Wie op sociale media naar Europese landschapsfoto’s zoekt, stuit vaak op berglandschappen. Maar maakt dit deze ruige natuur ook cultureel gezien het meest waardevolle landschap van het continent? Wat maakt een landschap cultureel gezien waardevol? Die vraag is lastiger te beantwoorden dan hij aanvankelijk dacht, zegt geograaf Koen Tieskens. In de eerste plaats hangt het er maar net van af aan wie je die vraag stelt. En, ook niet onbelangrijk, hoe de vraag begrepen wordt. In zijn promotiestudie naar de culturele waarde van Europese landschappen, waarop hij deze week promoveerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, probeert hij deze vragen te beantwoorden.
Klompen: Typisch stukje Nederlands erfgoed, gered door toeristen (€)
Miljoenen toeristen erbij in 2030? Voor Paul Nijhuis van Klompenfabriek Nijhuis zijn die toeristen de redding voor een typisch stukje Nederlands erfgoed. Klompen waren na de Tweede Wereldoorlog nog de normaalste zaak van de wereld. Maar geleidelijk werd het houten schoeisel door de opkomst van leren schoenen een symbool van armoede. “Jonge boeren zie je tegenwoordig niet zo vaak meer op klompen. Je draagt ze niet naar de kerk, hè?” Nee, dan de toeristen. “Zij hebben nog wel waardering voor de klomp.”
Onderzoek Staatsbosbeheer en RCE naar gebruik recreatiegebieden bij stad
Staatsbosbeheer voert samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderzoek uit naar het gebruik van recreatiegebieden die dicht bij de stad liggen. Het onderzoek betreft het Purmerbos bij Purmerend, Nieuw Wulven bij Utrecht, Almeerderhout in Almere en het Abtswoudse Bos bij Delft. De gebieden zijn ontworpen met een bepaald recreatiegedrag van bezoekers in gedachten. Dit gedrag is echter sterk veranderd, wat betekent dat de inrichting mogelijk toe is aan vernieuwing. Het onderzoek bekijkt voor wie de gebieden destijds zijn ontworpen, wie de huidige bezoekers zijn en hoe zij de gebieden waarderen.
De gemeente Utrecht gaat jong erfgoed in kaart brengen
Utrecht kent vele monumenten die de stad karakter en sfeer geven. De oude monumenten zijn duidelijk in kaart gebracht en worden beschermd, maar bij het Jong Utrechts Erfgoed, dat gebouwd is na 1970, ligt dat anders. Hier gaat verandering in komen op verzoek van CDA en GroenLinks. De aanleiding voor het bepleiten van een inventarisatie van Jong Utrechts Erfgoed was het nieuws over de verbouwing van het Universiteitsmuseum. Om soortgelijke situaties te voorkomen moet snel duidelijkheid komen over de status van bijzondere gebouwen. Een eerste stap hierin is de inventarisatie en waardering van dit soort erfgoed.
Heemschut: lokale canon Friesland is een prachtig initiatief
Erfgoedvereniging Heemschut vindt het een prachtig initiatief om iedere Friese plaats zijn eigen canon van de lokale historie te laten schrijven op de speciale website www.dorpscanon.nl (zie eerder bericht). Met dit initiatief wordt niet alleen historisch besef wakker geschud, maar ook de waardering van het lokale culturele erfgoed. Voor de opstelling van de canons worden de Friese plaatsen geholpen door deskundigen. Hiervoor is de stichting Friesland Wonderland opgericht. Omdat niet alle dorpen en steden zich spontaan aan zullen melden, doet de Friese Commissie van Heemschut extra PR voor dit project onder de bekende erfgoedorganisaties en erfgoedliefhebbers.
Westelijke Tuinsteden zijn een museum voor verguisde wederopbouw-architectuur
De Westelijke Tuinsteden van Amsterdam zijn wederopbouw-wijken, zoals elke stad in Nederland ze kent. Harmen van Dijk vindt het jammer dat veel van de wederopbouw-architectuur al is gesloopt. “Want architectuur heeft soms de tijd nodig om weer waardering te krijgen, een nieuw enthousiast publiek – de jarendertigwoning was ook niet altijd zo geliefd. De wederopbouw-architectuur wordt die tijd niet gegund. Of toch? Heel hoopvol riep Amsterdam afgelopen oktober de noordoever van de Sloterplas uit tot beschermd stadsgezicht.” Tijdens een rondje om de Sloterplas merkt Van Dijk op dat er een terechte kentering gaande is.
“De Nederlandse identiteit zit in ons unieke landschap”
Marc van den Tweel, directeur Natuurmonumenten, en Hank Bartelink, directeur LandschappenNL, stellen dat het achteloos omgaan met onze landschappen problemen schept die ons allemaal raken. Onze landschappen zijn het fundament van onze samenleving. “Zij zijn letterlijk en figuurlijk de grond onder onze voeten”. En ze zijn uniek. “Op zo’n klein oppervlakte zo’n verscheidenheid aan landschappen, dat zie je nergens ter wereld”. Beide heren besluiten dat Nederland een bevolking verdient die “trots is op de Nederlandse cultuur” en een overheid die “dat in woord en daad laat zien door natuur en landschap op waarde te schatten”.
Joyce Ras ontvangt Restauratiefonds-compliment
Op 22 oktober is het Restauratiefonds-compliment uitgereikt aan Joyce Ras, medewerker Cultuurhistorie bij Gemeente Winterswijk. Joyce Ras is met haar enthousiasme en deskundigheid betrokken geweest bij meerdere restauratieprojecten in Winterswijk. Deze jaarlijks terugkerende prijs wordt toegekend aan personen of organisaties die zich op een positieve manier hebben ingezet voor de monumentenzorg. De prijs is persoonlijk uitgereikt door Albertine van Vliet, voorzitter van Nationaal Restauratiefonds.
Plaquette Europees Erfgoedlabel bevestigd op Vredespaleis
Enschede selecteert mogelijke naoorlogse monumenten
De gemeente heeft een lijst gemaakt van de gebouwen die na de Tweede Wereldoorlog gebouwd zijn en voorgesteld worden voor de monumentale status. Door die status mogen de gebouwen niet worden gesloopt. De gebouwen zijn de voormalige textielschool aan de Hengelosestraat, drie appartementencomplexen, vier kerken, het hoofdgebouw van de rioolwaterzuivering aan de Lonnekerbrugstraat, het drinkwaterpompstation aan de Weerseloseweg en het directiekantoor van textielfabrikant Menko aan de Voortsweg.
Een Vinexwijk in retrostijl als rijksmonument
De Vinex-wijk Brandevoort bij Helmond in traditionele stijl ontworpen door Rob Krier, verdient de status van een Rijksmonument, bepleiten vier VU-studenten. Om deze stelling kracht bij te zetten, schreven zij een manifest dat oproept tot waardering van de historiserende architectuur. Met deze wellicht provocerende stelling willen zij enerzijds de relativiteit en tijdgebondenheid van onze huidige opvattingen aantonen en anderzijds het debat over erfgoed en architectuur van een nieuw perspectief voorzien.
Heemschut wil ‘oliebollentest’ gemeentelijk erfgoedbeleid
Erfgoedorganisatie Heemschut wil het monumentenbeleid van alle 408 gemeenten in kaart brengen.
Daarvoor wordt de hulp van het publiek ingeschakeld. Op die manier wil Heemschut in kaart brengen hoe actief gemeenten inzetten op erfgoed en omgaan met hun monumenten. “Het AD brengt jaarlijks een oliebollentest, en wij dachten: dat kunnen wij ook, maar dan met monumenten”, zegt Mathijs Witte van Heemschut.