Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
België heeft vijf nieuwe scheepswrakken die in de Noordzee liggen tot cultureel erfgoed verklaard. Onder meer het in 1735 gezonken Nederlandse handelsschip ’t Vliegend Hart komt die eer toe, evenals een zeilschip dat zes jaar later vanuit Nederland vertrok en op een zandbank voor de Belgische kust strandde.
Rusland aast op het optakelen van het Nederlandse zeilschip Vrouw Maria dat in 1771 is vergaan voor de kust van Finland. Het zeilschip vertrok uit Amsterdam, met een lading voor tsarina Catharina de Grote: 27 schilderijen van Hollandse en Vlaamse meesters, werken van onder andere Rembrandt van Rijn, Paulus Potter en Gerard Dou. De kans is klein dat de schilderijen de bijna 250 jaar onder water hebben overleefd, ware het niet dat het gerucht gaat dat de doeken in luchtdichte loden kokers zouden zitten.
A group of maritime archeologists studying sea levels in the Black Sea have uncovered over 40 shipwrecks this year as a “complete bonus.” The Black Sea Maritime Archeology Project has been trawling the seabed to understand how quickly the water level rose after the last Ice Age, 20,000 years ago. But their surveys ended up uncovering dozens of previously unknown wrecks. Many of the discoveries are in excellent condition, thanks to low oxygen levels below 150 meters, which slows decay.
Vlak onder de oppervlakte van een akker aan de Hopweg bij Rutten is een groot scheepswrak gevonden. De geschatte lengte is zo’n dertig tot veertig meter. Het onderzoeksteam noemt dat ‘ongekend groot.’ Archeologen gingen er altijd vanuit dat de voormalige Zuiderzee met haar ondiepe water niet geschikt was voor dergelijke grote schepen. Het wrak dateert waarschijnlijk uit de tweede helft van de 18e eeuw.
Afgelopen week hebben duikers op de Noordzee twee Engelse onderzeeboten uit de Eerste Wereldoorlog verkend. Van een van de wrakken kan nu met zekerheid worden gezegd dat het om de HMS E5 gaat. Deze Engelse onderzeeboot verdween op 7 maart 1916, ten noorden van Schiermonnikoog, vermoedelijk toen het op een Duitse mijn liep. Door een unieke samenwerking tussen de Nederlandse overheid en sportduikteams konden de wrakken in kaart worden gebracht.
Op de bodem van de Adriatische Zee, bij het Kroatische eiland Vis hebben duikers twee vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog en een stoomschip dat in 1932 gevonden. De vliegtuigen zijn een bommenwerper en een watervliegtuig, volgens een expert beide gecrasht in 1944. Het Griekse stoomschip is ruim honderd meter lang.
In de komende twee weken (5 – 15 september) gaan Nederlandse en Britse maritiem archeologen duiken op de Rooswijk, een Nederlands scheepswrak voor de kust van Groot-Brittannië. De Nederlandse Oost-Indiëvaarder (VOC) zonk op de Goodwin Sands in Kent in januari 1740 met een grote lading van zilveren staven en munten aan boord.
De Nederlandse wetenschapper Bruno Werz heeft zijn zinnen gezet op gezet het vinden van het VOC-schip De Haarlem in de Tafelbaai, vlakbij Kaapstad. Het schip vertrok in 1647 vanuit Batavia, in het huidige Indonesië, naar Amsterdam, maar raakte aan lager wal bij het Afrikaanse continent op een punt dat later uitgroeide tot het huidige Kaapstad, en later tot Zuid-Afrika.
Tijdens de Olympische Spelen besteedt de Rijksdienst meer aandacht aan het gedeelde verleden met Brazilië via blogs en sociale media. In naam van de Westindische Compagnie waren grote delen van Brazilië tussen 1630 en 1654 in handen van de Nederlanders. Overblijfselen hiervan zijn op het land en op de zeebodem terug te vinden.
De provincie Zeeland vraagt het Rijk onderzoek te doen naar een 16de-eeuws scheepswrak in de Westerschelde. Het is voor zover bekend het oudste oorlogsscheepswrak dat in de de Nederlandse wateren te vinden is. Het ‘wrak van Ritthem’ ligt op 17 meter diepte in de Westerschelde, maar het dreigt in de 47 meter diepe vaargeul voor de Sloehaven te verdwijnen.
De International Fieldschool for Maritime Archeology Flevoland (IFMAF) start volgende week in Dronten met de verkenning van een middelgroot vrachtschip uit de tweede helft van de 18e eeuw. Het scheepswrak, dat ligt in het Abbertbos vlakbij de Stobbenweg, werd eerder onderzocht in 2004, maar er is te weinig informatie over het schip bekend. Met deze verkenning hoopt het IFMAF-team meer te weten te komen.
Het 18e-eeuwse Medemblikker oorlogsschip Huis te Warmelo dat vorige maand werd ontdekt is nog beter intact dan werd gedacht. Niet één, maar alle drie de masten van het schip staan nog overeind. Tegenvaller is dat de spiegel van het schip (de versierde achterkant) er helaas af is, wat de definitieve identificatie zal bemoeilijken.
