Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Een scheepswrak bij Texel waar eerder al een unieke jurk werd gevonden, heeft nog meer bijzonder textiel prijsgegeven: fragmenten van een luxe tapijt uit de Gouden Eeuw hebben 400 jaar op de bodem van de Waddenzee overleefd. Er zijn dertien fragmenten bewaard gebleven van het rode kleed van wol en zijde. De meeste enkele tientallen centimeters groot. Er zijn dieren op afgebeeld, zoals enkele draken en een leeuw die een koe verslindt.
De zijden japon die twee jaar geleden werd gevonden bij een 17de-eeuws scheepswrak in de Waddenzee blijkt niet van de Engelse hofdame die eerder is genoemd als eigenaresse. De herkomst van het rijkelijk bewerkte kledingstuk is nog onduidelijk. Dat zeggen wetenschappers die betrokken zijn bij het onderzoek naar de scheepslading en maandag op Texel een toelichting gaven bij hun bevindingen tot nu toe.
Een scheepswrak met de curieuze naam ‘Aanloop Molengat’ dat rond 1635 is vergaan bij Texel is het eerste onderwater-rijksmonument in de Noordzee. Over de herkomst tast men nog in het duister, maar de bijzondere lading en de goede staat er van maken het tot een unieke scheepsvondst. Aanloop Molengat is al in 1984 bij toeval door een visser ontdekt die er met zijn netten achter bleef haken. Hij meldde die vondst en snel daarna werden door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed duikinspecties uitgevoerd.
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO) financiert onderzoek naar twee archeologische vondsten van (inter)nationaal belang. Het gaat om de vondsten uit een Texels scheepswrak en de vondsten uit het grafveld Oosterdalfsen. De twee onderzoeksteams ontvangen ieder 100.000 euro van de NWO.
Het middeleeuwse scheepswrak in het Wad bij het Westerse Veld op Vlieland wordt niet gelicht. Het kost te veel en zo uniek blijkt het niet te zijn, aldus het eilander bestuur. Volgens het college concludeert de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dat het wrak, een krap 10 meter, overnaads gebouwd vissersscheepje, niet uniek is. Het gebied bij het Westerse Veld diende vroeger als rede, dus de kans op meer goedbewaarde scheepsresten is vrij hoog.
Archeologen van de RCE gaan van 11 tot en met 22 juli werkzaamheden onder water verrichten bij Texel. Zo wordt het wrak waar recentelijk een unieke 17e eeuwse japon uit tevoorschijn kwam, de Burgzand Noord 17, voorlopig afgedekt om het in zo goed mogelijke staat te houden. Daarmee wordt tijd gemaakt om in de komende maanden samen met de provincie Noord-Holland, gemeente Texel, Duikclub Texel en Kaap Skil te verkennen welke mogelijkheden er zijn om het wrak verder te onderzoeken en in kaart te brengen.
De Texelse amateurduikers werden onlangs ineens landelijk bekend met de opzienbarende vondst van een intacte zeventiende-eeuwse japon. Nu gaan deze avontuurlijke duikers samenwerken met de archeologen van het rijk. Want er is in Nederland maar een handjevol professionele onderwaterarcheologen. Ze werken bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in Amersfoort en ze kunnen maar een maand per jaar duiken.
De bij Texel opgedoken koninklijke garderobe behoorde toe aan de hofhouding van de Engelse koningin Henrietta Maria. Zij was in maart 1642 op weg naar Nederland voor een geheime missie, toen een van haar bagageschepen verongelukte. Dit ontdekten cultuurhistorici Helmer Helmers van de Universiteit van Amsterdam en Nadine Akkerman van de Universiteit Leiden.
„Eigenlijk is het geen japon, want die dateren pas vanaf de achttiende eeuw”, zegt Emmy de Groot, specialiste restauratie en conservatie van textiel en docente aan de Universiteit van Amsterdam. „Ik zou het een tabard noemen, op basis van een meetinstrument met het jaartal 1636, dat ook in het schip is gevonden.” Het echte onderzoek naar het bijzondere kledingstuk uit het Texelse scheepswrak moet nog beginnen, maar heNRC heeft enkele experts al om hun ideeën gevraagd op basis van de beschikbare informatie.
Bij een zeventiende-eeuws scheepswrak in de Waddenzee voor de kust van Texel hebben duikers een uiterst zeldzame garderobe uit de Gouden Eeuw gevonden. De vondst bestaat onder meer uit een zeer exclusieve japon die wonderbaarlijk goed bewaard is gebleven. Deze japon is het pronkstuk in de tijdelijke tentoonstelling Garde Robe die vandaag in het Texels museum Kaap Skil geopend is. Voor de Nederlandse kust liggen honderden scheepswrakken, maar niet vaak is daarin zo’n bijzondere vondst gedaan.
