelling Garde Robe die vandaag in het Texels museum Kaap Skil geopend is. Voor de Nederlandse kust liggen honderden scheepswrakken, maar niet vaak is daarin zo’n bijzondere vondst gedaan.
Bekijk de video op de site van de NOS.
Bij een eiland aan de Omaanse kust is twee jaar lang onderzoek gedaan naar een wrak: vermoedelijk de Esmeralda, een schip uit de vloot van de Portugees Vasco da Gama, op zijn tweede tocht naar India (1502-’03). Niet eerder zou er zo’n oud schip zijn gevonden uit de periode van de Europese ontdekkingstochten. Het wrak werd al in 1998 gelokaliseerd bij het eiland Al Hallaniyah en tussen 2013 en 2015 uitgegraven.
