Overheden, belanghebbenden en bewoners pleiten samen voor een omslag van re-pareren naar pre-pareren van erfgoed in het aardbevingsgebied. Ze dringen aan op een snelle start van het versterken van het erfgoed in samenwerking met de bevolking, dit om te voorkomen dat al het erfgoed beschadigd raakt. Daarbij willen ze gaan experimenteren met een ‘loods’team dat ontzorgt en begeleidt. Een gebiedsgerichte benadering lijkt kansrijk. Niet zozeer het fysieke herstel van een gebouw moet centraal staan, maar het gezamenlijk ontwikkelen van een toekomstvisie voor een dorp rondom de monumentale gebouwen. Hans Alders, Nationaal Coördinator Groningen neemt dinsdag 30 juni dit advies van alle betrokkenen in ontvangst.
Als gevolg van de aardschokken is het merendeel van de ruim 1500 rijksmonumenten in de provincie Groningen beschadigd. Tot nu toe zijn er circa 1000 schades aan rijksmonumenten gemeld. De bevingen kunnen ertoe leiden dat uiteindelijk 100 procent van het erfgoed beschadigd raakt. Schadeherstel zonder preventie is geen duurzame oplossing. Een deel van die monumenten staat bovendien leeg en moet een nieuwe invulling krijgen: herbestemming. Dit alles speelt zich af in een gebied dat toch al onder druk staat door de daling van de bevolking.
In het project Levende Monumenten in een Leefbare Regio, een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in samenwerking met de provincie Groningen, de Stichting Oude Groninger Kerken, Libau en de stichting het Groninger Landschap, onderzochten overheden, belangenorganisaties en burgers de afgelopen maanden samen hoe de handen ineen te slaan. Voor de vier Groninger aardbevingsdorpen: Middelstum, Onderdendam, Overschild en ’t Zandt is onderzocht hoe het erfgoed een nieuwe toekomst kan krijgen en op welke wijze herstel en preventie vorm kunnen krijgen. In de georganiseerde werkateliers op de vier locaties stond niet zozeer het gebouw zelf centraal, maar de betekenis van het gebouw voor de toekomst van het dorp en gebied. Herstel en preventie van erfgoed -altijd maatwerk- blijken daarbinnen goed te kunnen worden opgepakt.
Een belangrijk onderdeel van het advies is het instellen van een ‘loods’team dat betrokkenen begeleidt bij het proces tot het versterken van het monument of herbestemming. De ‘loods’, een mensen- en gebiedskenner, gaat het gesprek aan met alle betrokkenen. Daarna ondersteunt het ‘loods’team, bestaande uit een erfgoeddeskundige en een bouwkundige/constructeur de eigenaar bij de keuze van architect, monumentendeskundige en een constructeur. Deze disciplines vormen samen het team dat het echte werk doet met en voor de eigenaar.
De samenwerkende partners en deelnemers aan de werkateliers verwachten dat op basis van het advies de vier pilots een vervolg krijgen binnen het meerjarenprogramma Herbestemming cultureel erfgoed in het aardbevingsgebied. De provinciale erfgoedorganisatie Libau neemt het voortouw in het uitvoeringsprogramma . Zo kan met de vernieuwende aanpak -en de inzet van het ‘loods’team- in de praktijk ervaring worden opgedaan.
Geef een reactie